Η εκτέλεση του Τσιάνο σε καρέκλα. Ήταν γαμπρός του Μουσολίνι και τον ανέτρεψε. Γιατί γύρισε και κοίταξε το φακό

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Η αρχική φωτογραφία ελήφθη λίγο πριν από την εκτέλεση πέντε ανδρών -ο ένας είναι εκτός πλάνου- καθισμένων σε καρέκλες και με τις πλάτες γυρισμένες στο εκτελεστικό απόσπασμα.

Πρόκειται για ανώτατα μέλη του Φασιστικού Κόμματος της Ιταλίας, συμπεριλαμβανομένου και του Γκαλεάτσο Τσιάνο, γαμπρού και υπουργού εξωτερικών του Μπενίτο Μουσολίνι. Είναι ο μόνος που έχει το κεφάλι του γυρισμένο στο εκτελεστικό απόσπασμα.

Η ανατροπή του Μουσολίνι

Αν και όλοι οι μελλοθάνατοι ήταν εγκληματίες πολέμου, δεν καταδικάστηκαν σε θάνατο από κάποιο στρατοδικείο των Συμμάχων μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά από τον ίδιο τον αρχηγό τους, τον Μουσολίνι.

Οι μελλοθάνατοι ήταν ανάμεσα στους 19 υψηλόβαθμους φασίστες που στη συνεδρίαση του Μεγάλου Φασιστικού Συμβουλίου στις 24 Ιουλίου 1943 έριξαν τον Μουσολίνι από την εξουσία.

Οι Σύμμαχοι είχαν καταλάβει τη Σικελία, και ήταν ζήτημα χρόνου να αποβιβαστούν στην Ιταλία και να αποτελειώσουν τους φασίστες. Στο πλαίσιο αυτό, τα πρωτοπαλίκαρά του Ιταλού δικτάτορα στράφηκαν εναντίον του.

“Οι αρουραίοι πηδούν από το καράβι που βυθίζεται“, όπως σημείωναν χαρακτηριστικά τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων των Συμμάχων στα τέλη Ιουλίου 1943!

Ο Μουσολίνι συνελήφθη από τους δικούς του και φυλακίστηκε.

Όμως, δύο μήνες αργότερα απελευθερώθηκε από Γερμανούς αλεξιπτωτιστές που είχε στείλει ο Χίτλερ. Στη συνέχεια, ο Μουσολίνι δημιούργησε μια κυβέρνηση ανδρείκελων στη βόρεια Ιταλία που ήταν ακόμη υπό γερμανική κατοχή.

Κάποιοι από τους πρώην συνεργάτες του Μουσολίνι που τον ανέτρεψαν, συνελήφθησαν. Στη συνέχεια εκτελέστηκαν στις 11 Ιανουαρίου 1944 για εσχάτη προδοσία.

Για να τους ταπεινώσει, ο Μουσολίνι διέταξε να δεθούν σε καρέκλες και με τις πλάτες γυρισμένες στο εκτελεστικό απόσπασμα.

Ο Τσιάνο ήταν ο μόνος που γύρισε το κεφάλι του προς το απόσπασμα την ώρα της εκτέλεσης. Πρόλαβε και φώναξε «ζήτω η Ιταλία» πριν δεχτεί τα πυρά και πέσει νεκρός δεμένος στην καρέκλα του.

Ο γαμπρός του Μουσολίνι

Ο Γκαλεάτσο Τσιάνο ήταν από εύπορη οικογένεια και ο πατέρας του από τους πρώτους οπαδούς του Μουσολίνι και του Φασιστικού Κόμματος. Αρχικά ήταν δημοσιογράφος και στη συνέχεια έγινε διπλωμάτης.

Το 1930 σε ηλικία 27 ετών παντρεύτηκε την αγαπημένη κόρη του Μουσολίνι, Έντα. Ο γάμος αυτός απογείωσε την καριέρα του Τσιάνο και λίγα χρόνια αργότερα έγινε υπουργός Προπαγάνδας καθώς και Εξωτερικών της φασιστικής Ιταλίας. Ο Τσιάνο απέκτησε τρία παιδιά με την Έντα, ενώ ταυτόχρονα είχε και πολλές εξωσυζυγικές σχέσεις.

Το 1935-1936 συμμετείχε εθελοντικά στην ιταλική εισβολή στην Αιθιοπία ως διοικητής μοίρας βομβαρδιστικών.

Ο Τσιάνο ήταν, επίσης, υπεύθυνος για την οργάνωση δολοφονιών εξόριστων Ιταλών αντιφασιστών.

Ο Τσιάνο στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

Το 1939 έπαιξε βασικό ρόλο στην εισβολή και κατάληψη της Αλβανίας από τους Ιταλούς. Τότε ήταν στο αποκορύφωμα της δύναμής του και έχαιρε της απολύτου εμπιστοσύνης του Μουσολίνι.

Ο Ιταλός δικτάτορας πιθανότατα σκεφτόταν να κάνει τον Τσιάνο διάδοχό του, παρά το γεγονός ότι είχε μεγάλους γιους.

Ο Τσιάνο αρχικά διαφώνησε με τον πεθερό του για την είσοδο της Ιταλίας στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Γερμανίας. Παρά ταύτα, συμμετείχε ενεργά και σε αυτό τον πόλεμο ως Διοικητής μοίρας βομβαρδιστικών εναντίον της Γαλλίας το 1940.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ενώ πολεμούσε στην πρώτη γραμμή συνέχιζε να είναι και υπουργός εξωτερικών.

Υπήρξε ένθερμος θιασώτης της ιταλικής εισβολής στην Ελλάδα. Μάλιστα τις πρώτες μέρες της ήταν κυβερνήτης βομβαρδιστικού αεροπλάνου και βομβάρδισε τη Θεσσαλονίκη.

Όταν οι Έλληνες άρχισαν να καταρρίπτουν ιταλικά αεροπλάνα, ο Μουσολίνι διέταξε τον Τσιάνο να μην πετάξει ξανά σε αποστολή εναντίον της Ελλάδας.

Οι ήττες των Ιταλών από τον ελληνικό στρατό στην Αλβανία επιβάρυναν τη σχέση του με τον Μουσολίνι. Στις αρχές του 1943, όταν η ήττα του Άξονα φαινόταν πια αναπόφευκτη, ο Τσιάνο πίεσε ενεργά για την έξοδο της Ιταλίας από τον πόλεμο.

Ο Μουσολίνι τον απέλυσε από υπουργό εξωτερικών και τον διόρισε πρεσβευτή στο Βατικανό. Έτσι παρέμεινε στη Ρώμη υπό τη στενή παρακολούθηση του πεθερού του.

Μετά την κατάληψη της Σικελίας από τους Συμμάχους, ο Τσιάνο προσπάθησε να ανοίξει δίαυλο επικοινωνίας μαζί τους. Επίσης, μαζί με άλλους φασίστες είχε ενεργή συμμετοχή στην ανατροπή του Μουσολίνι τον Ιούλιο του 1943.

Τελικά το πλήρωσε με την ίδια του τη ζωή έξι μήνες αργότερα.