Η γυναίκα στρατηγός που αποκεφάλισε τον βασιλιά Κύρο της Περσίας, αφού εξολόθρευσε το στρατό του. Ήταν η εκδίκησή της για τη δολοφονία του γιου της

Το κείμενο έστειλε η αναγνώστριά μας, Ανδρονίκη Λιακοπούλου

Μία γυναίκα στρατηγός που έμεινε στην ιστορία λόγω της γενναιότητας που επέδειξε κατά την ορμητική προέλαση στα βόρεια του βασιλιά Κύρου του Μέγα, ήταν η Τόμυρις, στην οποία εκτός από τον Ηρόδοτο, κάνουν αναφορές ο Στράβων, ο Πoλύαινoς και ο Κασσιόδωρος.

Η Τόμυρις ήταν βασίλισσα των Μασσαγετών, νομαδικού λαού, πιθανότατα απαρτιζόμενου από ιρανικά φύλα, που κατοικούσε στα ανατολικά της Κασπίας, βόρεια του ποταμού Αράξη. Πολλοί τους ταυτίζουν με τους Σκύθες. Ήταν πολεμικός λαός, με εξαιρετικές επιδόσεις στη χρήση τόξων, ακοντίων και σαγάρεων (σκυθικών τσεκουριών). Χρησιμοποιούσαν χαλκό και χρυσό για την κατασκευή των όπλων τους, μέταλλα που αφθονούσαν στην περιοχή τους. Θρησκευτικά ήταν ταγμένοι στη λατρεία του Θεού Ήλιου.

Ως επικεφαλής του στρατού της η Τόμυρις, τον οδήγησε σε νίκες κατά των επιθέσεων του Κύρου του Μεγάλου της Περσίας, ο οποίος αφού κατέκτησε τους Βαβυλωνίους, είχε επιδιώξει να κατακτήσει και τους Μασσαγέτες περί το 530 π.Χ.

Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, ο Κύρος ζήτησε αρχικά σε γάμο την Τόμυρι. Όταν εκείνη αρνήθηκε, ο Πέρσης βασιλιάς προήλασε εναντίον του λαού της. Καθ’ υπόδειξη του Κροίσου έστησε παγίδα στους Μασσαγέτες, δίνοντάς τους την εντύπωση ότι ο στρατός του είχε εγκαταλείψει το στρατόπεδο και είχε υποχωρήσει. Στο στρατόπεδο είχε αφήσει μεγάλες ποσότητες κρασιού, το οποίο περιείχε χασίς και γάλα φοράδας που είχε υποστεί ζύμωση.

Οι Μασσαγέτες, μόλις το ήπιαν έπεσαν σε λήθαργο κι έτσι οι Πέρσες επιτέθηκαν και συνέλαβαν τον γιο της βασίλισσας, Σπαργαπίση.

Μόλις το πληροφορήθηκε η Τόμυρις, διεμήνυσε στον Κύρο να τον αφήσει ελεύθερο, αλλιώς «θα τον πότιζε αίμα», με βάση τη διήγηση του Ηροδότου. Ο Σπαργαπίσης, όταν συνήλθε από τον λήθαργο, ζήτησε από τον Κύρο να του λύσει τα χέρια και αυτοκτόνησε. Μετά τον θάνατο του γιου της, η Τόμυρις επιτέθηκε με όλο τον στρατό της κατά των Περσών, τους οποίους οι Μασσαγέτες νίκησαν κατά κράτος. Στη μάχη έχασε τη ζωή του και ο Κύρος και η Τόμυρις διέταξε τον αποκεφαλισμό του. Έβαλε το κεφάλι σε έναν ασκό γεμάτο ανθρώπινο αίμα και αναφώνησε:

«Αιχμαλώτισες τον γιο μου με δόλο, μου ρήμαξες τη ζωή αν και σε νίκησα. Όπως σε απείλησα, θα σε χορτάσω αίμα».

Η Τόμυρις έχει μείνει στην ιστορία ως η γυναίκα, υπό τη στιβαρή ηγεσία της οποίας υπέστη πλήγμα ο σχεδόν αήττητος στρατός του Κύρου, ο οποίος σκοτώθηκε στη μάχη κατά των Μασσαγετών. Η μορφή της ενέπνευσε μεγάλους καλλιτέχνες ανά τους αιώνες (Rubens, Castagno, Allegrini, Mattia Preti, Moreau), ενώ αναφορά στο όνομά της γίνεται και από τον Σαίξπηρ στο έργο του Ερρίκος VII (πράξη 2^η , σκηνή 3^η).

Σύμφωνα με τους ιστορικούς, ο Κύρος ήταν ο πρώτος ηγέτης στην ιστορία που κατέγραψε χάρτη δικαιωμάτων του ανθρώπου, τον περίφημο Κύλινδρο του Κύρου, που χρονολογείται περί το 539 π.Χ.

Όσοι αναγνώστες επιθυμούν να στέλνουν κείμενα μπορούν να μας τα στέλνουν στη διεύθυνση: info@mixanitouxronou.gr Εφόσον τηρούνται κάποιες προϋποθέσεις, που έχουν να κάνουν με το ύφος της ιστοσελίδας, θα δημοσιεύονται. Πολύ μεγάλα κείμενα ενδεχομένως να μειώνονται. Η «ΜτΧ» δεν ευθύνεται για τυχόν ανακρίβειες στα κείμενα των αναγνωστών

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: H πρώτη καταγεγραμμένη εργατική απεργία έγινε στην αρχαία Αίγυπτο τον 12ο αιώνα π.Χ. Οι απεργοί ήταν οικοδόμοι και διαδήλωσαν με σύνθημα «πεινάμε». Τι κατάφεραν