Η επόμενη ημέρα του Πογκρόμ στην Κωνσταντινούπολη. Τα φωτογραφικά ντοκουμέντα της καταστροφής στη Μηχανή του Χρόνου. Νέα εκπομπή

Την επόμενη μέρα και τον τραγικό απολογισμό των Σεπτεμβριανών του 1955, παρουσιάζει η «Μηχανή του Χρόνου»  με τον Χρίστο Βασιλόπουλο στο τρίτο μέρος της μεγάλης έρευνας για το πογκρόμ των ρωμιών της Πόλης,  τη Δευτέρα 15 Οκτωβρίου από το COSMOTE HISTORY.

Η εκπομπή καταγράφει τις καταστροφές σε καταστήματα, σπίτια, ναούς, σχολεία και νεκροταφεία από τις επιθέσεις του οργανωμένου τουρκικού όχλου, οι οποίες σύμφωνα με τους αναλυτές ξεπέρασαν το 1 δισεκατομμύριο σε σημερινές τιμές.

Αρκετές ώρες μετά τις επιθέσεις κατά των ρωμιών, η Τουρκική κυβέρνηση κήρυξε στρατιωτικό νόμο, αλλά ούτε και αυτός ήταν αρκετός για να σταματήσει τις εφόδους στα γραφεία και τα σπίτια ελλήνων αξιωματικών που υπηρετούσαν στη Σμύρνη. Όταν πια τα πνεύματα ηρέμησαν, η Κωνσταντινούπολη θύμιζε βομβαρδισμένο τοπίο.

Τίποτα όμως δεν θα έχει γίνει γνωστό στη διεθνή κοινή γνώμη αν δεν υπήρχαν τα φωτογραφικά ντοκουμέντα  από το Δημήτρη Καλούμενο που τότε εργαζόταν ως ανταποκριτής της εφημερίδας Έθνος και ήταν ο επίσημος φωτογράφος του Πατριαρχείου. Το μένος των επιτιθέμενων ήταν τόσο μεγάλο που στο νεκροταφείο του Σισλί, όχι μόνο έσπασαν τους τάφους, αλλά ξέθαψαν σορούς για να τις σφάξουν.

Μέχρι σήμερα πάντως δεν έχει γίνει ακόμη γνωστό με ακρίβεια πόσοι Έλληνες δολοφονήθηκαν και πόσες γυναίκες βιάστηκαν κατά τη διάρκεια των επιθέσεων από τους ροπαλοφόρους Τούρκους. Οι μαρτυρίες που κατέγραψε η «Μηχανή του χρόνου» από ομογενείς είναι συγκλονιστικές, καθώς περιγράφουν λεπτό προς λεπτό τον όλεθρο στις γειτονιές της Πόλης.

Παρά τη βαρβαρότητα και τις καταστροφές, ο ελληνισμός κατάφερε και πάλι να σταθεί στα πόδια του και να δημιουργήσει εκ νέου όσα έχασε τη νύχτα της 6ης Σεπτεμβρίου. Οι τουρκικές πιέσεις ωστόσο δεν σταμάτησαν και συνεχίστηκαν και τα επόμενα χρόνια με εφόδους στα γραφεία ελληνικών οργανώσεων και απελάσεις διακεκριμένων προσώπων του Ελληνισμού.

Η εκπομπή παρουσιάζει επίσης την  πολιτική πορεία του τούρκου πρωθυπουργού Αντνάν Μεντερές μέχρι το 1960, οπότε και έχασε την εξουσία μετά από στρατιωτικό πραξικόπημα. Το «βαθύ» τουρκικό κράτος τον συνέλαβε μαζί με πολλούς υπουργούς του, τον δίκασε στην περίφημη δίκη της Πλάτης και τελικά τον κρέμασε με την κατηγορία της παραβίασης του Συντάγματος.

Στην εκπομπή μιλούν:  ο επίκουρος καθηγητής του Τμήματος Βαλκανικών – Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Νικόλαος Λιάζος, ο καθηγητής του Τμήματος Βαλκανικών και Σλαβικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης,  ο καθηγητής Βαλκανικής και Ύστερης Οθωμανικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Δημήτρης Σταματόπουλος, ο πρόεδρος του Συλλόγου Κωνσταντινουπολιτών Γιώργος Λεύκαρος, ο διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου Ιωάννης Ιακωβίδης, ο πρόεδρος της Ένωσης Ομογενών Κωνσταντινουπολιτών Βορείου Ελλάδος Πολύβιος  Στράντζαλης, η Μαρίνα Καλούμενου, κόρη του φωτογράφου Δημήτρη Καλούμενου που απαθανάτισε τις καταστροφές, ο δημοσιογράφος Γιώργος Καράγιωργας, η καθηγήτρια κοινωνικής ανθρωπολογίας Ιλάι Ρομέιν Ορς και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Κύπρου Μιερζί Γκιουλέκ και οι Κωνσταντινουπολίτες Θεμιστοκλής Παχόπουλος,  Δήμητρα Σιδηροπούλου – Δουρμαζέρ και Αβραάμ Γεωργιάδης.