Η γειτονιά του Χαλανδρίου που ο χρόνος σταμάτησε το 1971. Οι παλινωδίες του κράτους που σχεδίασε μια λεωφόρο – φάντασμα και η περιοχή παραμένει ακόμα εκτός σχεδίου

Χωματόδρομοι, χαμόσπιτα και σκουπιδότοποι. Η εικόνα θυμίζει φτωχογειτονιά της δεκαετίας του ’50. Κι όμως, πρόκειται για κεντρική περιοχή στο Χαλάνδρι, που εξαιτίας γραφειοκρατικών κωλυμάτων, παραμένει επί 50 χρόνια εκτός σχεδίου.

Το “Πεύκο Πολίτη” καταλαμβάνει μία έκταση 1.300 στρεμμάτων. Παράλληλα και σε μικρή απόσταση βρίσκονται τέσσερις πολυσύχναστοι σταθμοί της μπλε γραμμής του μετρό, ενώ οι άκρες του καταλήγουν σε δύο από τις μεγάλες οδικές αρτηρίες των βορείων προαστίων.

Η γραφειοκρατική περιπέτεια των ντόπιων ξεκίνησε το 1971. Με το τότε Προεδρικό Διάταγμα, η έκταση δεσμεύτηκε προκειμένου να σχεδιαστεί η λεωφόρος “Ελευθέρας Πεντέλης” που θα ένωνε τη λεωφόρο Μεσογείων με την οδό Δουκίσσης Πλακεντίας. Έτσι, το “Πεύκο Πολίτη”, δηλαδή τα οικοδομικά τετράγωνα γύρω από την εν λόγω έκταση, παρέμειναν εκτός σχεδίου.

Με την έναρξη των εργασιών για την υλοποίηση του νέου δρόμου, οι περισσότερες ιδιοκτησίες θα απαλλοτριώνονταν και οι δικαιούχοι θα αποζημιώνονταν. Ωστόσο, όσο τα χρόνια περνούσαν και το σχέδιο παρέμενε στο “συρτάρι” της εκάστοτε κυβέρνησης, οι κάτοικοι βρίσκονταν εγκλωβισμένοι σε ένα γραφειοκρατικό αδιέξοδο.

Βασική προϋπόθεση για την ένταξη της περιοχής στο σχέδιο ήταν η οριστική μελέτη της «Ελευθέρας Πεντέλης», η οποία αν και σχεδιασμένη εντός των ορίων του δήμου Χαλανδρίου, η κατασκευή της δεν υπάγεται στη δικαιοδοσία του.

Ο Μαραθώνιος μιας πολεοδομικής μελέτης

Το 1987, με ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, συστάθηκε ειδικό σχήμα στο οποίο ανατέθηκαν οι μελέτες. Δύο χρόνια αργότερα, η Πολεοδομική Μελέτη ολοκληρώθηκε και διαβιβάστηκε στο γραφείο της Επιχείρησης Πολεοδομικής Ανασυγκρότησης. Τον Μάρτιο του 1990 ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ υπέγραψε το Προεδρικό Διάταγμα ένταξης της περιοχής στο σχέδιο πόλης και το έστειλε στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) για τελική επεξεργασία.

Ωστόσο, μεσολάβησαν οι βουλευτικές εκλογές του Απριλίου του 1990. Για να προχωρήσει το έργο στην τελική ευθεία, ο νέος υπουργός ΠΕΧΩΔΕ έπρεπε να εγκρίνει εκ νέου το Διάταγμα. Εκείνος αρνήθηκε. Επομένως, για ακόμη μία φορά, η διαδικασία αναβλήθηκε.

Παρά τις προσπάθειες των διαφόρων δημοτικών αρχών, οι απεγνωσμένες φωνές των δημοτών μέχρι σήμερα δεν έχουν εισακουστεί. Η πιο ελπιδοφόρα προσπάθεια έγινε πριν δύο χρόνια. Τον Φεβρουάριο του 2018, κατατέθηκε μία νέα Πολεοδομική Μελέτη, που προέβλεπε μεταξύ άλλων την κατάργηση της “Ελευθέρας Πεντέλης”.

Ένα χρόνο αργότερα, το Συμβούλιο Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων (ΣΥ.ΠΟ.Θ.Α.) που την εξέτασε, ζήτησε την γνωμοδότηση της Διεύθυνσης Οδικών Υποδομών (ΔΟΥ) του υπουργείου Υποδομών. Σύμφωνα με τον Δήμο Χαλανδρίου, με καθυστέρηση πολλών μηνών, η ΔΟΥ εν τέλει παράτεινε τον φαύλο κύκλο.

Στην τελική της γνωμοδότηση, ζητά τη δημιουργία ενός παράλληλου οδικού δικτύου στην οδό Δουκίσσης Πλακεντίας. Κάτι τέτοιο είναι σχεδόν αδύνατο να υλοποιηθεί, καθώς η λεωφόρος είναι χτισμένη δεξιά κι αριστερά. Με άλλα λόγια, βάσει των συστάσεων της ΔΟΥ, ο δήμος πρέπει να απαλλοτριώσει συνολικά 27.000 τ.μ. επιπλέον των προβλεπόμενων από τη Μελέτη, αλλά και να απομακρύνει από τα σπίτια τους 30 οικογένειες.

Το κόστος των αποζημιώσεων εκτιμάται στα 15 εκατομμύρια ευρώ.

Η σημερινή εικόνα

Από το 1971 έχουν περάσει 49 χρόνια. Γύρω από το “Πεύκο Πολίτη” έχουν κτιστεί πολυκατοικίες, έχουν ανοίξει πολυκαταστήματα και όλοι οι δρόμοι έχουν ασφαλτοστρωθεί. Η μακριά λωρίδα γης που κάποτε σχεδιάστηκε για να ενώσει τις δύο μεγάλες οδικές αρτηρίες της περιοχής, σήμερα θυμίζει ένα πρωτόγονο γαλατικό χωριό που αντιστέκεται στον χρόνο και την πρόοδο.

Χωμάτινοι δρόμοι, πρόχειροι φράχτες, αφημένα σπίτια και μία γενικότερη εικόνα εγκατάλειψης. Οι 1.180 ιδιωτικές ιδιοκτησίες που βρίσκονται εντός της περιοχής παρακμάζουν επί μισό αιώνα, καθώς οι πολίτες δεν μπορούν να τις αξιοποιήσουν.

Δείτε εικόνες από την περιοχή του “Πεύκου Πολίτη” στο Χαλάνδρι, όπως τις κατέγραψε ο συνεργάτης μας, LifeAfterGravity:

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Από πού πήραν τα ονόματά τους οι περιοχές Πετράλωνα, Χαλάνδρι, Θησείο και Πατήσια; Ποιες από αυτές χαρακτηρίστηκαν από ανθρώπους και ποιες από την ιστορία