Πώς οι Πέρσες κατάφεραν να επιστρέψουν στην αρχαία Ελλάδα με όπλο τη δωροδοκία

Του ιστορικού Απόστολου Δημητριάδη, [email protected]

Ο Πελοποννησιακός πόλεμος, εκτός από τις κατεστραμμένες περιοχές, έσπειρε και το μίσος ανάμεσα στις ελληνικές πόλεις. Η Πύρρειος νίκη των Σπαρτιατών αποδείχθηκε ασήμαντη μπροστά στον κίνδυνο: την επιστροφή των Περσών.

Η Σπάρτη επέβαλε μια σκληρή κηδεμονία στην Ελλάδα. Αυτό αποδεικνύεται από την συμπεριφορά που επέδειξε στην πρώην σύμμαχό της, την Ήλιδα, το 402 π.Χ. Το αντιλακωνικό αίσθημα αποθάρρυνε τις ελληνικές πόλεις να ενισχύσουν την προσπάθεια του στρατηγού της Σπάρτης, Αγησιλάου Β’, στην εκστρατεία του στην Μικρά Ασία.

Ο Αγησίλαος πέτυχε μεγάλες νίκες εναντίον των Περσών. Η πορεία του στην Μικρά Ασία ήταν ασταμάτητη. Διέλυσε τους Πέρσες στην Λυδία και έφτασε έως τις Σάρδεις. Νικώντας τον Σατράπη Τισσαφέρνη, αντιμετώπισε τον διάδοχο του, Τιθραύστη.

Τότε, οι Πέρσες αποφάσισαν ότι ο μόνος τρόπος να αντιμετωπίσουν τον Αγησίλαο ήταν να προκαλέσουν αναταραχή στην ηπειρωτική Ελλάδα. Έστειλαν λοιπόν τον Τιμοκράτη τον Ρόδιο να δωροδοκήσει τις ελληνικές πόλεις, επισκεπτόμενος το Άργος, την Κόρινθο, την Θήβα και την Αθήνα.

Χαρακτηριστικά ο στρατηγός των Σπαρτιατών Αγησίλαος αναφέρει:

10.000 τοξότες με απομάκρυναν από την Μικρά Ασία.

Δεν αναφερόταν σε ένα στρατιωτικό σώμα των Περσών, αλλά στο χρυσό τους, τους Δαρεικούς, που έφεραν στην μία όψη τους έναν τοξότη.

Η ένταση κορυφώνεται

Η Μάχη της Αλιάρτου αποτελεί τον προπομπό του Κορινθιακού Πολέμου. Οι Θηβαίοι, νιώθοντας την Μέγγενη των Σπαρτιατών να σφίγγει, καθώς ήλεγχαν την Αθήνα και έχοντας βάση στην Θεσσαλία, προκάλεσαν τους Λοκρούς να συγκρουστούν με τους συμμάχους των Σπαρτιατών, τους Φωκείς.

Η Σπάρτη, αποδεχόμενη τη πρόκληση, έστειλε τον ικανότατο Λύσανδρο να κινηθεί στην Βοιωτία. Η κατάληψη του Ορχομενού συνέπεσε με τον ερχομό του Βασιλιά της Σπάρτης, Παυσανία, από την Πελοπόννησο. Οι Θηβαίοι, μπροστά στον κίνδυνο, σύναψαν αιώνια συμμαχία με τους άσπονδους εχθρούς της, τους Αθηναίους.

Η Θήβα, δείχνοντας την αλλαγή της πολιτικής της, είχε παράσχει καταφύγιο στον Θρασύβουλο.

Οι Αθηναίοι από μεριά τους, βλέποντας την περσική χρηματοδότηση, το ισχυρό ναυτικό του Κόνωνα στο Αιγαίο και την εξέγερση στην Ρόδο αποδέχθηκαν ότι ήταν η κατάλληλη ευκαιρία για να συγκρουστούν με την Σπάρτη. Δεν τους πτόησε το γεγονός ότι ο Πειραιάς ήταν ανοχύρωτος, καθώς τα Μακρά Τείχη είχαν καταστραφεί.

Διαβάστε ακόμα: Τι έγραφε ο Θουκυδίδης για τον μεγάλο λοιμό της Αθήνας που ξέσπασε το 430 πΧ. Συνέβη ενώ οι Λακεδαιμόνιοι πολιορκούσαν την πόλη στον Πελοποννησιακό πόλεμο

Η Μάχη της Αλιάρτου

Ο Λύσανδρος εφόρμησε εναντίον της Αλιάρτου, μην περιμένοντας τον Παυσανία. Η μάχη αποδείχθηκε σκληρή και ο Σπαρτιατικός συνασπισμός δέχθηκε ισχυρό πλήγμα με μεγάλες απώλειες. Συγκεκριμένα, ο Λύσανδρος πέθανε στα τείχη της.

Ο Παυσανίας, γνωρίζοντας τον ερχομό του Θρασύβουλου, και τον κίνδυνο να περικυκλωθεί το Σπαρτιατικό σώμα, συνήψε ανακωχή. Η ανακωχή όμως πλήγωσε το σπαρτιατικό γόητρο. Εκτός του το ότι δεν έδωσαν μάχη, άφησαν και άταφους τους νεκρούς τους.

Ο Βασιλιάς Παυσανίας, κάτι σπάνιο για την Σπάρτη, καταδικάστηκε σε θάνατο και εξορίστηκε για το υπόλοιπο της ζωής του στην Τεγέα.

Κορινθιακός Πόλεμος

Ο αντισπαρτιατικός συνδυασμός, με πάνω από 15.000 πεζικό και ιππείς, συγκέντρωσε τις δυνάμεις του στην Κόρινθο και ίδρυσε κοινό συμβούλιο.

Πλέον η Σπάρτη θα πολεμούσε εντός της Πελοποννήσου, γι’ αυτό εκστράτευσε εναντίον της Κορίνθου, με βάση της την Σικυώνα. Οι δύο στρατοί συγκρούστηκαν στην Νεμέα, όπου η πλάστιγγα έγειρε υπέρ των Σπαρτιατών.

Δεν κατάφεραν όμως να επιφέρουν το απαιτούμενο αποτέλεσμα ώστε να εισβάλουν στην Κόρινθο και μετέπειτα στην Στερεά Ελλάδα. Παρόλα αυτά, ο Αριστόδημος έστησε τρόπαιο για την νίκη του, συμβολίζοντας την σπαρτιατική δυναμική.

Ο Αγησίλαος επιστρέφει – Μάχη της Κορώνειας

Ο Αγησίλαος κατέφτασε από την Μικρά Ασία περνώντας διαδοχικά από την Θράκη, την Μακεδονία και την Θεσσαλία χωρίς να τον σταματήσουν οι σύμμαχοι των Αθηναίων και των Θηβαίων. Φθάνοντας στην Βοιωτία, πληροφορήθηκε για την μεγάλη νίκη του Κόνωνα στη ναυμαχία της Κνίδου, όπου με την βοήθεια των Περσών νίκησαν τον σπαρτιατικό στόλο του Πείσανδρου.

Στο πέρασμα της Κορώνειας, λίγο έξω από την Λιβαδειά, συγκρούστηκε με τον Βοιωτικό συνασπισμό, ο οποίος ήταν ενισχυμένος από τους συμμάχους τους.

Οι Βοιωτοί υποχρεούνταν να υπερασπιστούν την πάτρια γη. Ο Αγησίλαος, όμως, εμπειροπόλεμος, έχοντας στις τάξεις του τους νικητές της Μικράς Ασίας, όπως τους Μύριους, και με ενισχύσεις από την Σπάρτη, βγήκε νικητής. Οι απώλειες για τους Βοιωτούς ήταν σημαντικές, καθώς τραυματίστηκε ο ίδιος σοβαρά και μεταφέρθηκε στους Δελφούς.

Τα τελευταία επεισόδια του Πολέμου

Τα χρήματα των Περσών ενίσχυσαν σημαντικά τους Αθηναίους. Ξαναέχτισαν τα Μακρά Τείχη με την σημαντική βοήθεια Θηβαίων τεχνιτών και του Περσικού χρυσού. Παράδοξο αποτελεί το γεγονός ότι στο τέλος του Πελοποννησιακού Πολέμου, η Θήβα είχε απαιτήσει ο Δήμος Αθηναίων να μετατραπεί σε βοσκότοπο.

Ακόμη, οι Αθηναίοι πανηγύρισαν κάποιες σημαντικές στρατιωτικές επιτυχίες. Ο Ιφικράτης με τους πελταστές του διέλυσε ένα σπαρτιατικό απόσπασμα στο Λέχαιο της Κορίνθου, με τις απώλειες στο έμπειρο σώμα των Σπαρτιατών να ανέρχονται σε 250 άνδρες. Παράλληλα, κατέλαβαν περιοχές στο Βορειοανατολικό Αιγαίο. Μελανό σημείο αποτέλεσε βέβαια ο θάνατος του Θρασύβουλου στην Άσπενδο, ανατολικά της Αττάλειας.

Ανταλκίδειος Ειρήνη

Η Αθήνα και η Σπάρτη πλέον δεν μπορούσαν να αποκτήσουν ξεκάθαρο πλεονέκτημα. Η λύση θα δινόταν από τα Σούσα και την αυλή των Περσών.

Ο Αρταξέρξης, Βασιλιάς της Περσίας, διαβίβασε τα εξής στον Ανταλκίδα, απεσταλμένο ναύαρχο των Σπαρτιατών για σύναψη Ειρήνης:

1) Οι πόλεις της Μικράς Ασίας και η Κύπρος ανήκουν στον Πέρση Βασιλιά.

2) Όλες οι πόλεις της Ελλάδας πρέπει να γίνουν ανεξάρτητες, εκτός της Ίμβρου, της Λήμνου και της Σκύρου που θα ελέγχει η Αθήνα.

3) Όποιοι δεν δεχτούν τη συμφωνία, θα αντιμετωπίσουν την Περσία και τους αποδέκτες της συμφωνίας, με προεξέχουσα την Σπάρτη.

Οι Πέρσες πέτυχαν τον σκοπό τους, φυσικά με τα χρήματα τους. Πλέον ήταν τοποτηρητές της Ελλάδας με την υποστήριξη των Σπαρτιατών. Η Σπάρτη αποσύρθηκε από την Μικρά Ασία, η Αθήνα ανέκτησε μέρος της δυναμικής της, η Κόρινθος επέστρεψε στην Σπαρτιατική συμμαχία, ενώ οι Βοιωτικές πόλεις ανεξαρτητοποιήθηκαν.

Η κυριαρχία των Περσών θα σταματούσε οριστικά από τον Μακεδόνα ηγέτη, τον Μέγα Αλέξανδρο.

Η «Μηχανή του Χρόνου» δέχεται κείμενα αναγνωστών και εφόσον είναι στο πνεύμα της σελίδας, τα δημοσιεύουμε. Η ευθύνη για το περιεχόμενο ανήκει στους συγγραφείς των άρθρων. Μπορείτε να στέλνετε τα κείμενα με ένα σύντομο βιογραφικό σας στο [email protected]

αρχική εικόνα: exploringgreece

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Kαιάδας. Ο μεγαλύτερος μύθος της σχολικής ιστορίας για την αρχαία Ελλάδα. Γιατί οι Σπαρτιάτες δεν πέταγαν στη χαράδρα ασθενικά και ανάπηρα παιδιά (drone)