Η εκρηκτική σχέση του μαέστρου Ρίχαρντ Στράους με τη σύζυγό του. Του πετούσε παρτιτούρες στο κεφάλι, τον έβριζε και αυτός τη λάτρευε και της αφιέρωνε συμφωνικά έργα

Ο γερμανός συνθέτης Ρίχαρντ Στράους είχε ξεχωρίσει για τη μουσική του. Τα συμφωνικά ποιήματά του γοήτευαν τα πλήθη από το Μόναχο ως το Μανχάταν. Κάθε φορά μάγευε το κοινό ως μαέστρος. Γι’ αυτό χαρακτηρίστηκε ως «ο μουσουργός με τη μαγική μπαγκέτα». Όμως, η προσωπική του ζωή προκάλεσε κουτσομπολιά και κακόβουλα σχόλια. Όλοι έλεγαν ότι η γυναίκα του ήταν τρελή. 

Μια εκρηκτική σχέση

Το 1893 ο Στράους διηύθυνε μια νέα όπερα, το Χάνσελ και Γκρέτελ του Ένγκελμπερτ Χάμπερντινκ. Τον ρόλο του Χάνσελ είχε μια ορμητική σοπράνο, η Πολίν ντε Άνα. Ο Στράους εντυπωσιάστηκε τόσο με την ερμηνεία της που της έδωσε βασικό ρόλο στην πρώτη όπερα, Γκούντραμ, αν και οι ιδιοτροπίες της στις πρόβες άφησαν εποχή.

Σε μια έντονη διαφωνία για τον ρυθμό, η Πολίν πέταξε την παρτιτούρα στο κεφάλι του Στράους και έφυγε για το καμαρίνι της. Εκείνος ακολούθησε και όλη η ορχήστρα πήγε από πίσω τους και κρυφάκουγε από την πόρτα τις κραυγές, τα ουρλιαχτά και ενίοτε τους γδούπους από τα πράγματα που έπεφταν στο πάτωμα. Ξαφνικά επικράτησε σιωπή. Τα μέλη της ορχήστρας κοιτάχτηκαν έντρομα. “Σκότωσε άραγε η σοπράνο τον διευθυντή ή το αντίθετο;” σκέφτονταν.

Μερικοί αποφάσισαν να επέμβουν. Χτύπησαν την πόρτα και άνοιξε ο Στράους απαθής.

Οι μουσικοί ανακοίνωσαν ότι, από σεβασμό προς το διευθυντή τους και σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την απαράδεκτη συμπεριφορά της Πολίν, αρνούνταν εφεξής να συμμετέχουν σε οποιαδήποτε παραγωγή με τη φρόιλαϊν ντ Άνα.

“Τούτο με λυπεί”, είπε ο Στράους, “γιατί μόλις αρραβωνιάστηκα τη φρόιλαϊν ντ’ Άνα”.

Ο Στράους φαίνεται ότι γοητεύτηκε από τις εκρήξεις της κι έτσι παντρεύτηκαν στις 10 Σεπτεμβρίου 1894.

Η Πολίν τρόμαζε τον κόσμο με τις φωνές της και τα εξωφρενικά της σχόλια. Συχνά δήλωνε ότι αυτή, μια κόρη στρατηγού, είχε πάρει σύζυγο κατώτερης τάξης. Θεωρούσε ότι η μουσική του Στράους ήταν ανιαρή σε σύγκριση με αυτήν των αγαπημένων της άγνωστων Γάλλων συνθετών. Τα πρώτα χρόνια του γάμου τους, συνέχισε να τραγουδά με τη συνοδεία του διάσημου άνδρα της. Όταν εκείνος παρασυρόταν σε επιδείξεις δεξιοτεχνίας, εκείνη κουνούσε και τέλος πετούσε το πάτωμα ένα τούλινο μαντίλι για να προσελκύσει την προσοχή.

Η μανία με την καθαριότητα

Η μανία της με την καθαριότητα άγγιζε τον ψυχαναγκασμό. Ο Στράους δεν μπορούσε να μπει στο σπίτι του αν δεν χρησιμοποιούσε τρία ξεχωριστά χαλάκια και οι επισκέπτες έπρεπε να σκουπίσουν τα παπούτσια τους με υγρά πανιά.

Η Πολίν είχε εμμονή με την σκόνη. Επιθεωρούσε διαρκώς όλες τις επιφάνειες στο σπίτι της και σ’ όποιο άλλο σπίτι τύχαινε να επισκεφθεί. Όταν τη φιλοξενούσαν φίλοι, έλεγχε τα έπιπλα, άνοιγε συρτάρια και έψαχνε κάτω απ’ τα κρεβάτια.

Αν έβρισκε το σπίτι βρόμικο, καλούσε το υπηρετικό προσωπικό και το επίπληττε. Μια φορά, η Πολίν δεν περίμενε καν να εμφανιστεί η οικοδέσποινα. Έφτασε στο σπίτι της διάσημης σοπράνο Λότε Λέμαν, η οποία έλειπε εκείνη την ώρα.

Η Πολίν μπήκε, μάζεψε τους υπηρέτες και τους διέταξε να καθαρίσουν και να τακτοποιήσουν όλες τις ντουλάπες σύμφωνα με το γούστο της. Η Λέμαν έλεγε ότι όταν επέστρεψε στο σπίτι γέλασε μέχρι δακρύων. Ωστόσο, ο Στράους λάτρευε τη γυναίκα του και έλεγε ότι τον κρατούσε σε εγρήγορση.

Τον Απρίλιο του 1897 το ζευγάρι έκανε έναν γιο, τον Φραντς. Ο Στράους αφιέρωσε ένα συμφωνικό ποίημα, την Οικιακή Συμφωνία, στην οικογενειακή τους ζωή. Το έργο περιγράφει μια μέρα στη ζωή των Στράους, που περιλαμβάνει παιχνίδια με το παιδί, ερωτική σκηνή των συζύγων και έναν “ζωηρό καβγά” που καταλήγει σε συμφιλίωση. Φαίνεται ότι οι “ζωηροί καβγάδες” ήταν καθημερινοί στο σπίτι.

Σκηνές ζηλοτυπίας

Το 1924 ο Στράους έγραψε το Ιντερμέτζο. Το έργο ήταν βασισμένο σε ένα αληθινό γεγονός του 1902. Εκείνη τη χρονιά ο Στράους βρισκόταν στην Αγγλία ως διευθυντής ορχήστρας και η Πολίν στη Γερμανία άνοιξε αδιάκριτα την προσωπική του αλληλογραφία. Βρήκε ένα σημείωμα με την υπογραφή “Μίζε Μούκε” που αναφερόταν σε κάποια πρόσφατη συνάντηση σε μπαρ και ζητούσε εισιτήρια για την όπερα. Η Πολίν υπέθεσε ότι ο Στράους την απατούσε, βρήκε δικηγόρο για διαζύγιο και απέσυρε τα μισά χρήματα από τον τραπεζικό λογαριασμό τους. Έκπληκτος ο Στράους έλαβε ένα λακωνικό μήνυμα από τη γυναίκα του που του ανακοίνωσε το τέλος του γάμου τους.

Τελικά επρόκειτο για λάθος. Η Μούκε προσπάθησε να βρει κάποιον ονόματι Στράνσκι, αλλά ο Στράους δυσκολεύτηκε να πείσει την Πολίν, η οποία του επέστρεφε αδιάβαστα τα γράμματά του. Οι περισσότεροι θα ξεχνούσαν μετά χαράς ένα τόσο δυσάρεστο επεισόδιο, αλλά ο Στράους το βρήκε αστείο και έγραψε ένα έργο για κάποιον μαέστρο και τη γυναίκα του, που σχεδόν χωρίζουν λόγω μιας παρεξήγησης. Ο Στράους είχε κρατήσει κρυφό από τη γυναίκα του το θέμα της όπερας. Στην πρεμιέρα, όταν κάποιος της μίλησε γι΄αυτό το “θαυμάσιο δώρο από το σύζυγό σας”, εκείνη απάντησε “Δεν δίνω δεκάρα”.

Ήταν διάσημη για τις εκρήξεις θυμού της. Κάποτε, ενώ έκανε ένα δριμύτατο κήρυγμα στον άνδρα της, μέσα σε μια άμαξα, ο αμαξάς στράφηκε στον Στράους και του φώναξε “Πώς το ανέχεσαι αυτό; Πέτα την έξω τη γελάδα”. Τόσο η Πολίν όσο και ο σύζυγός της ξεκαρδίστηκαν στα γέλια και η Πολίν διέδωσε την ιστορία.

Ο θάνατος του Στράους

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ο Στράους κατηγορήθηκε για την εμπλοκή του με τους Ναζί. Ο συνθέτης χρειάστηκε να ξαναχτίσει τη φήμη του και την περιουσία του μετά τον πόλεμο. Το φθινόπωρο του 1949 αρρώστησε. Είχε καρδιακή ανεπάρκεια και υπέστη διαδοχικές λοιμώξεις. Πέθανε στις 8 Σεπτεμβρίου. Στην κηδεία του, μετά την ερμηνεία του τελικού τρίο από τον Ιππότη με το Ρόδο, η Πολίν γλίστρησε από τη θέση της πλαντάζοντας στο κλάμα “Ρίχαρντ! Ρίχαρντ!”. Ήταν παντρεμένοι 55 χρόνια. Η Πολίν δεν ξεπέρασε ποτέ την απώλεια. Πέθανε σε λιγότερο από έναν χρόνο, στις 13 Μαΐου 1950.

Πηγή: Η μυστική ζωή των μεγάλων μουσουργών, Εκδόσεις Αιώρα

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons

Διαβάστε επίσης: Ο μεγάλος συνθέτης Ρίχαρντ Στράους αποθεώνεται στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Λίγα χρόνια αργότερα γίνεται μέλος των Ναζί, ενώ ο γιος του είχε παντρευτεί Εβραία