Η επική σύγκρουση που οι Αμερικανοί θεωρούν ότι είναι η δική τους “ναυμαχία της Σαλαμίνας”. Το Μιντουγέι όπου πήραν εκδίκηση για το Περλ Χάρμπορ και οι κατάσκοποι ξέπλυναν την ντροπή τους

7 Ιουνίου 1942. Μία από τις πιο επικές και καθοριστικές ναυμαχίες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου λαμβάνει τέλος. Οι Ιάπωνες έχουν συντριβεί στο Μίντγουεϊ.

Ο θρίαμβος των Αμερικανών όμως δεν ήταν αποτέλεσμα καλύτερου εξοπλισμού ή ικανότερων ναυάρχων.

Έξι μήνες μετά το διασυρμό του Περλ Χάρμπορ, οι αμερικανοί πράκτορες, που πιάστηκαν στον ύπνο, έπρεπε να ξεπλύνουν την ντροπή και να “πάρουν το αίμα τους πίσω”. Και τα κατάφεραν.

Με τις πληροφορίες τους, ο αμερικανικός στόλος γνώριζε όλα τα σχέδια των Ιαπώνων για την επικείμενη σύγκρουση και είχε πάρει τα κατάλληλα μέτρα.

Ήταν ένας θρίαμβος της κατασκοπείας, μια κρίσιμη ρεβάνς που σήμερα, 77 χρόνια μετά, μεταφέρεται με συγκλονιστική ρεαλιστικότητα στη μεγάλη οθόνη.

Ακόμη και σήμερα, οι Αμερικανοί υποστηρίζουν ότι “αυτή η ναυμαχία είναι η δική τους Σαλαμίνα”, το αμερικανικό Τραφάλγκαρ, που άλλαξε την ισσοροπία και έδωσε ένα καθοριστικό πλεονέκτημα στο ναυτικό τους. Τα νούμερα είναι συγκλονιστικά.

Οι αμερικανικές απώλειες στη ναυμαχία του Μιντγουέι ήταν:

ένα αεροπλανοφόρο,

ένα αντιτορπιλικό,

150 αεροπλάνα και περίπου

300 άνδρες.

Από την άλλη, ο ιαπωνικός απολογισμός ήταν τραγικός.

Η Ιαπωνία έχασε 4 αεροπλανοφόρα,

275 αεροπλάνα και πάνω από

3.000 άνδρες, περιλαμβανομένων πολλών έμπειρων πιλότων.

Όμως στα αμερικανικά ναυπηγεία κατασκεύαζαν ήδη νέα αεροπλανοφόρα και πολεμικά σκάφη. Αντίθετα, οι Ιάπωνες, δεν είχαν τα μέσα για να αναπληρώσουν τις απώλειες.

Η κινηματογραφική ταινία «Η Ναυμαχία του Μίντγουεϊ» που θα κυκλοφορήσει στις αίθουσες τον Νοέμβριο, είναι η πιο δαπανηρή, ακριβής και καλογυρισμένη απόπειρα απεικόνισης της μάχης που έχει γίνει έως σήμερα.

Βασίζεται σε έρευνες ετών και ντοκουμέντα που προήλθαν και από τα δύο αντίπαλα στρατόπεδα.

Διότι η ιστορία είναι πολύπλευρη. Και στην πραγματική ζωή δεν υπάρχουν καλοί και κακοί. Γι ΄αυτό παρουσιάζεται και η σκοπιά των Ιαπώνων με αποτέλεσμα ο θεατής να σχηματίζει μια ολοκληρωμένη εικόνα, μέσα από την δυνατή πλοκή, τους ρεαλιστικούς χαρακτήρες, και τις αριστοτεχνικές σκηνές δράσης που σκηνοθετήθηκαν από τον ειδικό στο είδος Ρόλαντ Έμεριχ.

Οι παντοδύναμοι Ιάπωνες

Παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Ιαπωνία είχε εξελιχθεί σε στρατιωτική υπερδύναμη.

Μέχρι το 1942, είχε καταλάβει, χωρίς μεγάλες απώλειες, μεγάλο κομμάτι της Κίνας, τη Μαλαισία, τη Σιγκαπούρη, τις Ανατολικές Ινδίες, τις Φιλιππίνες και αρκετά νησιά του Ειρηνικού, ενώ σταδιακά επεκτείνονταν και προς την Αυστραλία.

Αντίθετα, στην άλλη μεριά του Ειρηνικού, οι Αμερικανοί έψαχναν ακόμα ένα τρόπο να συνέλθουν στρατιωτικά και ψυχολογικά από τις απώλειες και την στρατιωτική διαπόμπευση στο Περλ Χάρμπορ.

Η Αμερική αναγκάστηκε να αφήσει τον οικονομικό πόλεμο και τα πετρελαϊκά εμπάργκο κατά μέρος και να περάσει στην πραγματική αντεπίθεση.

Το Περλ Χάρμπορ σήμανε, την είσοδο των ΗΠΑ στον Β’ Παγκόσμιο.

Οι πρώτες επιτυχημένες απόπειρες εναντίον των Ιαπώνων έγιναν την άνοιξη του ’42.

Τον Απρίλιο του έτους εκείνου, ο αντισμήναρχος Τζέιμς Ντούλιτλ πραγματοποίησε αεροπορική επιδρομή στο Τόκιο, προκαλώντας ελαφρές ζημιές. Μερικές εβδομάδες αργότερα, έγινε η ναυμαχία στη θάλασσα των Κοραλλίων, βόρεια της Αυστραλίας, η οποία αποτέλεσε και την πρώτη αεροναυτική σύγκρουση στην ιστορία.

Χαρακτηριστικά, κανένα πλοίο δεν βρέθηκε εντός ακτίνας βολής ή οπτικής επαφής με τους αντιπάλους του.

Κι αυτό γιατί με τα αεροπλανοφόρα πλέον, η μάχη εξελίχθηκε στον αέρα ή με βομβαρδισμούς και ξεκάθαρος νικητής δεν υπήρχε.

Και οι δυο πλευρές όμως είχαν υποστεί σημαντικές απώλειες.

Ωστόσο, για πρώτη φορά οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν ανακόψει την ασταμάτητη, ως τότε, ιαπωνική στρατιωτική μηχανή.

Οι ικανοί αποκρυπτογράφοι

Από το Δεκέμβριο του ’41 μέχρι και το καλοκαίρι του ’42, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες δούλευαν πυρετωδώς. Σε καμία περίπτωση δεν μπορούσαν να επιτρέψουν να επαναληφθεί το φιάσκο του Περλ Χάρμπορ.

Η κυβέρνηση είχε στελεχώσει τα κλιμάκιά τους με τους ικανότερους πράκτορες και απαιτούσε άμεσα αποτελέσματα. Δεν την ενδιέφερε μόνο η αποφυγή ενός νέου Περλ Χάρμπορ, αλλά και η άντληση πληροφοριών που μπορούσαν να εκμεταλλευτούν επιθετικά.

Και τα αποτελέσματα δεν άργησαν να έρθουν. Οι αποκρυπτογράφοι του Αμερικανικού Ναυτικού «έσπασαν» τους ιαπωνικούς κώδικες επικοινωνίας και αποκάλυψαν το μεγαλεπήβολο σχέδιο που κατέστρωναν οι Ιάπωνες .

Ένας ιαπωνικός Δούρειος Ίππος στον Ειρηνικό

Είχαν σχεδιάσει ένα πλάνο παραπλάνησης των Αμερικανών, προκειμένου να καταλάβουν το νησάκι Μιντγουέι, 1.500 χιλιόμετρα δυτικά της Χαβάης.

Με το Μιντγουέι υπό τον έλεγχό τους θα μπορούσαν να υπερασπιστούν τις θαλάσσιες οδούς γύρω από τα νησιά τους, αλλά και να διαθέτουν μια βάση για περισσότερες επιθέσεις εναντίον της Χαβάης.

Ήλπιζαν ακόμα ότι η επικείμενη καταστροφή του αμερικανικού στόλου θα ανάγκαζε τις Ηνωμένες Πολιτείες να επιδιώξουν ειρήνη και να αφήσουν ολόκληρη την Ασία υπό τον έλεγχο της χώρας του «Ανατέλλοντος Ηλίου».

Επικεφαλής της επιχείρησης Μιντγουέι τέθηκε ο ναύαρχος Ισορόκου Γιαμαμότο, ο οποίος είχε ηγηθεί και του θριάμβου στο Περλ Χάρμπορ.

Το σχέδιο ήταν να γίνει μία παραπλανητική επίθεση κατά των Αλεούτιων νήσων στην Αλάσκα, την ίδια ώρα που θα λάμβανε χώρα η κύρια επίθεση στο Μιντγουέι. Η δεύτερη επρόκειτο να επανδρωθεί με τέσσερα αεροπλανοφόρα και πάνω από 80 βοηθητικά σκάφη. Σύμφωνα με τις ιαπωνικές εκτιμήσεις, ο αμερικανικός στόλος θα έσπευδε να υπερασπιστεί τα νησιά στην Αλάσκα, με αποτέλεσμα το Μιντγουέι να πέσει με ευκολία στα χέρια του Γιαμαμότο.

Άλλωστε, οι Ιάπωνες γνώριζαν ότι οι Αμερικανοί ήταν ήδη αποδυναμωμένοι, καθώς κατά τη ναυμαχία των Κοραλλίων είχε καταστραφεί ένα από τα μεγάλα τους αεροπλανοφόρα, το «Γιορκτάουν». Αυτό που δε γνώριζαν ήταν ότι το «Γιορκτάουν», εδώ και μερικές μέρες είχε επισκευαστεί.

Καθώς και ότι οι αμερικανοί πράκτορες άκουγαν κάθε τους συνεννόηση.

Η ιστορική μάχη του Μίντγουεϊ

Στις 3 Ιουνίου του 1942, το σχέδιο του Γιαμαμότο τέθηκε σε εφαρμογή.

Αποτελούταν από τρία μέρη.

Το πρώτο προέβλεπε μία αεροπορική επίθεση που θα εξαπέλυαν τα τέσσερα μεγάλα ιαπωνικά αεροπλανοφόρα, το Ακάγκι, το Κάνγκα, το Χιρίγιου και το Σορίγιου, υπό τις εντολές του Τσουίτσι Ναγκούμο.

Κατά το δεύτερο μέρος, θα γινόταν η εισβολή των στρατιωτών στη στεριά μέσω ενός άλλου στόλου.

Το τρίτο και τελευταίο μέρος του σχεδίου, προέβλεπε ότι οι Αμερικανοί, βρισκόμενοι σε πανικό, θα έστελναν όλες τους τις ενισχύσεις στο Μιντγουέι. Τότε, η σύμπραξη των στόλων του Γιαμαμότο και του Ναγκούμο θα έδιναν το τελειωτικό χτύπημα.

Ωστόσο, το σχέδιο «στράβωσε» από νωρίς.

Καθώς τα τέσσερα ιαπωνικά αεροπλανοφόρα πλησίαζαν το Μιντγούει από τα δυτικά, αντιλήφθηκαν την παρουσία του αμερικανικού στόλου στα ανατολικά. Ο Ναγκούμο επέλεξε να μην ενημερώσει τον Γιαμαμότο που βρισκόταν στη βάση.

Ήξερε ότι οι συνομιλίες τους πιθανότατα παρακολουθούνταν από τον εχθρό και δίσταζε να βάλει όλο το σχέδιο σε κίνδυνο για χάρη απλών υποψιών.

Όμως, λίγα λεπτά αργότερα, οι υποψίες του επιβεβαιώθηκαν.

Αμερικανικά μαχητικά και βομβαρδιστικά αεροπλάνα προερχόμενα από το νησί, επιτέθηκαν στον ιαπωνικό στόλο. Τα ιαπωνικά μαχητικά αιφνιδιάστηκαν, αλλά απέκρουσαν με ευκολία την απειλή,  καταρρίπτοντας τα αεροσκάφη χωρίς ιδιαίτερες ζημιές για τον στόλο τους.

Επικεφαλής της αμερικανικής αιφνιδιαστικής αντεπίθεσης ήταν δύο έμπειροι ναύαρχοι, ο Τσέστερ Νίμιτς και ο Φρανκ Φλέτσερ, μαζί με έναν τρίτο, τον «πρωτάρη» Ρέιμοντ Σπρούανς.

Ο νεαρός Σπρούανς δεν είχε ξαναδιοικήσει αεροπλανοφόρα και είχε αναλάβει την τελευταία στιγμή.

Σύμφωνα με τα όσα δήλωσε αργότερα, ακόμα και ο ίδιος ξαφνιάστηκε με το γεγονός ότι τον επέλεξαν. Αισθανόταν, όμως, έτοιμος να εκτελέσει το καθήκον του.

Το πρωί της 4ης Ιουνίου ο Ναγκούμο, αγνοώντας ακόμη την παρουσία των αμερικανικών αεροπλανοφόρων, έστειλε τα μισά αεροσκάφη του για να βομβαρδίσουν το Μιντγουέι. Ένα αμερικανικό αναγνωριστικό τα ακολούθησε καθώς επέστρεφαν στα πλοία τους και ανέφερε την ακριβή θέση τους στον Σπρούανς και στον Φλέτσερ.

Πάνω στα ιαπωνικά αεροπλανοφόρα, που δεν είχαν ακόμη αντιληφθεί τον αμερικανικό στόλο, τα πληρώματα άρχισαν να ξαναφορτώνουν τα αεροσκάφη με βόμβες για μια δεύτερη επίθεση κατά του Μιντγουέι.

Τότε, οι Αμερικανοί έστειλαν τορπιλοπλάνα κατά των εχθρικών σκαφών.

Για ακόμη μία φορά, οι Ιάπωνες τα κατέρριψαν. Το ίδιο έγινε και με ένα δεύτερο κύμα. Ένα αμερικανικό σμήνος έχασε τα 15 αεροπλάνα του και 29 από τα 30 μέλη των πληρωμάτων τους.

Ωστόσο, ήταν αποφασισμένοι να μην το βάλουν κάτω.

Οι Ιάπωνες, παρά τις λίγες απώλειες, ήταν στριμωγμένοι. Και οι τρεις ναύαρχοι το γνώριζαν καλά.

Επιδεξιότητα και καθαρή τύχη

Ο Ναγκούμο, αντιλαμβανόμενος πλέον πλήρως τον κίνδυνο, διέταξε τα αεροσκάφη του να ξεφορτωθούν τις βόμβες και να εφοδιαστούν με τορπίλες, ώστε να επιτεθούν και να καταστρέψουν τα εχθρικά πλοία. Αυτή η αλλαγή σχεδίων άφησε βόμβες, τορπίλες και αεροπλάνα πλήρως εφοδιασμένα με καύσιμα, πάνω στα καταστρώματα των ιαπωνικών αεροπλανοφόρων.

Οι επιδέξιοι χειριστές των αμερικανικών βομβαρδιστικών ευνοήθηκαν από τη «θεά τύχη». Πέρασαν πάνω από τα αεροπλανοφόρα την κατάλληλη στιγμή, αδειάζοντας όλο το φορτίο τους πάνω στα απροστάτευτα καταστρώματα των ιαπωνικών πλοίων.

Σε λιγότερο από πέντε λεπτά, τρία βαριά αεροπλανοφόρα, το Ακάγκι, το Κάνγκα και το Σορίγιου βρέθηκαν στον βυθό του αχανή ωκεανού. Το Χιρίγιου, περίπου 60 χιλιόμετρα μακριά από τη μάχη, έστειλε τα αεροπλάνα του κατά του αμερικανικού αεροπλανοφόρου Γιορκτάουν προκαλώντας του σοβαρές ζημιές. Ήταν το μοναδικό πλοίο του στόλου της Ιαπωνίας που αντιστεκόταν ακόμα.

Η αντίσταση δεν κράτησε πολύ. Το Χιρίγιου τελικά υπέκυψε στις επιθέσεις των αμερικανικών αεροσκαφών στις 5 Ιουνίου.

Παράλληλα, ένα ιαπωνικό υποβρύχιο κατόρθωσε να πλήξει τον εχθρό, βυθίζοντας το θρυλικό Γιορκτάουν.

Ο ιαπωνικός στόλος, χωρίς τα αεροπλανοφόρα, τράπηκε σε άτακτη υποχώρηση. Πολύ εξασθενημένοι για να τον καταδιώξουν, οι Αμερικανοί βύθισαν ένα τελευταίο βαρύ αεροπλανοφόρο πριν αυτό προφτάσει να βρεθεί εκτός ακτίνας βολής.

Η αυλαία της ιστορικής μάχης έπεσε. Οι Ιάπωνες είχαν συντριβεί ολοσχερώς.

Η αρχή του ιαπωνικού τέλους

Η τραγική ειρωνία της μάχης του Μιντγουέι έγκειται στο γεγονός ότι οι Ιάπωνες αιφνιδιάστηκαν όσο σχεδόν είχαν αιφνιδιαστεί και οι Αμερικανοί στο Περλ Χάρμπορ μερικούς μήνες πριν. Αυτό γίνεται ιδιαίτερα εμφανές από τις επίσημες αναφορές των ναυάρχων.

«Ο εχθρός δεν γνώριζε τα σχέδιά μας, τα ανακάλυψε νωρίς το πρωί της 5^ης Ιουνίου», έγραφε ο Τσουίτσι Ναγκούμο. Ο μεγάλος ναύαρχος είτε βρισκόταν σε άρνηση, είτε σε ισχυρό σοκ. Μετά την επική ναυμαχία, όλοι είχαν αντιληφθεί ότι οι Αμερικανοί γνώριζαν εκ των προτέρων και επακριβώς τα ιαπωνικά πλάνα.

Μετά το Μιντγουέι, η Ιαπωνία δεν έκανε καμιά άλλη σημαντική επιθετική ενέργεια. Ο αριθμός των ανδρών και των πλοίων τους ελαττώνονταν συνεχώς, ενώ από την άλλη, τα εφόδια των Συμμάχων αυξάνονταν σταθερά.

Σύντομα, οι Αμερικανοί άρχισαν να κατακτούν το ένα νησί μετά το άλλο στον Ειρηνικό ωκεανό ξανακερδίζοντας τις περιοχές τους και εξασφαλίζοντας βάσεις κοντά στην Ασία.

Σήμερα, η ναυμαχία του Μιντγουέι απο τις ΗΠΑ, ίσως η πιο καθοριστική στιγμή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Αφανείς ήρωες

Στην ταινία “Η ναυμαχία του Μίντγουεϊ” που κυκλοφορεί από την Odeon, παρουσιάζεται η θρυλική μάχη από τρεις διαφορετικές οπτικές γωνίες: από την πλευρά των Ιαπώνων, από την πλευρά των αμερικανικών Υπηρεσιών Πληροφόρησης και από την πλευρά των πιλότων που υπηρέτησαν σε ένα από τα αεροπλανοφόρα, το USS Enterprise.

Η ρεαλιστική και ιστορικά ακριβής αφήγηση των γεγονότων σε συνδυασμό με την απεικόνιση των σκέψεων και των συναισθημάτων των άμεσων πρωταγωνιστών, προσδίδουν στην ιστορία μία πιο προσωπική, αλλά και δραματική σκοπιά.

Στα ιστορικά βιβλία το όνομα του Ρίτσαρντ Μπεστ μπορεί να αναφέρεται μία ή δυο φορές. Ο ρόλος που διαδραμάτισε στη μάχη, όμως, ήταν καθοριστικός. Ως χειριστής ενός εκ των αεροσκαφών που βύθισαν τα ιαπωνικά αεροπλανοφόρα, κλήθηκε να πάρει αποφάσεις που ρίσκαραν τη ζωή του ίδιου και των αντρών του.

Το ίδιο και ο Έντουιν Λέιτον, ή ο Γουέιντ ΜακΚλάσκι.

Η ιστορία επικεντρώνεται σε γεγονότα, όμως γράφεται από πρόσωπα. Και τα πρόσωπα αυτά είναι οι πρωταγωνιστές της ταινίας “Η Ναυμαχία του Μίντγουεϊ”.

«Η Ναυμαχία του Μίντγουεϊ» έρχεται στους κινηματογράφους στις 28 Νοεμβρίου από την ODEON.

Το καστ απαρτίζουν οι Εντ Σκράιν ως Ρίτσαρντ Μπεστ, Πάτρικ Γουίλσον ως Έντουιν Λέιτον, Λουκ Έβανς ως Γουέιντ ΜακΚλάσκι, Άαρον Έκχαρτ ως Τζίμι Ντουλίτλ, Νικ Τζόνας ως Μπρούνο Γκάιντο, Μάντι Μουρ ως Ανν Μπεστ, Ντένις Κουέιντ ως Γουίλιαμ “Μπουλ” Χάλσεϊ και Γούντι Χάρελσον ως Τσέστερ Νίμιτς.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Η ναυμαχία του Τραφάλγκαρ που έκανε τους Βρετανούς κυρίαρχους των θαλασσών. Πώς ο ναύαρχος Νέλσον κατατρόπωσε τον γαλλοϊσπανικό στόλο. Η νίκη του συνέβαλε στην πτώση του Ναπολέοντα