Η δολοφονία του ηγούμενου και του μοναχού σε μοναστήρι των Καλαβρύτων από αρχαιοκάπηλους

Λίγες ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα του 1973, κυριαρχούσε στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων η είδηση της δολοφονίας ενός ηγούμενου και του κωφάλαλου υποτακτικού του.

Ο πρώτος ήταν 71 ετών και έφερε πλήγματα από κυνηγετικό όπλο σε κεφάλι και θώρακα, ενώ ο δεύτερος ήταν 59 χρόνων και είχε δεχθεί σφαίρα στο θώρακα.

Το διπλό φονικό έγινε αργά το απόγευμα της 17ης Δεκεμβρίου, στην Ιερά Μονή Αγίων Θεοδώρων Αροανίας στα Καλάβρυτα, η οποία αποτέλεσε χώρο συνάντησης των προκρίτων και καταφύγιο των διωκόμενων αγωνιστών στα χρόνια της Επανάστασης του 1821.

Οι σοροί των δύο ανδρών εντοπίστηκαν το πρωί της επόμενης ημέρας από έναν ταχυδρόμο και στο σημείο μετέβησαν εσπευσμένα άνδρες της Χωροφυλακής και ιατροδικαστής.

Ο τελευταίος αποφάνθηκε ότι τα θύματα φονεύτηκαν εν ψυχρώ και αιφνιδιάστηκαν, καθώς δεν έφεραν ίχνη πάλης. Στο χώρο βρέθηκαν τρεις κάλυκες από περίστροφο.

Οι υποψίες στράφηκαν σε κατοίκους των γύρω χωριών που ήταν παράλληλα και ενοικιαστές των κτημάτων του μοναστηριού, διότι λεγόταν πως ο ηγούμενος είχε προστριβές μαζί τους. Ωστόσο, δεν προέκυψε για κανέναν οτιδήποτε επιβαρυντικό.

Όπως αποδείχθηκε, δύο ήταν οι δολοφόνοι του ηγούμενου και του υποτακτικού του: ένας 33χρονος και ένας 38χρονος. Αμφότεροι είχαν απασχολήσει στο παρελθόν τις αστυνομικές αρχές, με τον 38χρονο να περιγράφεται ως “ψυχρός εκτελεστής” και τον 33χρονο ως “εγκέφαλος” σπείρας αρχαιοκάπηλων, ο οποίος είχε μάθει μεθόδους κλοπής κειμηλίων στη Γερμανία.

Οι “αναγνωριστικές επισκέψεις”, η ανεμόσκαλα και η τέλεση του εγκλήματος

Κατά την προανάκριση, οι δύο δράστες παραδέχθηκαν ότι είχαν καταστρώσει σχέδιο, προκειμένου να κλέψουν και να μεταφέρουν θρησκευτικά κειμήλια στο εξωτερικό. Έβαλαν στο στόχαστρό τους τη Μονή των Αγίων Θεοδώρων και την επισκέφθηκαν τέσσερις φορές, για να συλλέξουν όσο πιο πολλές πληροφορίες μπορούσαν.

Ο ένας προσποιήθηκε στον ηγούμενο τον κυνηγό και ο άλλος υποστήριξε ότι ήταν αξιωματικός ΜΟΜΑ (Μικτές Ομάδες Μηχανημάτων Ανασυγκροτήσεως). Ξεναγήθηκαν στους χώρους της μονής και εκμεταλλευόμενοι το φιλόξενο χαρακτήρα του ηγούμενου, έμαθαν για το πού φυλάσσονταν αντικείμενα αξίας.

Δέκα ημέρες πριν το έγκλημα, οι δύο άνδρες τοποθέτησαν μια ανεμόσκαλα στον πρώτο όροφο του μοναστηριού. Ανέβηκαν και προσπάθησαν να σπάσουν το τζάμι του παραθύρου ενός κελιού.

Άρχισαν τότε να γαβγίζουν τα σκυλιά της μονής και οι αρχαιοκάπηλοι το έβαλαν στα πόδια, παρατώντας τη σκάλα στον τοίχο. Άγνωστο παρέμεινε γιατί ο ηγούμενος δεν κατήγγειλε το γεγονός.

Μία ημέρα πριν διαπράξουν τη διπλή δολοφονία, ο 33χρονος και ο 38χρονος λέγεται ότι φιλοξενήθηκαν στο σπίτι μιας ηλικιωμένης, με το πρόσχημα ότι το αυτοκίνητό τους έπαθε βλάβη.

Την επομένη, εκμεταλλεύτηκαν ολιγόλεπτη απουσία του ηγούμενου και έκλεψαν οκτώ χειρόγραφα του 16ου-17ου αιώνα και περίπου 2.000 δραχμές. Ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες ανέφεραν για κλοπή βυζαντινών εικόνων και αφαίρεση 3.000 χρυσών λιρών από το σεντούκι του ηγούμενου.

Καθώς οι δύο άνδρες αποχαιρετούσαν τον ηγούμενο και έβγαιναν στο προαύλιο, σκέφτηκαν ότι είτε εκείνος είτε ο υποτακτικός του θα ανακάλυπταν την κλοπή και θα τους κατέδιδαν στις αρχές.

Έτσι αποφάσισαν να σκοτώσουν. Ο 38χρονος εκτέλεσε ηγούμενο και υποτακτικό με καραμπίνα, ενώ ο 33χρονος άρχισε να πυροβολεί αδιακρίτως, επειδή, όπως διατεινόταν, “έχασε την ψυχραιμία του“.

Τράπηκαν σε φυγή, επιβιβάστηκαν στο αυτοκίνητο που τους μετέφερε και αναχώρησαν για την Αθήνα. Οι αρχές έφτασαν στα ίχνη τους με την έναρξη του νέου έτους και συνέλαβαν άλλα τρία άτομα ως εμπλεκόμενα στο σχέδιο: τον χρηματοδότη της αρχαιοκαπηλίας και δύο οδηγούς που είχαν μεταφέρει τους δολοφόνους κοντά στο μοναστήρι.

Η αναπαράσταση, το κύκλωμα και ο Κοεμτζής

Με βάση τα ρεπορτάζ, οι δύο δολοφόνοι ήταν ψυχροί και αμετανόητοι κατά την αναπαράσταση του εγκλήματος στη Μονή Αγίων Θεοδώρων. Ο 33χρονος ήταν και προκλητικός, σύμφωνα με τους απεσταλμένους των εφημερίδων “Τα Νέα” και “Το Βήμα“, καθώς είπε:

“Για τι άλλο θα μπορούσαμε να συζητούμε εκτός από τα κειμήλια που σχεδιάζαμε να πάρουμε; Πρέπει να σας πω ότι, μπαίνοντας στο μοναστήρι, φιλήσαμε σαν καλοί χριστιανοί το χέρι του ηγούμενου, εγώ δε, δεν ξέρω για ποιο λόγο, είχα συμπαθήσει τον κωφάλαλο“.

Σε μια στιχομυθία ο 33χρονος ακούστηκε επίσης να λέει “Ε ρε και να τους έχουν θάψει εκεί κοντά. Θα σηκωθεί ο ηγούμενος και θα μας αφορίσει“, ενώ ο 38χρονος μονολόγησε: “Όταν φύγαμε και με χτύπησε ο αέρας, κατάλαβα ότι δεν ήταν σωστό αυτό που κάναμε“.

Οι δύο δολοφόνοι υποστήριξαν πως, όταν έφτασαν στο αυτοκίνητο του 40χρονου που τους μετέφερε, απέκρυψαν το έγκλημά τους και αρκέστηκαν να πουν: “Τους δέσαμε“. Κατά την επιστροφή τους στην Αθήνα, πέταξαν το πορτοφόλι του ηγούμενου στην Κακιά Σκάλα και μοιράστηκαν τα χρήματα, δηλαδή 600 δραχμές έκαστος.

Ο χρηματοδότης τους, επιχειρηματίας στην Αττική, παραδέχθηκε την εμπλοκή του στο σχέδιο, αλλά ισχυρίστηκε ότι ο σκοπός ήταν η υφαρπαγή των θρησκευτικών κειμηλίων και των χρημάτων κι όχι η δολοφονία

Την ίδια ώρα, οι αρχές υποστήριζαν ότι ενέτειναν τις έρευνές τους, ώστε να βρουν όλα τα “πλοκάμια” του δικτύου των αρχαιοκάπηλων, οι οποίοι φέρεται να είχαν “βάλει στο μάτι” κι άλλα μοναστήρια σε Θεσσαλία, Πελοπόννησο και Στερεά Ελλάδα.

Προέκυψαν στοιχεία για ανάμιξη και του θανατοποινίτη Νικόλαου Κοεμτζή στο κύκλωμα των αρχαιοκάπηλων. Ο 38χρονος παραδέχθηκε ότι είχε γνωριστεί με τον Κοεμτζή στη φυλακή, ενώ έγινε γνωστό ότι το περίστροφο του 33χρονου ήταν του σφαγέα του “Νεράιδα“.

Η δίκη, η ετυμηγορία και η δραπέτευση

Οι πέντε της σπείρας των αρχαιοκάπηλων και ο Κοεμτζής έκατσαν στο εδώλιο του κατηγορουμένου μετά την πτώση της Χούντας, το Μάρτιο του 1975, στο Πενταμελές Εφετείο Πατρών.

Ο 33χρονος και ο 38χρονος τιμωρήθηκαν με την εσχάτη των ποινών για τη διπλή δολοφονία, οι υπόλοιποι τρεις συνεργοί με διάφορες ποινές φυλάκισης, ενώ ο Κοεμτζής απαλλάχθηκε ως μην έχων ανάμειξη τόσο στο φονικό όσο και στις κλοπές των κειμηλίων της Μονής των Αγίων Θεοδώρων.

Ωστόσο, η θανατική ποινή είχε σταματήσει να εφαρμόζεται (επίσημα καταργήθηκε το 1993 με το νόμο 2172) και οι δύο δολοφόνοι καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη. Ο 33χρονος πέτυχε τον εγκλεισμό του στο ψυχιατρικό τμήμα των φυλακών Βούρλων και ύστερα, με απόφαση του δικαστηρίου, μεταφέρθηκε στο Δαφνί.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Μαρτίου του 1976, ο 33χρονος δραπέτευσε από το ψυχιατρικό νοσοκομείο και οι αρχές εξαπέλυσαν ανθρωποκυνηγητό για τον εντοπισμό του. Κρυβόταν στο Κολωνάκι, είχε μεθύσει στα μπουζούκια και σκόπευε να διαφύγει στη Σαουδική Αραβία. Τελικά συνελήφθη στη Νίκαια, ενάμιση μήνα μετά τη δραπέτευσή του.

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Public Domain Pictures