Η τελευταία μάχη του Λήσταρχου Νταβέλη στην Αράχωβα. Το τέλος του γράφτηκε μετά από σκληρή πολιορκία εκεί όπου ο Οιδίποδας σκότωσε τον πατέρα του

Δείτε από την Μηχανή του Χρόνου όλη την ιστορία και τον θρύλο του Νταβέλη: Δευτέρα, 6 Απριλίου στις 21.00 στο COSMOTE HISTORY.

Ο θρύλος αναφέρει ότι λήσταρχος Νταβέλης και ο ορκισμένος διώκτης του, Γιάννης Μέγας, ήταν φίλοι, πριν χωρίσουν οι δρόμοι τους.

Μάλιστα τα λαϊκά μυθιστορήματα έγραφαν ότι είχαν γίνει αδελφοποιητοί. Δηλαδή είχαν κόψει τις φλέβες τους για να ενώσουν το αίμα τους. Τα δύο “αδέλφια” όμως ήταν μια κατασκευή των ευφάνταστων συγγραφέων της εποχής και τελικά αλληλοεξοντώθηκαν στην τελευταία μάχη της ζωής τους στο Ζεμενό της Αράχωβας.

Ο  Νταβέλης ήταν περιβόητος ληστής και έδρασε στην Αττικο-Βοιωτία στις αρχές της δεκαετίας του 1850. Τα σενάρια για το πώς ο εμφανίσιμος νεαρός «βγήκε στο κλαρί» ποικίλουν. Το σίγουρο όμως είναι ότι ο Νταβέλης και η συμμορία του είχαν διαπράξει σκληρά εγκλήματα και είχαν καταφέρει να γίνουν ο φόβος και ο τρόμος στην ευρύτερη περιοχή της Αττικοβοιωτίας. Οι αρχές αναζητούσαν το Νταβέλη για κλοπές, απαγωγές υψηλών προσώπων και σφαγές χωρικών. Τα καταδιωκτικά αποσπάσματα αδυνατούσαν να τον εξοντώσουν και πάντα έβρισκε δρόμους διαφυγής στα βουνά.

Το χρονικό μιας άσπονδης φιλίας

Ο θρύλος αναφέρει ότι Νταβέλης και ο Γιάννης Μέγας ξεκίνησαν μαζί την ένοπλη δράση, αρχικά για το καλό της πατρίδας. Ότι πολέμησαν και οι δύο στη Θεσσαλία για να επεκτείνουν τα σύνορα της χώρας. Όταν επέστρεψαν ο Νταβέλης συνέχισε τη δράση του ως ληστής, αλλά ο Μέγας έγινε αξιωματικός και μάλιστα επικεφαλής καταδιωκτικού αποσπάσματος στην περιοχή όπου δρούσε ο Νταβέλης.

Οι συγγραφείς της εποχής έφτιαξαν μια γοητευτική ιστορία γύρω από τους δύο άνδρες, οι οποίοι υποτίθεται ήρθαν σε αντιπαράθεση όταν ο Νταβέλης πολιόρκησε ερωτικά την όμορφη κόμισσα, Λουΐζα Μπανκόλι, που είχε ερωτευτεί ο αξιωματικός. Ο μύθος και η πραγματικότητα δεν ταιριάζουν με την ιστορία της ιταλίδας, ούτε και με τον άλλο υποτιθέμενο μεγάλο έρωτα του Νταβέλη με την Δούκισσα της Πλακεντίας. Και τα δύο ιστορίες είναι μεταγενέστερες κατασκευές. Το ότι διαδόθηκαν με ευκολία δείχνει την επιρροή που ασκούσε η ζωή του Λήσταρχου στον λαό.

Ο Μέγας – λέει ο θρύλος- δεν άντεξε την προσβολή και ορκίστηκε να πάρει εκδίκηση. Στην πραγματικότητα ο Μέγας ήταν ένας φιλόδοξος αξιωματικός που ήθελε να πιστωθεί την εξόντωση των ληστών της Αττικο-Βοιωτίας και να πάρει τα εύσημα από τον βασιλιά Όθωνα και την Αμαλία.

“Ούτε ο Νταβέλης στα λημέρια, ούτε ο Μέγας στα παλάτια”

Ο Γιάννης Μέγας είχε ορκιστεί να πάει το κεφάλι του Νταβέλη και η ώρα αυτή πλησίασε όταν η συμμορία περιπλανήθηκε στην ορεινή περιοχή του Ελικώνα και κατέληξε στην Ιερά Μονή Ιερουσαλήμ όπου έκαναν έφοδο στην αποθηκη με τα τυρια και τραπηθηκαν σε φυγή. Για κακή τους τύχη ο ηγούμενος και οι μοναχοί είχαν λάβει τα μέτρα τους και οπλοφορούσαν. Στις κρίσιμες εκείνες ώρες τους έφραξαν τον δρόμο διαφυγής προς τα λημέρια τους στον Παρνασό και αναγκάστηκαν να κινηθούν προς Αράχωβα.

Είχε σημάνει συναγερμός και τα καταδιωκτικά αποσπάσματα του Μέγα και του μοίραρχου Βακάλογλου έσπευσαν στην περιοχή. Τους συνέδραμαν και ένοπλοι εθελοντές από τα γύρω χωριά. Επικεφαλής αυτών των ομάδων μπήκαν οι Δήμαρχοι, που θεώρησαν ότι ήρθε η ώρα την εξουσία να ασκούν επιτέλους αυτοί και όχι τα όπλα των συμμοριών.

Μετά από σκληρό κυνηγητό,οι ληστές παγιδεύτηκαν στο Ζεμενό και αναγκάστηκαν να οχυρωθούν πάνω σε ένα βράχο χωρίς να έχουν διέξοδο σωτηρίας.

Μετά από αρκετές ώρες μάχης, κι αφού  τελείωσαν τα πυρομαχικά, ο Βακάλογλου έδωσε εντολή γενικής εφόδου. Πρώτος ρίχτηκε στην επίθεση ο Μέγας και ακολούθησαν οι υπόλοιποι. Ο θρύλος αναφέρει ότι οι δύο άντρες ήρθαν πρόσωπο με πρόσωπο και ότι ο μαινόμενος Μέγας πυροβόλησε το Νταβέλη και πίστεψε ότι τον σκότωσε. Λίγο πριν ξεψυχήσει ο ληστής φέρεται ότι φώναξε δυνατά: ’’Ούτε ο Νταβέλης στα λημέρια, ούτε ο Μέγας στα παλάτια’’ και πυροβόλησε θανάσιμα τον διώκτη του. Η έρευνα δεν επιβεβαιώνει την λαϊκή ρήση, ούτε την σκηνή. Ο  Μέγας σκοτώθηκε από το όπλο άλλου ληστή και ο Νταβέλης ήδη είχε σκοτωθεί από προηγούμενα πυρά.

Το τέλος και των δύο γράφτηκε σε ένα σημείο με ιδιαίτερη ιστορική σημασία. Ο αρχαίος μύθος αναφέρει ότι στο ίδιο πέρασμα ο Οιδίποδας είχε σκοτώσει τον Λάιο, αγνοώντας πως είναι πατέρας του. Σήμερα στην κορυφή του βράχου υπάρχει ένας πέτρινος σταυρός. Στήθηκε από τους ντόπιους προς ανάμνηση της μάχης και για να τιμηθεί ο Μέγας.

Δείτε από την Μηχανή του Χρόνου όλη την ιστορία και τον θρύλο του Νταβέλη: Δευτέρα, 6 Απριλίου στις 21.00 στο COSMOTE HISTORY.

Διαβάστε επίσης: Κίτσος. Ο λήσταρχος την εποχή του Νταβέλη που έγινε μπράβος του Ιταλού Σερπιέρι, ο οποίος εκμεταλλευόταν τα ορυχεία και τους εργάτες του Λαυρίου.