Η δολοφονική απόπειρα κατά του Βασίλη Αυλωνίτη επειδή σατίριζε τους πολιτικούς. «Αγανακτισμένοι Βενιζελικοί» άνοιξαν πυρ, αλλά έσκυψε και η σφαίρα βρήκε τον μηχανικό του θεάτρου

Ο μηχανικός Παναγιώτης Μωραΐτης ήταν το «θύμα» της δολοφονικής επίθεσης που έγινε εναντίον του Βασίλη Αυλωνίτη τον Αύγουστο του 1931, από τους φανατικούς οπαδούς της βενιζελικής παράταξης.

Η φωτογραφία του πτώματος με τον τίτλο «Ο αδικοστοτωμένος», σόκαρε στο εξώφυλλο της εφημερίδας «Ακρόπολις» δυο μέρες μετά από το τραγικό συμβάν.

Ο Παναγιώτης Μωραΐτης γεννήθηκε στα Πατήσια και από την ηλικία των 15 ετών βγήκε στο μεροκάματο για να συντηρήσει την οικογένειά του, εργαζόμενος ως μηχανικός στο θέατρο.

Το μοιραίο βράδυ, όπως πάντα, πήγε για δουλειά στο Περοκέ και «αφού κρέμασε το σακάκι του στις κουίντες, εζώσθηκε το σακίδιο με τα εργαλεία του και άρχισε τον αγώνα δια το μεροκάματο των 100 δραχμών που θα έτρεφε μια οικογένεια. Η ώρα περνούσε με κόπο, η πρώτη πράξις έφτανε στο τέλος της και ο εργάτης είχε ήδη κερδίσει το μισό του μεροκάματο , τις 50 δραχμές», ανέφερε το δημοσίευμα της εποχής.

Η επίθεση

Όλα ξεκίνησαν όταν ο Βασίλης Αυλωνίτης βρισκόταν στην σκηνή του θεάτρου Περοκέ και ερμήνευε το νούμερο «Κοσμογονία», στην Παράσταση Κατεργάρα.

Στο νούμερο αυτό ο Αυλωνίτης σατίριζε τους πολιτικούς της βενιζελικής και της αντιβενιζελικής παράταξης και τα πολιτικά δρώμενα της χώρας.

Κάποια στιγμή μεταξύ άλλων το νούμερο έλεγε:

«Από τον Βενιζέλο βγήκε η αλήθεια και από τους υπουργούς τα κολοκύθια,

από τους πολισμάνους το πλημμέλημα και από τον Μαρή το έλλειμμα,

από τον Γαλόπουλο η αθωότης και από το φιλότιμο ο Καραπαναγιώτης».

Τα ονόματα των συγκεκριμένων πολιτικών είχαν εμπλακεί σε γνωστά σκάνδαλα της εποχής, όπως το σκάνδαλο του κινίνου, το σκάνδαλο του ψωμιού και το σκάνδαλο με το υπουργείο Μεταφορών σχετικά με τις αναθέσεις έργων.

Όταν ο Αυλωνίτης έφτασε στο στίχο «…και από το φιλότιμο ο Καραπαναγιώτης», έκανε το χαρακτηριστικό ειρωνικό μορφασμό που του επέβαλλε το παίξιμο του.

Πριν προλάβει τα τελειώσει τα λόγια του, τέσσερα άτομα που κάθονταν στα μπροστινά καθίσματα της πλατείας, όρμησαν στην σκηνή. Ο ένας είχε περίστροφο και άρχισε να πυροβολεί, ενώ οι άλλοι κρατούσαν μαχαίρια με τα οποία επιτέθηκαν στους ηθοποιούς.

Ο Αυλωνίτης τρομαγμένος φώναξε, «τι φταίω εγώ ρε παιδιά;» και «έπεσεν αμέσως πρηνής και συρόμενος επί της κοιλίας επροχώρησε προς το μέρος της σκηνής, οπόθεν είχον ανέλθη οι δολοφόνοι», όπως ανέφερε το δημοσίευμα της εφημερίδας « Έθνος».

Σε εκείνο το σημείο στην κουίντα βρισκόταν ο μηχανικός Παναγιώτης Μωραΐτης. Ο δολοφόνος με το περίστροφο πυροβόλησε προς τη μεριά του Αυλωνίτη, αλλά εκείνος έσκυψε και η σφαίρα βρήκε τον μηχανικό στην καρδιά, ο οποίος έπεσε στο έδαφος, κάνοντας ένα υπόκωφο «Ωχ!».

Στο θέατρο μετά τον πυροβολισμό επικράτησε πανικός, ακούγονταν κραυγές και οι θεατές έτρεχαν προς την έξοδο.

«Η σκηνή του θεάτρου, ενόμιζε κανείς ότι μετεβλήθη εις τόπον εκτελέσεων, των δολοφόνων πυροβολούντων χωρίς διάκρισιν, ενώ οι ηθοποιοί ετρέποντο κάτωχροι προς τα παρασκήνια δια να σωθούν», περιγράφει το δημοσίευμα του τύπου της εποχής.

Ο Παναγιώτης Μωραΐτης μεταφέρθηκε στην Πολυκλινική Αθηνών, αλλά εξέπνευσε καθ΄οδόν.

Οι συλλήψεις

Ο λοχίας Βασίλης Καλατζής και ο δεκανέας Σπύρος Κομνηνός συνέλαβαν τον Ανδρέα Δικώνυμο, ενώ είχε ακόμα το περίστροφο στα χέρια του.

Το περίστροφο κατασχέθηκε και οι αστυνομικές αρχές διαπίστωσαν ότι είχαν ριφθεί δύο σφαίρες.

Επίσης, συνελήφθησαν ο Κ. Σταφυλαράκης, ο Π. Παπαδοπετράκης και ο Δρ. Παπαδογιάννης, ως συνεργοί στην δολοφονική επίθεση.

Η δίκη ξεκίνησε στο Κακουργιοδικείο Πειραιώς και ολοκληρώθηκε στη Χαλκίδα «προς αποφυγήν επεισοδίων».

Τον Δεκέμβριο του 1932 καταδικάσθηκαν σε 7ετή κάθειρξη μόνον οι δύο από τους δράστες, οι Δικώνυμος και Σταφυλακαράκης.

Ο ηθικός αυτουργός

Ως ηθικός αυτουργός των γεγονότων θεωρήθηκε ο Παύλος Γυπάρης (1882-1966) για τον οποίο εκδόθηκε και ένταλμα σύλληψης, αλλά ουδέποτε συνελήφθη. Ο Παύλος Γύπαρης ήταν στρατιωτικός που βρέθηκε από την πρώτη στιγμή στο πλευρό του Ελευθέριου Βενιζέλου και κατά τη διάρκεια του Εθνικού Διχασμού, δημιούργησε και καθοδήγησε τα «Δημοκρατικά Τάγματα Ασφαλείας», τα οποία ενεπλάκησαν στην υπόθεση της δολοφονίας του πολιτικού αντιπάλου του Βενιζέλου,  Ίωνος Δραγούμη.

Ο Αυλωνίτης για ένα μικρό διάστημα απείχε από το θέατρο, αλλά σε όλη του τη ζωή δεν ξέχασε ποτέ τη θυσία του τεχνικού.

Ακόμη και λίγο πριν πεθάνει είχε τύψεις για τη δολοφονία του τεχνικού, αν και ο ίδιος δεν είχε καμία ευθύνη.

Είχε όμως καλή καρδιά και καλή μνήμη, που του θύμιζε πάντα τις τραγικές συνέπειες του πολιτικού φανατισμού, που τον έζησε από πρώτο χέρι.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Ο άγνωστος τσακωμός του Βασίλη Αυλωνίτη με τον Κώστα Βουτσά. Γιατί η Γεωργία Βασιλειάδου τον αποκαλούσε «κεφάλα». Το πάθος του για τον τζόγο