Η δικτατορία του Μεταξά. Πως κατέλυσε τη δημοκρατία με τη σύμφωνη γνώμη του βασιλιά και κυβέρνησε για τέσσερα χρόνια. Πως έφτασε στο ΟΧΙ του ’40. Νέα εκπομπή

Η δικτατορία Μεταξά στη «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, τη Δευτέρα, 21 Οκτωβρίου στις 21.00 από το COSMOTE HISTORY. Η εκπομπή εξιστορεί τον δρόμο προς την επιβολή του καθεστώτος της 4^ης Αυγούστου και την τετράχρονη διακυβέρνηση από τον Ιωάννη Μεταξά, που είπε το περίφημο ΟΧΙ και ξεκίνησε ο ελληνο-ιταλικός πόλεμος του ’40.

Ο Ιωάννης Μεταξά επέστρεψε στην πολιτική ζωή το 1932, μετά από ένα διάλειμμα μερικών χρόνων, όταν στην εξουσία βρέθηκε πάλι η αντιβενιζελική παράταξη. Ο Μεταξάς έγινε ο βασικός κήρυκας του αντιβενιζελισμού και του φιλομοναρχισμού στην Ελλάδα.

Η εκπομπή φωτίζει τα ταραγμένα χρόνια του Μεσοπολέμου, όταν οι κυβερνήσεις άλλαζαν μέσα σε διάστημα μηνών και τα κινήματα διαδέχονταν το ένα το άλλο. Το 1936, η κρίση κορυφώθηκε. Στις εκλογές κανένα κόμμα δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την πλειοψηφία και ο βασιλιάς Γεώργιος Β’ επέλεξε ως υπηρεσιακό πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Δεμερτζή. Ο Μεταξάς έγινε υπουργός Στρατιωτικών, καθησυχάζοντας τον βασιλιά ότι αν αναλάμβανε την υπουργία, θα κατέστειλε κάθε απειλή για στρατιωτικό κίνημα. Τον Μάρτιο του 1936 προήχθη σε αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης, δηλαδή μία θέση κάτω από τον πρωθυπουργό Δεμερτζή. Ένα μήνα αργότερα, στις 13 Απριλίου του 1936, ο Δεμερτζής πέθανε και ο Μεταξάς έλαβε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης από τον βασιλιά. Στη Βουλή έλαβε 241 ψήφους εμπιστοσύνης και ανέλαβε επισήμως την πρωθυπουργία.

Στις 4 Αυγούστου του 1936, ο Ιωάννης Μεταξάς κατέλυσε τη δημοκρατία με τη σύμφωνη γνώμη του βασιλιά. Επρόκειτο για ένα αναίμακτο πραξικόπημα, χωρίς να υπάρξει ανάγκη στρατιωτικής επιβολής. Ως αφορμή στάθηκε η προκήρυξη γενικής απεργίας την 5^η Αυγούστου, την οποία ο Μεταξάς παρουσίασε ως την απόπειρα των κομμουνιστών να πάρουν την εξουσία στα χέρια τους.

Η εκπομπή παρουσιάζει το δικτατορικό καθεστώς του Μεταξά μέσω φωτογραφιών, κινηματογραφικού υλικού, αλλά και τη μαρτυρία πρώην μέλους της μεταξικής νεολαίας, που περιγράφει τους προπαγανδιστικούς εορτασμούς για την 4^η Αυγούστου. Το καθεστώς Μεταξά, αν και δικτατορικό, εφάρμοσε προοδευτική κοινωνική πολιτική, ίδρυσε το ΙΚΑ, ξεκίνησε τις παραστάσεις στην Επίδαυρο και το Ηρώδειο, δίνοντας μάλιστα δωρεάν εισιτήρια στα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα και καθιέρωσε τη δημοτική γλώσσα.

Ήταν όμως, ένα ολοκληρωτικό καθεστώς που ασκούσε απόλυτο έλεγχο στην κοινωνία. Οι αντιφρονούντες, είτε αυτοί ήταν κομμουνιστές είτε ήταν πολιτικοί αντίπαλοι του Μεταξά, εξορίστηκαν και πολλοί από αυτούς βασανίστηκαν με το περίφημο «πάγο και ρετσινόλαδο», μέχρι να υπογράψουν δηλώσεις μετάνοιας και αποποίησης των ιδεών τους.

Την 28^η Οκτωβρίου 1940 ο Μεταξάς μετατράπηκε από δικτάτορας σε ηγέτης, όταν με το ΟΧΙ που έδωσε ως απάντηση στον Ιταλό πρεσβευτή Γκράτσι, ξεκίνησε ο πόλεμος με την Ιταλία. Η ταχύτατη επιστράτευση, καθώς και τα οχυρωματικά έργα που είχαν γίνει στη βόρεια Ελλάδα και τα ελληνο-αλβανικά σύνορα, έδωσαν ένα μεγάλο προβάδισμα στη χώρα.

Η “Μηχανή του Χρόνου” φωτίζει τις συνθήκες του θανάτου του στις 21 Ιανουαρίου του 1941, λίγους μήνες μετά από την κήρυξη του πολέμου. Στην κηδεία του παρευρέθηκαν ακόμα και άνθρωποι της αριστεράς.

Στην εκπομπή μιλούν: Μαρίνα Πετράκη – Ιστορικός, Συγγραφέας, Σπυρίδων Πλουμίδης – Καθηγητής ΕΚΠΑ, Αντώνης Κλάψης – Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Θάνος Βερέμης – Καθηγητής ΕΚΠΑ, Νίκος Γιαννόπουλος – Ιστορικός, Σωτήρης Ριζάς – Διευθυντής Ερευνών στο Κέντρο Έρευνας και Ιστορίας του Νεότερου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών, Νίκος Παπαδάκης – Διευθυντής Ιδρύματος «Ελευθέριος Βενιζέλος», Τίτος Αθανασιάδης – Δημοσιογράφος, Ιστορικός – Συγγραφέας, Αννίβας Βελλιάδης – Πρέσβης Επί Τιμή, Βαγγέλης Καραμανωλάκης- Καθηγητής ΕΚΠΑ, Άρης Σκληβανιώτης – Πρώην Μέλος της ΕΟΝ

Η εκπομπή προβάλλεται κάθε Δευτέρα στις 21.00 και σε επανάληψη κάθε Κυριακή στις 17.00, στο COSMOTE HISTORY HD. Όλα τα επεισόδια της σειράς είναι διαθέσιμα δωρεάν on demand στην υπηρεσία COSMOTE TV PLUS