Καμίγ Κλοντέλ, η ταλαντούχα γλύπτρια με το τραγικό τέλος. Προσπάθησε να σπάσει το ανδρικό κατεστημένο, αλλά έμεινε γνωστή ως μούσα του σπουδαίου Ογκίστ Ροντέν

Όταν ήταν μικρή, η Καμίλ Κλοντέλ έπαιζε συνέχεια με τη λάσπη και λέρωνε τα ρούχα της. Η μητέρας της γινόταν έξαλλη και μάλωνε την πρωτότοκη κόρη της, ενώ ταυτόχρονα ζητούσε απ’ τον Θεό να της στείλει ένα κορίτσι με σωστές, κοριτσίστικες ασχολίες.

Όταν μεγάλωσε λιγάκι, η Καμίλ Κλοντέλ έφτιαχνε προτομές του αδελφού της, Πολ, από πηλό. Η μητέρα της συνέχιζε να ωρύεται, αλλά ο πατέρας της ήρθε σε επαφή με τον γλύπτη, Άλφρεντ Μπουσέρ και τον έπεισε να διδάξει τη ταλαντούχα κόρη του. Η οικογένεια μετακόμισε στο Παρίσι για να ακολουθήσει το όνειρό της η νεαρή γλύπτρια.

Τα έξοδα όμως ήταν τόσο μεγάλα, που ο πατέρας της αναγκάστηκε να δεχτεί μια επαγγελματική πρόταση που τον κρατούσε μακριά από την οικογένειά του έξι μέρες την εβδομάδα. Η νεαρή Καμίλ, αποφασισμένη να αξιοποιήσει τη μόρφωση που της εξασφάλισαν οι θυσίες του πατέρα της, στρώθηκε στη δουλειά.

Το 1883, ο Μπουσέρ εγκαταστάθηκε στη Φλωρεντία και ζήτησε να αναλάβει τη διδασκαλία της Καμίλ, ο στενός φίλος του και διάσημος γλύπτης, Ογκίστ Ροντέν.

Ο γλύπτης ήταν 43 χρονών και γνωστός σε όλο το Παρίσι για την αδυναμία του στις γυναίκες.

Συζούσε για χρόνια με τη σύντροφό του, Ρόουζ Μπιουρέτ, αλλά ταυτόχρονα απολάμβανε τη συντροφιά των πανέμορφων μοντέλων που πόζαραν για τα γλυπτά του.

Όταν γνώρισε τη 19χρονη Καμίλ Κλοντέλ, εντυπωσιάστηκε όχι μόνο από τα γαλάζια μάτια της και τα μακριά μαύρα μαλλιά της, αλλά και από το πάθος της, την ευαισθησία και το ασύγκριτο ταλέντο της.

Η Κλοντέλ ήταν μία δυναμική νεαρή γυναίκα που ήταν αποφασισμένη να διακριθεί στο χώρο της γλυπτικής, όσο δύσκολο κι αν ήταν για μία γυναίκα γλύπτρια ανάμεσα σε τόσους άντρες που κυριαρχούσαν στο χώρο.

Επέλεγε πάντα να εργαστεί με το δυσκολότερο υλικό και εμπνεόταν από θέματα που δεν άρμοζαν σε μια “καθώς πρέπει” κοπέλα.

Ήταν από τις λίγες γλύπτριες που τολμούσε να χρησιμοποιήσει γυμνά αντρικά μοντέλα σε τόσο νεαρή ηλικία.

Ο έρωτας με τον καθηγητή της, Ογκίστ Ροντέν, ήταν αναπόφευκτος και ακαταμάχητος.

Η νεαρή αδιαφορούσε για τις φήμες που έφταναν πίσω στην οικογένειά της και αφοσιώθηκε πλήρως στον Ροντέν για τον οποίο εργαζόταν και ως βοηθός.

Ο Ροντέν, απ’ την πλευρά του, θαύμαζε το ταλέντο της νεαρής και ένιωθε ότι εξαιτίας της βρήκε ξανά την έμπνευσή του. Η Κλοντέλ έγινε η μούσα, το μοντέλο, η ερωμένη, η μαθήτρια, η βοηθός, αλλά και η ισάξια σύντροφός του.

Στα γράμματά που της έγραφε μοιάζει με ενθουσιασμένο έφηβο  που ερωτεύεται για πρώτη φορά:

“Σήμερα το πρωί πήγα σε όλα τα μέρη που συχνάζουμε και δεν σε βρήκα. Ο θάνατος θα ήταν πιο γλυκός. Και πόσο να αντέξω πια αυτό τον πόνο. Γιατί δεν με περίμενες στο ατελιέ; Πού πας; Λυπήσου με, κακό κορίτσι. Δεν αντέχω άλλο. Δεν αντέχω άλλη μία μέρα χωρίς να σε δω. Χαιρέκακη Θεά, κι όμως σε αγαπώ με πάθος”.

Η Κλοντέλ συμμεριζόταν το πάθος του και του έγραφε: “Κοιμάμαι γυμνή για να μπορώ να φανταστώ καλύτερα ότι είσαι εδώ μαζί μου. Τελείως γυμνή. Αλλά όταν ξυπνάω, όλα είναι διαφορετικά”.

Η σχέση τους κράτησε μία δεκαετία, χωρίς να μείνουν ποτέ μαζί, καθώς ο Ροντέν αρνούνταν κατηγορηματικά να αφήσει τη μακροχρόνια σύντροφό του, Ρόουζ Μπιουρέτ.Κάποια στιγμή, η Κλοντέλ τον είχε απειλήσει ότι θα τον εγκαταλείψει, αν δεν την παντρευόταν και ο Ροντέν έφτασε στο σημείο να υπογράψει ένα αυτοσχέδιο συμβόλαιο που υποσχόταν γάμο. Τελικά δεν ίσχυσε ποτέ και μετά από δέκα χρόνια, η σχέση τους άρχισε να φθείρεται.

Για αυτό δεν έφταιγε μόνο η σύντροφός του, αλλά και το επαγγελματικό τέλμα που βρέθηκε η Κλοντέλ.

Ο Ροντέν γνώριζε μόνο επιτυχίες, αλλά η Κλοντέλ αδυνατούσε να επεκτείνει την καριέρα της. Αν και είχε ένα χορηγό που αγόραζε ορισμένα έργα της, σε καμία περίπτωση δεν μπορούσε να θεωρηθεί επιτυχημένη. Παρ’ όλη την υποστήριξη του Ροντέν, η Κλοντέλ ίσα που έβγαζε αρκετά για να ζήσει.

Όταν η σχέση της με τον Ροντέν ήρθε σε οριστική ρήξη, η γλύπτρια άρχισε να εμφανίζει σημάδια ψυχολογικής αστάθειας.

Η απομόνωση

Απομονώθηκε σε ένα σπίτι με μοναδική παρέα λίγες γάτες. Μιλούσε στον αέρα και όταν δεν άντεχε άλλο την μοναξιά, καλούσε για δείπνο διάφορους άστεγους ανθρώπους. Εκείνα τα βράδια, η Κλοντέλ φορούσε τα καλά της και διοργάνωνε ολόκληρη δεξίωση. Άλλες ώρες, πάθαινε κρίσεις παράνοιας και πίστευε ότι ο Ροντέν ενεργούσε εναντίον της. Υποψιαζόταν ότι ο πρώην εραστής της ήθελε να τη δηλητηριάσει και γι’ αυτό περνούσε ώρες, ψάχνοντας κάτι να φάει στα σκουπίδια, το μοναδικό μέρος που δεν θα είχε “αγγίξει” ο Ροντέν. Κατά περιόδους, πάθαινε κρίσεις και κατέστρεφε τα έργα της.

Όταν την επισκέφτηκε ο αδελφός της, Πολ, έγραψε στο ημερολόγιό του: “Στο Παρίσι, η Καμίλ είναι τρελή. Η ταπετσαρία είναι σκισμένη, η μοναδική πολυθρόνα σπασμένη, παντού βρωμιά. Η Καμίλ, με βρώμικο πρόσωπο, μιλάει με μια μονότονη φωνή χωρίς σταματημό”.

Το 1913, όταν πέθανε ο πατέρας της, η Καμίλ έχασε τον μοναδικό σύμμαχό της. Οχτώ μέρες μετά τον θάνατό του, κλείστηκε σε ψυχιατρική κλινική. Αν και στα έγγραφα εισόδου γράφει ότι η Κλοντέλ μπήκε με την θέλησή της, στην πραγματικότητα ο αδελφός της την έβγαλε απ’ το παράθυρο και την ανάγκασε να τον ακολουθήσει.

Μετά από ένα διάστημα, η Καμίλ φάνηκε να συνέρχεται και αφοσιώθηκε πάλι στην γλυπτική. Οι γιατροί έγραφαν στην οικογένειά της, προτείνοντάς τους να την επισκεφτούν και να δουν πόσο καλύτερα ήταν. Όταν οι γιατροί θέλησαν να της δώσουν εξιτήριο, η οικογένειά της το απαγόρευσε ρητά. Η μητέρα της, που πάντα κατηγορούσε την πρωτότοκη κόρη της για όλους τους μπελάδες της οικογένειας, δεν την επισκέφτηκε ποτέ. Ο αδελφός της, που κάποτε ήταν ο καλύτερός της φίλος, την επισκέφτηκε μόνο επτά φορές μέσα σε 30 χρόνια.

Η Καμίλ Κλοντέλ πέθανε στο ψυχιατρικό ίδρυμα, 30 χρόνια μετά τον εγκλεισμό της. Το 1943 και στην κηδεία της δεν παρευρέθηκε κανείς απ’ τα αγαπημένα της πρόσωπα.

Ο αδελφός της διοργάνωσε μία έκθεση με τα έργα της το 1951, η οποία δεν γνώρισε ιδιαίτερη επιτυχία. Χρειάστηκαν να περάσουν άλλες τρεις δεκαετίες για να εκτιμηθεί το έργο της. Επιτέλους το 1984, τα γλυπτά της εκτέθηκαν στο μουσείο Ροντέν και το όνομά της έγινε γνωστό παγκοσμίως.

Της Αθηνάς Τζίμα

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Πωλ Γκωγκέν. Ο ιδιοφυής ζωγράφος που χτυπούσε τη γυναίκα του, εξαπατούσε τους φίλους του και παντρεύτηκε ένα 13χρονο κορίτσι. Συγκατοίκησε και συγκρούστηκε με τον Βαν Γκογκ…