Πως εισέβαλαν οι Γερμανοί στην Ελλάδα από τη Δυτική Μακεδονία. Οι άγνωστες μάχες. Νέα εκπομπή

Την άγνωστη γερμανική εισβολή στη Δυτική Μακεδονία μετά την μάχη των Οχυρών παρουσιάζει η «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, τη Δευτέρα 10 Ιουνίου στις 21:00 στο COSMOTE HISTORY.

Η εκπομπή προβάλλεται σε επανάληψη την Κυριακή 16 Ιουνίου στις 5 το απόγευμα.

Επιχείρηση «Μαρίτα». Από τη μάχη των Οχυρών στην κατάληψη της Δ. Μακεδονίας

Την Κυριακή 6 Απριλίου 1941, οι Γερμανοί εισέβαλλαν στην Ελλάδα μέσω των ελληνοβουλγαρικών συνόρων, κατά μήκος της λεγόμενης «Γραμμής Μεταξά». Παρά την ηρωική αντίσταση των Ελλήνων μαχητών στα Οχυρά, οι Γερμανοί κατάφεραν να φτάσουν στη Θεσσαλονίκη.

Ο στρατηγός Κωνσταντίνος Μπακόπουλος, συνθηκολόγησε, με αποτέλεσμα η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη να περάσει στα χέρια του Γερμανικού Στρατού. Η μάχη των Οχυρών τελείωνε, ενώ τα γερμανικά στρατεύματα προσπαθούσαν να κάμψουν την αντίσταση Ελλήνων και Συμμάχων στη Δυτική Μακεδονία.

Η έρευνα της εκπομπής, φωτίζει την λιγότερο προβεβλημένη ιστορία με την εισβολή των Γερμανών στη Δυτική Μακεδονία.

Ο γερμανικός στρατός εισέβαλλε και από τα ελληνογιουγκοσλαβικά σύνορα, με στόχο την κατάληψη στρατηγικών πόλεων στη Δυτική Μακεδονία και την κύκλωση του ελληνικού στρατού που πολεμούσε τους Ιταλούς στην Αλβανία.

Ιστορικοί και ερευνητές αναλύουν τα στρατιωτικά γεγονότα και τις μάχες που έδωσαν οι Έλληνες μαζί με τους συμμάχους, Αυστραλούς και Νεοζηλανδούς, σε μια περιοχή που δεν υπήρχαν επαρκείς δυνάμεις και οχυρώσεις.

Η απόφαση του Χίτλερ

Η «Μηχανή του Χρόνου» παρουσιάζει το πολιτικό παρασκήνιο πίσω από την απόφαση του Χίτλερ να επιτεθεί στην Ελλάδα.

Ιστορικοί εξηγούν γιατί ο Γερμανός Καγκελάριος δεν επιθυμούσε εισβολή στην Ελλάδα, και  αποκάλεσε «ηλίθια» την εκστρατεία του Μουσολίνι εναντίον της Ελλάδας. Ο Χίτλερ επενέβη για να αντιστρέψει την ιταλική ήττα, αλλά και για μην έχει κανένα ανοιχτό μέτωπο στα Βαλκάνια, πριν από την επιχείρηση «Μπαρμπαρόσα», δηλαδή την εισβολή που ετοίμαζε στη Σοβιετική Ένωση.

Η Συμμαχική βοήθεια

Η «Μηχανή του Χρόνου» φωτίζει όλο το πολιτικό παρασκήνιο πίσω από την στρατιωτική βοήθεια των Άγγλων στην Ελλάδα. Ιστορικοί αναλύουν τις δυνάμεις που αποτελούσαν το Βρετανικό Εκστρατευτικό Σώμα που στάλθηκε στην Ελλάδα και γιατί αυτό θεωρήθηκε πρωτίστως μια κίνηση υψηλού πολιτικού συμβολισμού.

Οι «Σωματοφύλακες του Χίτλερ» εισβάλουν στην Ελλάδα

Η εκπομπή παρουσιάζει τις γερμανικές δυνάμεις που πολέμησαν στη Δυτική Μακεδονία, ειδικότερα την φονική ταξιαρχία «Σωματοφυλακή Αδόλφος Χίτλερ». Ο επίλεκτος στρατιωτικός σχηματισμός, αποτελούνταν από νεαρούς στρατιώτες, που είχαν ύψος άνω του 1,80 μ. και ενστερνίζονταν πλήρως τα χαρακτηριστικά της ναζιστικής ιδεολογίας.

Πρώτος διοικητής της ήταν ο συνταγματάρχης Γιόζεφ Ντίτριχ, που με τις μηχανοκίνητες φάλαγγες κατέκλυσε ολόκληρη τη δυτική Ελλάδα.

Οι μάχες στη Δυτική Μακεδονία

Η «Μηχανή του Χρόνου» παρουσιάζει την εισβολή των Γερμανών στη Φλώρινα στις 10 Απριλίου 1941 και τις σκληρές μάχες που ακολούθησαν.

Ιστορικοί περιγράφουν πως απέναντι στα  οι Έλληνες αντιπαρέταξαν το ιππικό υπό τον Γεώργιο Στανωτά και απέκρουσαν στο Πισοδέρι τα γερμανικά άρματα. Με τις ξιφολόγχες και το εύστοχο πυροβολικό έτρεψαν τους Γερμανούς σε φυγή.

Η διαφορά δυναμικού όμως αποδείχτηκε καθοριστική. Η εκπομπή περιγράφει τις σφοδρές συγκρούσεις στη Στενωπό του Κλειδίου, όπου σημειώθηκε η πρώτη αρματομαχία στην Ελλάδα.  Παρά τη σθεναρή αντίσταση των Ελλήνων και των Συμμάχων, δεν μπόρεσαν να κρατήσουν τους Γερμανούς, που προέλαυναν ταχύτατα στη Δυτική Μακεδονία.

Ιστορικοί μιλούν για την αυτοθυσία του Τάγματος Εθελοντών Δωδεκανήσου στο Λέχοβο, όπου αντιστάθηκαν στα γερμανικά άρματα και στις μηχανοκίνητες μονάδες πεζικού, μέχρι που τελείωσαν τα πυρομαχικά τους.

Οι Έλληνες καθυστέρησαν τους Γερμανούς μια μέρα, και έδωσαν πολύτιμο χρόνο στον ελληνικό στρατό που βρισκόταν στην Αλβανία, να επιστρέψει συγκροτημένα περνώντας τα ελληνοαλβανικά σύνορα.

Η εκπομπή περιγράφει την τελευταία μεγάλη μάχη των Ελλήνων στη λίμνη της Καστοριάς στις 15 Απριλίου 1941.

Ήταν η τελευταία αντίσταση πριν από την πλήρη κατάρρευση του μετώπου. Για ακόμη μια φορά η άμυνα ήταν ηρωική. Οι λιγοστές ελληνικές δυνάμεις άντεξαν τέσσερις σφοδρές γερμανικές επιθέσεις των τεθωρακισμένων και υπέκυψαν μόνο μετά τις αλλεπάλληλες επιδρομές με αεροσκάφη κάθετης εφόρμησης Στούκα.

Το θρίλερ της οπισθοχώρησης των Συμμάχων

Η «Μηχανή του Χρόνου» περιγράφει την οπισθοχώρηση των Βρετανών Συμμάχων, οι οποίοι δεν ήθελαν να εγκλωβιστούν και να βιώσουν την τραυματική εμπειρία της Δουνκέρκης. Όταν οι γερμανικές μεραρχίες διέσπασαν ολοκληρωτικά την ελληνική αμυντική γραμμή ξεκίνησε το θρίλερ της καταδίωξης του Βρετανικού Εκστρατευτικού Σώματος.

Ιστορικοί και ερευνητές περιγράφουν τις συγκρούσεις Συμμάχων και Γερμανών στο κάστρο του Πλαταμώνα, στα Τέμπη και στις Θερμοπύλες, προτού Βρετανοί, Νεοζηλανδοί και Αυστραλοί διαφύγουν από τα λιμάνια της Αττικής και της Πελοποννήσου για την Κρήτη και τη Μέση Ανατολή.

Οι τίτλοι τέλους γράφτηκαν όταν ο στρατηγός Γεώργιος Τσολάκογλου υπέγραψε τη συνθηκολόγηση του Ελληνικού Στρατού στις 23 Απριλίου 1941.

Πέντε ημέρες αργότερα, ο στρατός της Βέρμαχτ μπήκε στην Αθήνα.

Έρευνα επεισοδίου:  Μαρία Γαλάτη

Το τρέιλερ:

Στην εκπομπή μιλούν: 

Τάσος Σακελλαρόπουλος: Ιστορικός

Κωνσταντίνος Γιαννακός: Διδάκτορας Νεότερης Ιστορίας – Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Νίκος Γιαννόπουλος: Ιστορικός

Δημήτρης Κυριάκος, Αντιστράτηγος ε.α: Προέδρος Συνδέσμου Αποστράτων Αξιωματικών Ιππικού Τεθωρακισμένων

Κωνσταντίνος Λαγός: Καθηγητής Αεροπορικής Ιστορίας – Σχολή  Ικάρων

Παναγιώτης Φίτζιος: Ιστορικός ερευνητής

Κατερίνα Βαρβαγιάννη: Συγγενής πεσόντος στη μάχη Λεχόβου – Κλεισούρας