Η φορολογία που επέβαλε ο ΕΛΑΣ για την ενίσχυση της Εθνικής Αντίστασης. Ποια προϊόντα είχαν μεγαλύτερη αξία και πως γινόταν η είσπραξη στην Αγιά Λάρισας

Δύο χρόνια μετά την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα, οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ είχαν εδραιώσει την κυριαρχία τους στις περιοχές της ελεύθερης Ελλάδας, έχοντας αριθμό ανταρτών τακτικού στρατού ο οποίος έφτανε περίπου τις 120.000 άντρες και γυναίκες.

Η αντίσταση του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ όμως, χρειαζόταν αρκετούς πόρους συντήρησης και έτσι η ηγεσία αναζήτησε τρόπους τροφοδοσίας.

Η φορολογία στα προϊόντα και η απαγόρευση

Όταν τον Οκτώβριο του 1943 οι Βρετανοί διέκοψαν τη χρηματοδότηση προς τον ΕΛΑΣ, η ηγεσία στράφηκε αναγκαστικά στον λαό και κυρίως στις αγροτικές περιοχές.

Τον Νοέμβριο του 1943 το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ κατέφυγε σε φορολογία έως 20% στα προς πώληση προϊόντα εκτός της επικράτειας που ήταν ελεύθερη (Στερεά Ελλάδα, Ήπειρος, Θεσσαλία και μέρος της Μακεδονίας) με τη μέθοδο της παρακράτησης, ενώ επέβαλε υποχρεωτική εισφορά 1% πάνω στην παραγωγή.

Προκειμένου να παραμείνουν τα έσοδα στον απελευθερωτικό στρατό και τον λαό, ο ΕΛΑΣ απαγόρευσε στους κατοίκους της ελεύθερης Ελλάδας να καταβάλλουν φόρους στις κατοχικές αρχές.

Η είσπραξη φόρων στο χωριό Αγιά και η «εξαγωγή» προϊόντων προς τη Λάρισα

Στην κωμόπολη της Αγιάς της Λάρισας ο ΕΛΑΣ είχε ήδη συγκροτήσει λαϊκή επιτροπή από τον Οκτώβριο, καθώς οι κάτοικοι της χαρακτηρίζονταν από το αγωνιστικό τους πνεύμα και τη στήριξή τους προς τους αντάρτες.

Όταν πάρθηκε η απόφαση για την παρακράτηση των φόρων στα προϊόντα, στην Αγιά είχε καταρτιστεί ειδική επιτροπή για την είσπραξη της φορολογίας στην παραγωγή των σιτηρών. Συγκεκριμένα, είχε οριστεί φόρος 1% έως 500 οκάδες, 2% έως 1.000 οκάδες και 10% άνω των 5.000 οκάδων, ενώ η επιτροπή όρισε επιπρόσθετη φορολογία για τα προϊόντα που θα «εξάγονταν» από την Αγιά στην πόλη της Λάρισας.

Ως εξαγόμενα είδη ορίστηκαν το τσίπουρο, το κρασί, το κοκκάρι (βολβοί κρεμμυδιού), αλλά και δασικά είδη όπως τα καυσόξυλα, τα καρόξυλα και ο ασβέστης. Με αυτό τον ιδιόμορφο τρόπο φορολόγησης μόνο στην Αγιά κατά το μήνα Νοέμβριο, η λαϊκή επιτροπή του ΕΛΑΣ κατάφερε να συγκεντρώσει το ποσό των 19.772.600 δραχμών.

Επιπλέον, η επιτροπή επέβαλε φόρο 50.000 δραχμών για κάθε καμίνι ασβεστοποιίας, κεραμοποιίας και αγγειοπλαστικής. Όπως είχε ανακοινώσει στη συνεδρία της η επιτροπή μέσα από τα πρακτικά που κρατούνταν, με αυτά τα χρήματα πληρώνονταν μισθοί υπαλλήλων, δασκάλων, γραφική ύλη και γενικές αγορές για τις ανάγκες των κατοίκων και του στρατού του ΕΛΑΣ.

Όσοι αρνούνταν να καταβάλουν τους φόρους, παραπέμπονταν στην λεγόμενη «Υποεπιτροπή Δικαιοσύνης» με σκοπό να εισπραχθούν τα ποσά.

Οι άπορες οικογένειες των ανταρτών και οι χρυσές λίρες που ξοδεύτηκαν κατά τη διάρκεια της Αντίστασης

Οι επιτροπές και το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ καθ΄ όλη τη διάρκεια του αγώνα για απελευθέρωση, φρόντισαν και για τις άπορες οικογένειες των ανταρτών. Στο χωριό Μεταξοχώρι της Αγιάς η επιτροπή διέθεσε σίτο και σπόρους για τις οικογένειες αυτές, από το σιτάρι που είχε συγκεντρωθεί από τους φορολογούμενους της Αγιάς. Επίσης, πολλές οικογένειες είχαν λάβει οικονομική βοήθεια και έπαιρναν δωρεάν φαγητό από εράνους των κατοίκων.

Πολλά από τα χρήματα των εν λόγω φορολογιών διατέθηκαν για τη στήριξη των δημόσιων παροχών της περιοχής, όπως το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Αγιάς και το Δημοτικό Νοσοκομείο Λάρισας. Με αυτά τα χρήματα επίσης ενισχύθηκαν κρατούμενοι οι οποίοι χρειάζονταν βοήθεια για την αποφυλάκισή τους, η ΕΠΟΝ Αγιάς και το Γραφείο Τύπου του ΕΑΜ.

Ο ΕΛΑΣ, κατά την περίοδο της Αντίστασης στην Ελεύθερη Ελλάδα, υπολογίζεται ότι ξόδεψε για τις ανάγκες του, αλλά και για τις ανάγκες των κατοίκων, περίπου 815.000 χρυσές λίρες. Από αυτές, οι 146.000 δόθηκαν από τους Βρετανούς, ενώ οι υπόλοιπες 669.000 χρυσές λίρες είχαν αντληθεί από τη φορολογία που επέβαλε το Γενικό Στρατηγείο μέσω των λαϊκών επιτροπών.

Πηγή αρχικής εικόνας: Wikipedia

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Γυναίκες στην Αντίσταση: H ζωή και δράση της Λέλας Καραγιάννη και της Ηρώς Κωνσταντοπούλου στην «Μηχανή του Χρόνου». Νέα εκπομπή