Στην αρχή, οι άνθρωποι την έβλεπαν με τρόμο, καθώς μπορούσε να επιφέρει μεγάλες καταστροφές. Επειδή δεν μπορούσαν να την ελέγξουν, τις απέδωσαν θεϊκές ιδιότητες.
Φωτιά (Αρχείο ΜτΧ)
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, την φωτιά κατείχαν μόνο οι θεοί. Αυτό άλλαξε, όταν ο Προμηθέας την έδωσε στους ανθρώπους.
Ο Δίας για την παράβασή του, τον τιμώρησε. Τον έδεσε στις πλαγιές του Καυκάσου και ένας γύπας του έτρωγε κάθε μέρα το συκώτι.
Από εκεί που η φωτιά έσπερνε μόνο καταστροφές, η φωτιά μπορούσε να λειτουργήσει υπέρ των ανθρώπων, στην καθημερινή του ζωή.
Για παράδειγμα, αν ένα ξύλο που θα το χρησιμοποιούσαν ως όπλο για τα θηράματά τους ήταν στραβό, με αυτή θα μπορούσαν να το ισιώσουν. Πέρασαν εκατομμύρια χρόνια, μέχρι να τη χρησιμοποιήσουν για την επεξεργασία των μετάλλων, όπως για παράδειγμα να φτιάξουν ένα μαχαίρι.
Από το φωτισμό μέχρι την επεξεργασία μετάλλων
Αργότερα, συνειδητοποίησε ότι αν τρίψει δύο πυριτόλιθους θα δημιουργηθεί μια σπίθα, η οποία αν πέσει σε εύφλεκτη ύλη, όπως φύλλα δέντρων, θα προκαλέσει φωτιά.
Οι πρώτες εφαρμογές της φωτιάς περιλεάμβαναν το φωτισμό, τη θέρμανση και το μαγείρεμα. Στις σπηλιές σε διάφορες περιοχές της Ευρώπης και στην Ελλάδα, έχουν βρεθεί αποδεικτικά στοιχεία από εστίες και καμένα οστά, που επιβεβαιώνουν τη χρήση της φωτιάς για το μαγείρεμα τροφής, τουλάχιστον μισό εκατομμύριο χρόνια πριν.
Πέρασαν εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, ώσπου γύρω το 7000 π.Χ. ο άνθρωπος βρήκε πώς να ψήνει τον πηλό και να φτιάχνει σκεύη και αγαλματίδια ανθρώπων, πραγμάτων και ζώων. Σιγά σιγά, ανακάλυψε πώς να ρυθμίζει τη θερμοκρασία στους κλιβάνους ανάλογα με το είδος του πηλού ή του σκεύους.
Άνθρωπος των σπηλαίων κάθεται μπροστά από τη φωτιά. Εικόνα ΑΙ
Περίπου το 4.000 π.Χ., στην Μεσοποταμία, οι άνθρωποι κατάφεραν να δημιουργήσουν γυαλί. Την ίδια περίοδο, άρχισε η φωτιά να χρησιμοποιείται για την επεξεργασία μετάλλων. Τότε ήταν που ήρθε η πραγματική επανάσταση στον ανθρώπινο πολιτισμό: από την Εποχή του Λίθου στην Εποχή των Μετάλλων.
Από την ανακάλυψη του πώς να ανάβουν οι άνθρωποι τη φωτιά, μέχρι την κατασκευή του κεραμικού κλιβάνου πέρασαν σχεδόν 2 εκατομμύρια χρόνια. Έκτοτε, ο ρυθμός της εξέλιξης του πολιτισμού ήταν επιταχυνόμενος. Η Νεολιθική εποχή διήρκησε περίπου 4.500 χρόνια, ενώ η Εποχή του Χαλκού μόνο 2.000. Από την Εποχή του Σιδήρου και μετά, η ανάπτυξη ήταν ταχύτατη.
Πώς χρησιμοποιούσαν τη φωτιά;
Οι ενδείξεις για τη χρήση της φωτιάς στην περιοχή του Αιγαίου από την Νεολιθική Εποχή και μετά είναι πολλές και αφορούν τρεις κύριες κατηγορίες.
Η πρώτη σχετίζεται με τη ζωή στο σπίτι, όπου η φωτιά χρησιμοποιούνταν για το μαγείρεμα, το φωτισμό, τη θέρμανση, τον αρωματισμό και την προσωπική υγιεινή. Αυτό αποδεικνύεται από την ανακάλυψη σχετικών εγκαταστάσεων και αντικειμένων, όπως εστίες, λουτρά, χύτρες, φορητοί φούρνοι, λύχνοι και θυμιατήρια.
Η δεύτερη κατηγορία αφορά δραστηριότητες εκτός των κατοικιών, όπως η κεραμική και η μεταλλουργία, οι οποίες αποδεικνύονται από την παρουσία κλιβάνων και άλλων εγκαταστάσεων, ενώ υπάρχουν και εργαστήρια για τη επεξεργασία πορφύρας για το βάψιμο υφασμάτων ή αντικειμένων, καθώς και καπνιστήρια που χρησιμοποιούνταν στη μελισσοκομία.
Η τρίτη κατηγορία σχετίζεται με την ιδεολογία και την τέχνη και είναι πιο δύσκολο να καταγραφεί.
Παρόλα αυτά, η φωτιά φαίνεται να ήταν απαραίτητη για την ανάπτυξη καλλιτεχνικών τεχνικών, όπως η εγκαυστική για τη χρωματισμό των μαρμάρινων ειδωλίων της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου, το 3.000 π.Χ. Επίσης, η ζωγραφική και οι τοιχογραφίες δεν θα είχαν εξελιχθεί χωρίς τη χρήση ασβέστη για την τοιχογράφηση σπιτιών και άλλων δημόσιων κτιρίων.
Ο θαυμασμός των φιλοσόφων
Οι αρχαίοι Έλληνες αναγνώρισαν πολύ νωρίς την ποικιλία των χρήσεων και τη δύναμη της φωτιάς. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της εκτίμησης είναι η άποψη του Ηράκλειτου, ο οποίος την θεώρησε ως την ουσία από την οποία προέρχονται όλες οι μορφές ύπαρξης.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η αρμονία και η τάξη του κόσμου βασίζονται στη διαρκή κίνηση της φωτιάς, που ανάβει και σβήνει, ακολουθώντας συγκεκριμένους φυσικούς νόμους. Αυτή η αντίληψη για τη φωτιά ως θεμελιώδη στοιχείο της κοσμικής τάξης συνεχίστηκε και αργότερα, όπως φαίνεται από την αναφορά του Πλίνιου του Πρεσβύτερου, που επτά αιώνες μετά, το 1 μ.Χ, εξέφρασε επίσης τον θαυμασμό και το σεβασμό προς αυτήν στην «Φυσική Ιστορία» του:
«…δεν μπορούμε να μη θαυμάζουμε ότι δεν υπάρχει σχεδόν τίποτε που να μην τελειοποιείται με τη βοήθεια της φωτιάς. Η φωτιά παραλαμβάνει τη μια ή την άλλη άμμο και λειώνοντάς την μετατρέπει άλλοτε σε γυαλί, άλλοτε σε άργυρο, άλλοτε σε κιννάβαρι, άλλοτε σε διάφορα είδη μολύβδου, άλλοτε σε χρώματα, άλλοτε σε φάρμακα.
Με τη φωτιά οι πέτρες μετατρέπονται σε χαλκό, με τη φωτιά γεννιέται και δαμάζεται ο σίδηρος, με τη φωτιά τελειοποιείται ο χρυσός, με τη φωτιά ασβεστοποιείται η πέτρα που συνέχει τους δόμους στα σπίτια. Αλλες ύλες συμφέρει να τις κάψει κανείς περισσότερες φορές: από αυτή την ίδια ύλη γίνεται άλλο πράγμα με την πρώτη καύση, κάτι άλλο με τη δεύτερη, κάτι άλλο με την τρίτη.
Ακόμη και αυτός ο άνθρακας αρχίζει να αποκτά δυνάμεις αφού σβηστεί: και, όταν πια θεωρείται ότι έχει αναλωθεί, τότε είναι που μεγαλώνουν οι αρετές του. Απέραντο, ανεξέλεγκτο στοιχείο της Φύσης, η φωτιά γεννάει αμφιβολία, αν καταστρέφει μάλλον ή δημιουργεί».
Ειδήσεις σήμερα:
- Ένα ακόμη άγαλμα και άλλα ευρήματα βρέθηκαν στο σκάμμα κοντά στο Ηρώδειο
- Θεσσαλονίκη. Σκότωσαν παράνομα ζαρκάδια σε καταφύγιο άγριας ζωής
- Αντάρτες πυρπόλησαν τον τάφο του πρώην προέδρου της Συρίας Χαφέζ αλ Άσαντ
- Οδηγός λεωφορείου στη Θεσσαλονίκη βρήκε τσάντα με €2.500 και την παρέδωσε στην κάτοχό της
Ακολουθήστε τη mixanitouxronou.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε τις σημαντικότερες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στη mixanitouxronou.gr
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ