Η εκδίωξη των γυναικών από το Χάρβαρντ “για να μην υποβαθμιστούν οι σπουδές και γιατί αν δεν κάνουν παιδιά, θα αποτύχουν ως γυναίκες”

Τζον Χάρβαρντ

Ο Τζον Χάρβαρντ γεννήθηκε στο Σάουθγορκ της Αγγλίας το 1607.

Ζούσε με τους γονείς του και τα 8 αδέρφια.

Το 1625 ξέσπασε πανούκλα και επέζησε ο ίδιος, η μητέρα του κι ένας ακόμη αδερφός του.

Η μητέρα του έστειλε τον Τζον στο Κέιμπριτζ και το 1635 ο Χάρβαρντ χειροτονήθηκε.

Ιερέας πια, ο Τζον ταξίδεψε το 1637 στην Αμερική μαζί με τη γυναίκα του, την οποία είχε γνωρίσει στα φοιτητικά του χρόνια.

Εγκαταστάθηκε στην Μασαχουσέτη και αφού απέκτησε πλήρη πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα στην Αμερική, άρχισε να διδάσκει στην Πρώτη Εκκλησία και να εργάζεται σαν βοηθός ιεροκήρυκα.

Το 1638 ο Χάρβαρντ πέθανε από φυματίωση.

Ο νεαρός κληρικός ήταν 30 χρονών όταν απεβίωσε.

Στη διαθήκη του δώριζε 400 βιβλία και 779 στερλίνες στο Νέο Κολέγιο, που ιδρύθηκε το 1636 στην Μασαχουσέτη.

Προς τιμήν του το κολέγιο άλλαξε ονομασία κι από το 1639 λέγεται Χάρβαρντ.

Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ

Το Χάρβαρντ λειτούργησε για πρώτη φορά το 1636 στο Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης και αποτελεί το παλαιότερο πανεπιστήμιο των ΗΠΑ.

Το ανώτατο δικαστήριο της Αποικίας της Μασαχουσέτης έδωσε την έγκριση να ιδρυθεί το Πανεπιστήμιο.

Το 1628 εγκαταστάθηκαν στον Κόλπο της Μασαχουσέτης περίπου 20.000 μετανάστες από την Αγγλία.

Το «Νέο Κολλέγιο», όπως προηγουμένως ονομαζόταν το Χάρβαρντ, βασιζόταν στα αγγλικά πανεπιστημιακά πρότυπα.

Η θεωρία του Καλβίνου από την εποχή του ύστερου Μεσαίωνα είχε επηρεάσει την καθημερινή, αλλά και πολιτική ζωή της Αγγλίας.

Ο Καλβινισμός στην ουσία αποτελούσε ένα θρησκευτικό δόγμα που θεωρούσε την πορεία κάθε ανθρώπου προκαθορισμένη και άμεσα εξαρτημένη από τον Θεό.

Έκαστος θα κριθεί από τις πράξεις του.

Είναι καθαρά ευθύνη του ατόμου να επιλέξει αν θα τυραννηθεί στην κόλαση ή θα οδηγηθεί στον παράδεισο.

Μέσα από την συνεχή εργασία, τη μετριοπαθή στάση ζωής χωρίς υπερβολές και την τυφλή πίστη στον Θεό, ο άνθρωπος μπορεί να κερδίσει μια θέση στον Παράδεισο.

Οι Άγγλοι που ασπάζονταν αυτό το δόγμα και μετανάστευσαν στην Αμερική δίδαξαν τον καλβινισμό.

Γι αυτό και για πολλά χρόνια το Χάρβαρντ ήταν ένα κολέγιο που προοριζόταν μόνο για κληρικούς και για την ελίτ της αστικής τάξης.

Το 1643, φυλλάδιο του πανεπιστημίου ανέφερε ότι σκοπός του Χάρβαρντ ήταν να « προωθήσει και να διαιωνίσει την μάθηση για τους μεταγενέστερους, διότι δεν επιθυμούμε να αφήσουμε αναλφάβητους κληρικούς στις εκκλησίες μας».

Η πουριτανική κλίση του πανεπιστημίου συνεχίστηκε έως το 1708, όταν ο πρύτανης του Χάρβαρντ, Τζον Λέβερετ, που ήταν κι αυτός κληρικός, θέλησε να αποκόψει τη μάθηση από τον Πουριτανισμό.

Το 1870 ο Τσαρλς Γουίλιαμ Έλιοτ άλλαξε του τρόπο και το περιεχόμενο διδασκαλίας, εξαλείφοντας κάθε τι που ήταν υπέρ του καλβινισμού.

Την ίδια εποχή το Χάρβαρντ έγινε ιδιωτικό πανεπιστήμιο. Σημειώνεται ότι το Σύνταγμα της Μασαχουσέτης το 1780 σαν πανεπιστήμιο και όχι σαν κολέγιο.

Κολέγιο Ράντκλιφ, το παράρτημα του Χάρβαρντ

Το 1863 οι γυναίκες παρακολούθησαν για πρώτη φορά μαθήματα στο Χάρβαρντ.

Το 72% των φοιτητών ήταν γυναίκες έως το 1870.

Το 1872 όμως το πανεπιστήμιο απαγόρευσε την είσοδο του σε γυναίκες επειδή στο Χάρβαρντ ξεκίνησε να λειτουργεί το προπτυχιακό τμήμα.

Μέχρι τότε δεν έπαιρνε κανείς πτυχίο, αλλά ένα δίπλωμα παρακολούθησης.

Το 1872 τα μαθήματα έγιναν υποχρεωτικά και επιτρεπόταν η παρακολούθηση μόνο σε άνδρες.

Αμέσως, οι γυναίκες ξεκίνησαν καμπάνιες κατά του αποκλεισμού τους από το Χάρβαρντ και την εκπαίδευση γενικότερα.

Αν και ορισμένοι καθηγητές του Χάρβαρντ ήταν με το μέρος τους, ο τότε πρόεδρος του Πανεπιστημίου Τσαρλς Γουίλιαμ Έλιοτ αντιστάθηκε σθεναρά.

Ο Έλιοτ θεωρούσε την εκπαίδευση των γυναικών απαραίτητη, αλλά πίστευε ότι το Χάρβαρντ ήταν το φυτώριο των ηγετικών προσώπων του έθνους.

Δεν ήθελε οι γυναίκες να σπουδάζουν σε ένα φυτώριο μελλοντικών ηγετών! Αυτό το έβλεπαν ως υποβάθμιση και η εκπαίδευση δεν έπρεπε να υποβαθμιστεί.

Παρά τις πιέσεις από οργανωμένες ομάδες γυναικών, το 1879 λειτούργησε «ο Σύλλογος Πανεπιστημιακής Διδασκαλίας για Γυναίκες», πιο γνωστός ως «το Παράρτημα του Χάρβαρντ για Γυναίκες». Αργότερα μετονομάστηκε σε Κολλέγιο Ράντκλιφ

Οι πρώτες 27 γυναίκες του Ράντκλιφ πλήρωναν τους καθηγητές τους Χάρβαρντ για να τους κάνουν μαθήματα.

Το κολέγιο ξεκίνησε χωρίς υποδομές, οι γυναίκες δεν είχαν την κλασική φοιτητική ζωή ή φοιτητική ταυτότητα.

Δεν υπήρχαν κοιτώνες και αδελφότητες.

Στις αρχές του 1890 πάνω από 200 γυναίκες φοιτούσαν στο κολέγιο.

Αντί για πτυχίο όμως, έπαιρναν ένα υποβαθμισμένο πιστοποιητικό παρακολούθησης.

Το 1894 το κολέγιο Ράντκλιφ ενσωματώθηκε διοικητικά με το Χάρβαρντ.

Η ενσωμάτωση σήμαινε ότι οι γυναίκες μπορούσαν να πάρουν πτυχίο, αλλά δεν μπορούσαν να συνεχίσουν τα σπουδές τους στο Χάρβαρντ.

Τελικά, επετράπη στο Ράντκλιφ να δίνει και διδακτορικά το 1902.

Μέχρι το 1962, που το Ράνκλιφ έπαψε να δέχεται φοιτητές, έδωσε 784 διδακτορικά.

Η παιδίατρος από τις Φιλιππίνες

Η πρώτη γυναίκα που πήρε κανονικό πτυχίο από το Χάρβαρντ ήταν η Φε ντελ Μούντο από τη σχολή Ιατρικής, το 1940.

Τη δεκαετία του ΄30 ξεκίνησαν οι πρώτες συζητήσεις για την εισαγωγή ή όχι γυναικών στο Χάρβαρντ.

Ο αριθμός των αρρένων που φοιτούσαν στο Πανεπιστήμιο είχε μειωθεί δραματικά τα προηγούμενα χρόνια, εξαιτίας των απωλειών του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και των πολυάριθμων αιματηρών επεισοδίων κατά τη διάρκεια της ποτοαπαγόρευσης στην Αμερική.

Σε μια από συζητήσεις που γίνονταν πάνω σε αυτό το θέμα, οι υπεύθυνοι επιλογής μαθητών έκαναν δεκτή την αίτηση της υποψήφιας Φε ντελ Μούντο.

Δεν κατάλαβαν πως το όνομά της ήταν γυναικείο και το 1936 η ντελ Μούντο έγινε η πρώτη γυναίκα που φοίτησε στο Χάρβαρντ.

Το 1940 αποφοίτησε και συνέχισε τις σπουδές της στην Βοστόνη.

Η Ντελ Μούντο διέπρεψε στον τομέα της παιδιατρικής και προς τιμήν της ένα νοσοκομείο στη γενέτειρα της ονομάζεται Φε ντελ Μούντο.

Πριν από τη Μούντο, πολλές γυναίκες έκαναν αίτηση εισαγωγής στο Χάρβαρντ.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Χάριετ Χαντ, που το 1847 ζήτησε από τον ιατρό Όλιβερ Χολμς άδεια να παρακολουθήσει μαθήματα στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.

Παρά την στήριξη του Χολμς, το Χάρβαρντ απέρριψε την αίτηση της. Μάλιστα οι άνδρες φοιτητές έκαναν πορεία διαμαρτυρίας εναντίον της Χαντ και άλλων τριών έγχρωμων υποψήφιων φοιτητών.

Το 1850 υπέβαλε νέα αίτηση, αλλά πάλι απορρίφτηκε.

Επίσημα, το Χάρβαρντ άνοιξε τις πύλες του για τον γυναικείο πληθυσμό το 1945, 9 χρόνια μετά την, κατά λάθος, εισαγωγή της ντελ Μούντο.

Αρκετοί άνδρες συνέχισαν να αντιδρού για την απόφαση του πανεπιστημίου.

Ο κοσμήτορας των πρωτοετών φοιτητών του Χάρβαρντ Σκίντι φον Στέιντ, τη δεκαετία του 1970 είπε: « Όταν παρατηρώ το λαμπρό μυαλό των εξαιρετικά καλά εκπαιδευμένων, αλλά βαρετών νοικοκυρών, η σκέψη και μόνο ότι η ισορροπία μεταξύ γυναικών και ανδρών φοιτητών στο Χάρβαρντ θα αλλάξει, με πιάνει ανατριχίλα. Πολύ απλά, δεν πιστεύω ότι οι γυναίκες θα συμβάλλουν στη βελτίωση της μελλοντικής μας κοινωνίας. Δεν θα σταματήσουν να παντρεύονται και να κάνουν παιδιά. Θα αποτύχουν σαν γυναίκες αν κάνουν το αντίθετο».

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ο συγγραφέας που αποβλήθηκε από το Χάρβαρντ επειδή συμμετείχε στους πρώτους Ολυμπιακούς Αγώνες. Καμάρωνε μια ζωή για το κλαδί ελιάς που κέρδισε στην ΑΘήνα