Η επίθεση στο Στάλινγκραντ. Οι Γερμανοί έδωσαν “ραντεβού την επόμενη μέρα στην πόλη του Στάλιν”, που έδωσε διαταγή: “ούτε βήμα πίσω”

Tην άνοιξη του 1942 ο Χίτλερ εμπνεύστηκε ένα μεγαλόπνοο σχέδιο που είχε ως στόχο να στερήσει από τη σοβιετική πολεμική μηχανή τα πετρέλαια του Καυκάσου.

Το μεγαλύτερο βάρος για την επιτυχία της επιχείρησης έπεσε στη φημισμένη 6^η γερμανική στρατιά. Η τελευταία έπρεπε να καταλάβει την πόλη του Στάλινγκραντ και να αποκόψει την υπερπολύτιμη για τους Σοβιετικούς ροή εφοδίων, μέσω της υδάτινης αρτηρίας του Βόλγα.

Ο Χίτλερ είχε τόση εμπιστοσύνη σ’ αυτό τον κραταιό σχηματισμό ώστε δήλωσε ότι με την 6^η Στρατιά θα μπορούσε να «επιτεθεί στους ουρανούς».

Ο διοικητής της αντιστράτηγος Φρίντριχ Πάουλους ήταν ένας ψηλός άνδρας με αριστοκρατική συμπεριφορά και υποχονδριακές τάσεις. Απεχθανόταν τη σκόνη και φορούσε πάντα γάντια, ενώ άλλαζε στολή δύο φορές την ημέρα. Παρά τα κακεντρεχή σχόλια των συναδέλφων του, κανείς δεν μπορούσε να αμφισβητήσει την καθοριστική του συμβολή στις μέχρι τότε γερμανικές νίκες.

Ωστόσο, στην επίθεση προς το Στάλινγκραντ ο Πάουλους δεν έδειξε την απαιτούμενη ορμητικότητα. Ολόκληρο τον Ιούλιο του 1942 προτίμησε τη διεξαγωγή εκκαθαριστικών επιχειρήσεων δίνοντας έτσι την ευκαιρία στους σοβιετικούς σχηματισμούς να διεξάγουν επιβραδυντικό αγώνα και να αποφεύγουν την περικύκλωση.

Παρ’ όλα αυτά, οι Γερμανοί προχωρούσαν αφήνοντας στο διάβα τους εκατοντάδες κατεστραμμένα σοβιετικά άρματα. Τόσα πολλά που αρκετοί άρχισαν να αναρωτιούνται για πόσο ακόμη θα άντεχε η σοβιετική Λερναία Υδρα.

Παρά τη σχετικά αργή κίνηση των Γερμανών οι Σοβιετικοί αδυνατούσαν να τους σταματήσουν. Ο γερμανικός οδοστρωτήρας πλησίαζε όλο και περισσότερο στο Στάλινγκραντ.

Η ανάληψη της ευθύνης του νοτιοανατολικού Μετώπου στον ικανότατο στρατηγό Αντρέι Γιερεμένκο έδωσε ένα τέλος στην ηττοπαθή στάση των Σοβιετικών.

Στις απεγνωσμένες κραυγές των κατά τόπους διοικητών ότι ο εχθρός πλησιάζει στο Στάλινγκραντ, ο Γιερεμένκο απαντούσε ψύχραιμα «κάντε το καθήκον σας και σταματήστε να πανικοβάλλεστε». Παράλληλα, η διαταγή του Στάλιν δεν άφηνε κανένα περιθώριο παρερμηνείας για όποιον σκεφτόταν να υποχωρήσει: «Ούτε βήμα πίσω. Ο Βόλγας έχει μόνο μια όχθη».

Οι Σοβιετικοί θα έμεναν να υπερασπιστούν την πόλη του Στάλιν.

Η σοβιετική αντίσταση άρχισε να γίνεται ολοένα και πιο σκληρή. Ωστόσο στις 22 Αυγούστου ο εχθρός έφθασε προ των πυλών.

Οι προφυλακές της 16^ης Μεραρχίας Πάντσερ κατέλαβαν τα τελευταία χωριά έξω από την πόλη.

Ο έμπειρος στρατηγός της Βέρμαχτ, Χάνς Χούμπε, μονόχειρας βετεράνος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, μελέτησε τον χάρτη του και έδωσε διαταγές στους υφιστάμενούς του διοικητές για προέλαση την επόμενη ημέρα. Τους αποχαιρέτησε δίνοντας τους ραντεβού «αύριο στην πόλη».

Την επόμενη ημέρα η μισή πόλη ισοπεδώθηκε από σφοδρό βομβαρδισμό της  Luftwaffe. Οι Γερμανοί στρατιώτες παρακολουθούσαν το θέαμα και αδημονούσαν να προχωρήσουν. Τα εναπομείναντα κτίρια του Στάλινγκραντ θα αποτελούσαν ιδανικά καταφύγια από την τρομακτική ζέστη και την εκνευριστική σκόνη εκείνων των ημερών.

Λίγους μήνες μετά, αποκλεισμένοι στη «θάλασσα» των ερειπίων της πόλης, σχεδόν θαμμένοι στο χιόνι μισοπεθαμένοι από το κρύο, αναπολούσαν τη ζέστη του Αυγούστου. Η αρκούδα είχε ξυπνήσει και ετοίμαζε την ισοπεδωτική αντεπίθεση.

Η πολιορκία του Στάλινγκραντ, θα έληγε στο Βερολίνο.

Νίκος Γιαννόπουλος,

ιστορικός

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Flickr

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η σκληρότερη σύγκρουση τανκς στην ιστορία. Ήταν η τελευταία ελπίδα του Χίτλερ μετά την ήττα στο Στάλινγκραντ. Ο σοβιετικός ελιγμός που σφράγισε την ήττα των Ναζί