Η φοιτήτρια Σωτηρία Βασιλακοπούλου, που έπεσε νεκρή ενώ μοίραζε προκηρύξεις. Την σκότωσε λεωφορείο του εργοστασίου. Το απρόβλεπτο “πόρισμα”

Στις 28 Ιουλίου 1980 μια ομάδα φοιτητών της ΚΝΕ μοίραζε προκηρύξεις στους εργαζομένους της κλωστοϋφαντουργίας ΕΤΜΑ. Ανάμεσα τους, ήταν η 21χρονη Σωτηρία Βασιλακοπούλου, η οποία σκοτώθηκε από μισθωμένο λεωφορείο της εταιρείας, ενώ μοίραζε προκηρύξεις στους εργάτες. 

Το κεφάλι της νεαρής φοιτήτριας πολτοποιήθηκε από τον τροχό του λεωφορείου. Ο θάνατος της δημιούργησε πολιτική αντιπαράθεση, ενώ η κηδεία της μετατράπηκε σε συλλαλητήριο υπέρ των δικαιωμάτων των εργαζομένων.

Ιούλιος 1980. Έναν χρόνο μετά την πετρελαϊκή κρίση, η Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ δύσκολη οικονομική κατάσταση. Στην Κυβέρνηση βρίσκεται η Νέα Δημοκρατία με πρωθυπουργό τον Γεώργιο Ράλλη, ενώ στην αντιπολίτευση το ΠΑΣΟΚ, που οδεύει προς την εξουσία.

Έχουν προγραμματιστεί συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας ενάντια στην ακρίβεια, την ανεργία και τις απολύσεις. Μέλη των κομματικών οργανώσεων του ΚΚΕ “οργώνουν” εργοστάσια, σχολές και γειτονιές προκειμένου να μοιράσουν προκηρύξεις.

Ανάμεσα τους η δευτεροετής φοιτήτρια στο Πάντειο και μέλος της ΚΝΕ, Σωτηρία Βασιλακοπούλου.

Σκοτώθηκε ενώ μοίραζε προκηρύξεις

Η φοιτήτρια βρισκόταν μαζί με άλλους 20 νέους έξω από το εργοστάσιο κλωστοϋφαντουργίας ΕΤΜΑ. Το εργοστάσιο παραγωγής συνθετικών ινών βρισκόταν στο Βοτανικό και λειτουργούσε από το 1925.

Το μεσημέρι όταν σχόλασε η πρώτη βάρδια, οι εργάτες μπήκαν στα λεωφορεία της εταιρείας για την επιστροφή τους. Τότε οι νέοι προσπάθησαν μοιράσουν τις προκηρύξεις από τα παράθυρα. Τη στιγμή που το θύμα έριχνε τις προκηρύξεις προς τα παράθυρα της εξωτερικής πλευράς, ο πίσω τροχός του λεωφορείου την έριξε κάτω και την πάτησε.

Αυτόπτες μάρτυρες δήλωναν ότι άκουσαν τον αστυνομικό να του φωνάζει “φύγε δεν έγινε τίποτα συμβαίνουν αυτά”. Σύμφωνα με όσους ήταν δίπλα της το θύμα έμεινε αιμόφυρτο στο δρόμο για 15 λεπτά χωρίς κανείς από τους ανθρώπους του εργοστασίου και τους αστυνομικούς να τη βοηθάει. Όπως έγραφαν οι εφημερίδες “το λεωφορείο την έλιωσε”.

Τα εργοστασιακά σωματεία και οι πολιτικές νεολαίες κατήγγειλαν το θάνατο της Σωτηρίας Βασιλακοπούλου ως δολοφονία, ενώ η αστυνομία τον κατέγραψε ως τροχαίο δυστύχημα.

Αμέσως ξέσπασε πολιτική αντιπαράθεση. Συγκεκριμένα ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ, Ρήγας Φεραίος και η Εθνική Φοιτητική Ένωση Ελλάδος τοποθετούσαν το θάνατο του θύματος στους αγώνες ενάντια στην καταπίεση και την εκμετάλλευση των μονοπωλείων, ενώ επέρριπταν ευθύνες στην κυβέρνηση για την αντεργατική της πολιτική.

Η κυβέρνηση επέλεξε να μην συμμετάσχει στην πολιτική κόντρα καθώς όπως δήλωσε “δε συμμερίζεται την προσπάθεια να πολιτικοποιηθεί το αστυνομικό δελτίο”.

Πολιτική αντιπαράθεση και διαχωρισμός εφημερίδων

Διαχωρισμός και σύγκρουση απόψεων υπήρξε και στους τίτλους των εφημερίδων της εποχής. Ο φιλοκυβερνητικός Τύπος και τα κρατικά ΜΜΕ κατέγραψαν την είδηση, στο άθροισμα των 11 νεκρών που πέθαναν σε τροχαία το Σαββατοκύριακο.

Η “Καθημερινή” την επόμενη μέρα έγραφε: “Σοβαρά επεισόδια απειλήθηκαν εξ αφορμής ενός θανατηφόρου τροχαίου” και η “Βραδυνή”: “Το δυστύχημα αυτό προσπαθούν να το εκμεταλλευτούν αι κομμουνισταί, χαρακτηρίζοντάς το ως… δολοφονία”.  Η “Ελευθεροτυπία” κάλυψε το ρεπορτάζ περιλαμβάνοντας μαρτυρίες και την αστυνομία, ενώ ο “Ριζοσπάστης” τιτλοφορούσε στις 29 Ιουλίου ως “δολοφονία νεαρής αγωνίστριας”.

Το σημείο που σκοτώθηκε η φοιτήτρια γέμισε με λουλούδια, στεφάνια και κόκκινες σημαίες. Οι εργάτες της βραδινής βάρδιας του εργοστασίου προχώρησαν σε απεργία, ενώ οι προγραμματισμένες συγκεντρώσεις που αφορούσαν τις απολύσεις και την ακρίβεια, σημαδεύτηκαν από το θάνατο της Σωτηρίας Βασιλακοπούλου. Από τους συγκεντρωμένους ακούστηκαν συνθήματα υπέρ της κατοχύρωσης των συνδικαλιστικών ελευθεριών και ενάντια στην πολιτική του αυταρχισμού της κυβέρνησης. Η πορεία τους κατέληξε μπροστά στη Βουλή, στην οποία επιδόθηκε ψήφισμα-καταγγελία για την ασυδοσία του μονοπωλείου της ΕΤΜΑ.

Η κηδεία και η δίκη του οδηγού

Ο θάνατος της φοιτήτριας άλλαξε τροπή όταν έγινε γνωστό ότι ένας από τους οδηγούς των λεωφορείων της εταιρίας οπλοφορούσε. Ο οδηγός που έφερε το πιστόλι στην πίσω τσέπη του παντελονιού του εντοπίστηκε από το συγκεντρωμένο πλήθος, το οποίο στη συνέχεια ειδοποίησε την αστυνομία για να τον συλλάβει. Η οπλοφορία του οδηγού όξυνε την αγανάκτηση εργαζομένων και ενίσχυσε την πεποίθηση τους ότι η εταιρεία προσπαθούσε να τους τρομοκρατήσει. Η αστυνομία ισχυρίστηκε πως ήταν ψεύτικο πιστόλι φωτοβολίδων και άφησε ελεύθερο τον οδηγό.

Ο δήμαρχος Αθηναίων παραχώρησε χώρο στο Α’ νεκροταφείο Αθηνών για να γίνει δωρεάν η ταφή της φοιτήτριας. Η κηδεία της, στις 30 Ιουλίου, μετατράπηκε σε συλλαλητήριο ενάντια στην εργατική ασυδοσία.

Παρευρέθηκαν χιλιάδες λαού, εκπρόσωποι πολιτικών κομμάτων και πολιτικών οργανώσεων νεολαίας, ενώ ανάμεσα τους ήταν ο Μίκης Θεοδωράκης και ο δήμαρχος Δ. Μπέης. Στη μνήμη της Σωτηρίας Βασιλακοπούλου, ο Γιάννης Ρίτσος εκφώνησε στο φεστιβάλ της ΚΝΕ απόσπασμα από το ποιητική συλλογή του “Στις γειτονιές του κόσμου”.

Στον 27χρονο οδηγό του μισθωμένου λεωφορείου ασκήθηκε ποινική δίωξη για ανθρωποκτονία από αμέλεια. Στις 9 Ιανουαρίου του 1982 το Δ’ Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών ανέτρεψε την υπόθεση, καθώς μετέτρεψε την κατηγορία σε ανθρωποκτονία από πρόθεση. Ο συνήγορος του οδηγού άσκησε έφεση. Η υπόθεση έκλεισε δικαστικά στις 15 Ιανουαρίου 1983 όταν το δικαστήριο καταδίκασε τον οδηγό σε φυλάκιση 12 μηνών για ανθρωποκτονία από αμέλεια, καθώς έκρινε ότι ο οδηγός ενεπλάκη σε τροχαίο.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Γεώργιος Οικονόμου, ο 23χρονος φοιτητής που πυροβολήθηκε πισώπλατα στο Πολυτεχνείο. Οι νοσοκόμες τον έκρυψαν από τους αστυνομικούς που είχαν μεταμφιεστεί σε γιατρούς. Χειρουργήθηκε τρεις ημέρες μετά