Η δηκτική κριτική του Μάριου Πλωρίτη για την ταινία «Νόμος 4000». “Ανεπαρκείς η Λάσκαρη και ο Βουλγαρίδης, ελαφρύς ο Δαλιανίδης, ταλαντούχος ο Βουτσάς”

Το 1962 βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες η ταινία του Γιάννη Δαλιανίδη «Νόμος 4000», η οποία ενθουσίασε το κοινό και αρκετούς κριτικούς.

Ο δημοσιογράφος Μάριος Πλωρίτης όμως δεν είχε την ίδια άποψη.

Στις 31 Οκτωβρίου 1962 στη στήλη με τις νέες ταινίες ο Πλωρίτης, ως κριτικός κινηματογράφου «έσφαξε με το γάντι» τον «Νόμο 4000».

Για τον Μάριο Πλωρίτη, η προσέγγιση του σκηνοθέτη Γιάννη Δαλιανίδη ήταν αρκετά επιφανειακή.

Συγκεκριμένα, ανέφερε: «Το θέμα του έργου – ο μικρογκαγκστερισμός των ανηλίκων μας- είναι πάρα πολύ σοβαρό και επιβάλλει ανάλογο χειρισμό. Ο «Νόμος 4000» έχει πολλά ζωντανά σημεία, γυρισμένα με παρατήρηση και ρυθμό. Στο σύνολό του, όμως, αντιμετωπίζει το υλικό του με «ελαφρότητα» αταίριαστη: στέκεται ανάμεσα στην κωμική περιπέτεια και στο μελόδραμα. [..] Γιατί, τέλος πάντων, ακόμα και σοβαρές προσπάθειες της οθόνης μας να ψευτίζονται έτσι από κακώς εννοούμενες «εμπορικές» ευκολίες και συνταγές;»

Η «απειρία» της Ζωής Λάσκαρη και ο αξιόλογος Κώστας Βουτσάς

Ειδικότερα, για τη Ζωή Λάσκαρη και τον Βαγγέλη Βουλγαρίδη, οι οποίοι υποδύονταν δύο ερωτευμένους νέους, ο Πλωρίδης ανέφερε: « Οι δύο νέοι εραστές έχουν να διανύσουν πολύν ακόμη δρόμο για να φτάσουν σε κάποιαν υποκριτική επάρκεια».

Αντίθετα, για τον Κώστα Βουτσά, ενθουσιασμένος, έγραψε: « Γνήσιος, άμεσος, με άφθονο λαϊκό χιούμορ, είναι ο Κώστας Βουτσάς, που εξελίσσεται σε αξιόλογο νέο καρατερίστα».

Αναφέρθηκε, τέλος, συνοπτικά στους Κατερίνα Χέλμη, Αθηνά Μιχαηλίδη, Σπύρο Μουσόυρη και στον Βασίλη Διαμαντόπουλο, δηλώνοντας τον σεβασμό του για τον έμπειρο θεατρικό ηθοποιό.

Η ταινία «Νόμος 4000» προβλήθηκε στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 29 Οκτωβρίου 1962 και έκοψε 118. 841 εισιτήρια, αριθμός τεράστιος για τα δεδομένα εκείνης της εποχής.

Τρίτη κατά σειρά η κριτική

Στη στήλη «Κινηματογράφος», ο Μάριος Πλωρίτης παρουσίασε την ταινία τρίτη κατά σειρά, αν και ήταν η μόνη ελληνική ταινία πρώτης προβολής εκείνη την εβδομάδα.

Πρώτη παρουσίασε την ταινία «Αδόλφος Χίτλερ, η άνοδος και η πτώσις του» και  δεύτερη το «Θαύμα της Άννυ Σάλλιβαν».

Ο νόμος 4000

Στις 3 Σεπτεμβρίου 1958 εφαρμόστηκε ο νόμος 4000 όταν πρωθυπουργός ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής.

Η κυβέρνηση του Καραμανλή προσπαθούσε να περιορίσει ένα φαινόμενο που έμεινε στην ιστορία ως «τεντιμποϊσμός» και είχε πάρει τρομερές διαστάσεις στην Αθήνα εκείνη την εποχή.

Κάποιοι νεαροί για να σπάσουν την ανία που ένιωθαν, πέταγαν γιαούρτια σε ενήλικες, χωρίς αφορμή.

Αν και λέγεται πως το γιαούρτωμα ξεκίνησε από τις φτωχογειτονιές της Αθήνας, κυρίως νέοι αριστοκρατικών οικογενειών, διασκέδαζαν πετώντας γιαούρτια σε άτομα που είχαν κάποιας μορφής εξουσία, όπως οι καθηγητές και οι αστυνομικοί. Στο εξωτερικό υπήρχε ένα παρόμοιο φαινόμενο με τούρτες. Εδώ επικράτησε το γιαούρτι που ήταν σε αφθονία και κατά πολύ φθηνότερο.

Η νέα τάση, αναχαιτίστηκε με τον Νόμο 4000 που συνοδεύτηκε με δημόσια διαπόμπευση των ταραχοποιών.

Οι νεαροί οδηγούνταν στο αστυνομικό τμήμα, όπου τους κούρευαν «με την ψιλή», τους έσκιζαν τα παντελόνια και τους ανάγκαζαν να ολοκληρώσουν μια πορεία ντροπής με ατιμωτικές ταμπέλες να κρέμονται στο σώμα τους.

Οι περαστικοί τους χλεύαζαν και τους προπηλάκιζαν.

Φυσικά ο νόμος δεν προέβλεπε τη διαπόμπευση, ούτε το κούρεμα.

Η αυτοδικία των αστυνομικών αρχών ήταν απολύτως αυθαίρετη και καταχρηστική, ισάξια με λιντσάρισμα. Αλλά ποιος τολμούσε να τα βάλει με την τότε αστυνομία που εκτελούσε πολιτικές εντολές.

Ο Νόμος 4000 ψηφίστηκε ύστερα από εισήγηση του τότε υπουργού Δικαιοσύνης Κωνσταντίνου Καλλία και εφαρμόστηκε από τον Ευάγγελο Καλατζή, υφυπουργό Εσωτερικών.

Η ομότιτλη δραματική ταινία που προβλήθηκε το 1962 αναφερόταν σε αυτό το φαινόμενο που απασχόλησε την ελληνική κοινωνία της δεκαετίας του ’50.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: «Όταν γυρίζαμε τη σκηνή της διαπόμπευσης στην ταινία Νόμος 4000, ο κόσμος παραλίγο να με λιντσάρει – Έχω ρίξει και γω γιαούρτι», λέει για την εποχή των τέντι μπόϋς ο ηθοποιός Θανάσης Παπαδόπουλος…