Η εκπληκτική αποκατάσταση ενός πλήρως διαβρωμένου ρωμαϊκού ξιφιδίου. Βρέθηκε στο πεδίο μιας διάσημης μάχης

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Στην αρχαιότητα η περιοχή Χάλτερν «επί της λίμνης» (Haltern am See) βρισκόταν κοντά στα σύνορα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας με τα ανυπότακτα γερμανικά φύλα.

Στη διάρκεια μίας πρόσφατης ανασκαφής εκεί οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα ρωμαϊκό στιλέτο εντελώς διαβρωμένο.

Παρά ταύτα, οι συντηρητές κατάφεραν να το αποκαταστήσουν στην αρχική εξαιρετική του κατάσταση αποδεικνύοντας το υψηλό επίπεδο που έχει φθάσει σήμερα η συντήρηση αρχαιοτήτων.

Χάλτερν «επί της λίμνης»

Στις αρχές του 1^ου αιώνα μ. Χ. οι Ρωμαίοι έδωσαν σκληρές μάχες με τους Γερμανούς στην ευρύτερη περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα το Χάλτερν «επί της λίμνης».

Εκεί υπήρχε ένα μεγάλο στρατόπεδο που θεωρείται ότι οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν κατά τη διάρκεια εκστρατειών τους εναντίον των γερμανικών φυλών.

Το Χάλτερν υπήρξε τόπος σημαντικών ρωμαϊκών ήττων, συμπεριλαμβανομένης και της μάχη του Τευτοβούργιου Δρυμού το 9 μ. Χ., όταν οι Ρωμαίοι υπέστησαν πανωλεθρία από τους Γερμανούς και έχασαν περίπου 20,000 άνδρες που ανήκαν σε τρεις λεγεώνες, μαζί με πολλούς βοηθητικούς και ιππείς.

Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι πολλοί από αυτούς τους στρατιώτες θάφτηκαν σε ένα νεκροταφείο κοντά στο ρωμαϊκό στρατόπεδο.

Ένα απροσδόκητο εύρημα

Το 2019 ενώ πραγματοποιούνταν αρχαιολογική ανασκαφή κοντά στα κατάλοιπα του στρατοπέδου, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τον τάφο ενός στρατιώτη. Δίπλα στον σκελετό του ήταν ένα ρωμαϊκό στιλέτο – ξιφίδιο μέσα στο θηκάρι του.

Καθώς το όπλο ήταν θαμμένο για περισσότερο από δύο χιλιάδες χρόνια ήταν εξαιρετικά διαβρωμένο και σχεδόν αγνώριστο. Οι αρχαιολόγοι αρχικά πίστευαν ότι μόνο ένα μικρό του τμήμα θα μπορούσε να συντηρηθεί και να φανούν λεπτομέρειές του.

Το εκπληκτικό όπλο

Ωστόσο, μετά από εννέα μήνες προσεκτικής συντήρησης και αποκατάστασης, το ξιφίδιο αποκαλύφθηκε ότι διαθέτει μια εντυπωσιακά διακοσμημένη σιδερένια αυλακωτή λεπίδα μήκους 33 εκατοστών. Ήταν τοποθετημένο μέσα σε μία πολυτελέστατη ξύλινη θήκη με ασημένια επένδυση που επίσης αποκαταστάθηκε σχεδόν στην αρχική της κατάσταση.

Η θήκη έφερε πάνω της γυάλινα ένθετα καθώς επίσης κόκκινο σμάλτο και τέσσερις δακτυλίους που κάποτε ενώνονταν στη ζώνη του στρατιώτη με μία αλυσίδα.

Η λεπίδα και τα εξαρτήματα του στιλέτου χρονολογούνται στην περίοδο του Αυγούστου, του πρώτου Ρωμαίου αυτοκράτορα, μεταξύ 30 π. Χ. και 14 μ.Χ.

Εκπληκτική συντήρηση

Είναι πιθανόν το ξιφίδιο να κατασκευάστηκε στην ίδια τη Ρώμη, το κέντρο της αυτοκρατορίας.

Ένα τέτοιο όπλο θα πρέπει να άνηκε σε ένα αριστοκράτη που ήταν ανώτερος αξιωματικός σε κάποια από τις ρωμαϊκές λεγεώνες στα σύνορα με τους Γερμανούς. Είναι πιθανόν να σκοτώθηκε σε κάποια μάχη με τους Γερμανούς, ίσως του Τευτοβούργιου Δρυμού.

Το έργο των συντηρητών του ξιφιδίου προκαλεί θαυμασμό αφού κατάφεραν να επαναφέρουν ακόμη και τη λάμψη που είχε το ασημένιο θηκάρι του πριν από δύο χιλιάδες χρόνια!

Το συγκεκριμένο αρχαιολογικό εύρημα είναι ένα από τα πολλά παραδείγματα για το πολύ υψηλό επίπεδο που έχει φθάσει σήμερα η συντήρηση και αποκατάσταση των κινητών αρχαιοτήτων.

Αυτό οφείλεται στις προόδους που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στους επιστημονικούς τομείς που σχετίζονται με τη συντήρηση αρχαιοτήτων αλλά και στην αναβαθμισμένη εκπαίδευση των συντηρητών.