Η επιστολή των ορφανών του Καραΐσκάκη στον Καποδίστρια για να τους βοηθήσει οικονομικά μετά τον θάνατό του. “Γενικήν αχρηματίαν”, δήλωνε η κυβέρνηση

23 Απριλίου 1827. Ανήμερα της γιορτής του ο Γεώργιος Καραϊσκάκης ξεψύχησε. Ο Καραϊσκάκης και το στράτευμά του είχαν χτίσει ταμπούρια στα υψώματα στο Κερατσίνι. Είχε δώσει εντολή να μη γίνει καμία συμπλοκή με τους Τούρκους. Να μην πέσει ούτε ένα πυροβολισμός.

Όμως, το βράδυ της 22ης Απριλίου κι ενώ βρισκόταν στη σκηνή του βαριά ασθενής, άκουσε πυροβολισμούς από κάποιο οχύρωμα. Ο Καραϊσκάκης βγήκε εξοργισμένος να δει τι συνέβαινε. Μόλις έφτασε στο χαράκωμα, δέχτηκε μια σφαίρα στο υπογάστριο, δηλαδή στο κάτω μέρος της κοιλιάς του. Παρόλο που κατάλαβε ότι η πληγή του ήταν σοβαρή, ανέβηκε στο άλογο και απομακρύνθηκε. Λίγα μετρά μακριά σωριάστηκε. Τον μετέφεραν στο πλοίο “Σπαρτιάτης” του Βρετανού αξιωματικού Κόχραν, όπου άφησε και την τελευταία του πνοή.

Λίγες μέρες νωρίτερα είχε πληροφορηθεί τον θάνατο της γυναίκας του της Γκόλφως που είχε βρει καταφύγιο στο νησάκι Κάλαμος απέναντι από τον Μύτικα Αιτωλοακαρνανίας. Πολλοί φοβήθηκαν ότι θα εγκατέλειπε την πολιορκία, ο Καραϊσκάκης έγραψε ένα γράμμα στην κυβέρνηση που έλεγε ότι δεν θα εγκατέλειπε τον αγώνα παρόλο που το χρέος του ήταν να πάει κοντά στα παιδιά του. Όμως, δεν έμεινε για πολύ καιρό ζωντανός. Μετά τον θάνατό του, τα τρία του παιδιά, η Πηνελόπη, η Νίτσα και ο Σπύρος, έμειναν ορφανά και απροστάτευτα. Την ανατροφή τους είχε αναλάβει η αδερφή της μητέρας τους, Γκόλφως, η οποία ήταν και μητέρα του συνταγματάρχη Μήτρου Σκυλοδήμου. Εξακολούθησαν να μένουν στο νησάκι Κάλαμο.

Όμως, η θεία τους φαίνεται πως δεν μπορούσε να τα συντηρήσει και αντιμετώπιζαν σημαντικό οικονομικό πρόβλημα. Εκείνη την εποχή δεν είχε καθιερωθεί σύνταξη για τις χήρες και τα ορφανά των αγωνιστών που έπεσαν για την πατρίδα. Και αυτό γιατί το “Εθνικόν Ταμείον έπασχε από γενικήν αχρηματίαν και διαρκή ασπραρρωστείαν”, όπως απαντούσε σε αιτήματα για οικονομική βοήθεια.

Τα παιδιά του Καραΐσκάκη προσπάθησαν επανειλημμένως να ζητήσουν βοήθεια. Η πρώτη επιστολή που έχει βρεθεί στα ανέκδοτα έγγραφα των γενικών αρχείων του κράτους, γράφτηκε στις 14 Ιανουαρίου 1828 από την κόρη του Νίτσα. Αποδέκτης του γράμματος ήταν ο ξάδερφος τους Μήτρος Σκυλοδήμος στην Αίγινα, που ήταν πρώην αξιωματικός του Καραΐσκάκη και εκατόνταρχος. Από το γράμμα τους φαίνεται ότι είχαν ζητήσει και νωρίτερα οικονομική βοήθεια από την κυβέρνηση, αλλά “έως τώρα δεν έκαμε καμμίαν εξοικονόμησιν δια να μας προφθάσετε”. Στη συνέχεια ζητούσαν από τον Σκυλοδήμο να απευθυνθεί προσωπικά στον Ιωάννη Καποδίστρια και να τον πληροφορήσει σχετικά με την άσχημη κατάσταση, στην οποία βρίσκονται.

“Αδελφέ μην αμελείτε. ότι ηξεύρετε την δυστυχίαν. Μην αφήσετε. Περισσότερα δεν σας γράφω, παρά προσπαθείτε όσον τάχιστα, μένομεν”.

Την ίδια μέρα έστειλαν γράμμα και στον Καποδίστρια. Τον χαρακτήριζαν ως τον μελλοντικό τους πατέρα που θα τους φρόντιζε. Συγκεκριμένα, ανέφερε:

Εξοχώτατε Κυβερνήτα,

Ο ερχομός σας εις την Ελλάδα, μας έδωσε μεγάλην εμψύχωσιν, διότι έφθασεν ο πατέρας των ορφανών παιδιών. Μάλιστα και προτήτερα από τρεις μήνες είχαμε γράψει προς την Σεβαστήν Κυβέρνησιν, δια να προσθάση τα ανήλικα παιδιά του μακαρίτου Καραϊσκάκη και εστείλαμεν επί τούτου τον εξάδελφόν μας κ. Μήτρον Σκυλοδήμον και έως τώρα καμμίαν εξοικονόμησιν δεν είδαμεν. Τώρα όμως προσφέρομεν το σέβας προς τον σεβαστόν πατέρα μας, όπου να κάμη την ανήκουσαν οικονομίαν εις εμάς, καθώς ελπίζομεν ότι το ότνι θέλει είσθε πατήρ μας και παρακαλούμεν, όσον τάχιστα να μας προφθάσετε, καθ’ότι βεβαιείσθε και από όλους τους πατριώτας εις τι κατάστασιν ευρισκόμεθα.|

Μένομεν με όλον τον ανήκον σέβας.

Τα ανήλικα τέκνα σας του ποτέ Καραϊσκάκη, Νίτζα και Πηνελόπη και Σπύρος.

Ο Καποδίστριας τους παρείχε ένα χρηματικό ποσό. Όμως, φαίνεται πως δεν ήταν αρκετό. Το 1832 ο γιος του Σπύρος έστειλε επιστολή στη Διοικητική Επιτροπή της Ελλάδας. Ανέφερε ότι αναγκάστηκε να δώσει ενέχυρο τα πράγματα του πατέρα του, ώστε να μπορέσει να καλύψει τις ανάγκες των αδερφών του. Το γεγονός ότι τα παιδιά του Καραϊσκάκη συνέχιζαν να στέλνουν επιστολές για οικονομική ενίσχυση περίπου έξι χρόνια μετά τον θάνατο του πατέρα τους αποδεικνύει ότι αντιμετώπιζαν ένα μακροχρόνιο πρόβλημα.

Τη λύση έδωσε ο Όθωνας. Πρώτα απέδωσε φόρο τιμής στον νεκρό Καραϊσκάκη και εναπόθεσε πάνω στη λάρνακά του το Παράσημο του Τάγματος του Σωτήρος ανωτέρου βαθμού. Στη συνέχεια, τέθηκαν υπό την προστασία του. Έβγαλε διάταγμα για τη μηνιαία σύνταξη της οικογένειας του Καραϊσκάκη και παραχώρησε 500 στρέμματα για την προικοδότηση των δυο κοριτσιών.

Η Πηνελόπη παντρεύτηκε τον Ανδρέα Νοταρά, υπουργό του Όθωνα. Ο Σπύρος στάλθηκε με υποτροφία στην προπαιδευτική στρατιωτική σχολή στο Μόναχο. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, το 1842, εισήλθε στη στρατιωτική σχολή Ευελπίδων. Έγινε ανθυπολοχαγός, ενώ λίγο αργότερα μετατάχθηκε στην υπηρεσία του βασιλιά Όθωνα τον οποίο ακολούθησε στην εξορία του το 1862. Το 1865 εκλέχθηκε βουλευτής.

Διαβάστε επίσης στην ΜτΧ: Ποιος σκότωσε τον Καραϊσκάκη ανήμερα της γιορτής του; Δολοφονήθηκε από Έλληνες ή από Τούρκους; Πώς χάθηκαν τα οστά του από το μνημείο στο Νέο Φάληρο (βίντεο)