Η Δίκη της Χούντας ξεκίνησε με την ερώτηση του προέδρου στον Παπαδόπουλο “τι δουλειά κάνετε”. Η ειρωνική απάντηση του Παττακού για τον τόπο κατοικίας του

Έναν χρόνο μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας και την επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή από το Παρίσι, ξεκίνησε η Δίκη των Πρωταιτίων της Χούντας, στις 28 Ιουλίου 1975. Η δίκη διεξήχθη στις Δικαστικές Φυλακές Κορυδαλλού και διήρκεσε περίπου έναν μήνα.

Στο εδώλιο κάθισαν οι 24 απόστρατοι στρατιωτικοί και υπεύθυνοι του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου. Ανάμεσά τους ήταν ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, ο Στυλιανός Παττακός και ο Νικόλαος Μακαρέζος, οι οποίοι ήταν οι μόνοι που καταδικάστηκαν σε θάνατο.

Η “ελληνική Νυρεμβέργη”

Στις 28 Ιουλίου 1975 ώρα 09:00, απόστρατοι αξιωματικοί, ανάμεσά τους και όλα τα γνωστά ονόματα της επτάχρονης δικτατορίας, εισήλθαν σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα σε πτέρυγα των γυναικείων φυλακών στον Κορυδαλλό. Η δίκη διεξήχθη από το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών. Δεκάδες Έλληνες και ξένοι δημοσιογράφοι, φωτορεπόρτερ και κινηματογραφιστές πλημμύρισαν την αίθουσα για να παρακολουθήσουν και να καταγράψουν την αποκαλούμενη από τον τύπο της εποχής “ελληνική Νυρεμβέργη“.

Δυνάμεις της αστυνομίας είχαν κινητοποιηθεί προκειμένου να αποφευχθεί ένταση και παρατράγουδα. Εκατοντάδες αστυνομικοί, περιπολικά, αύρες, πυροσβεστικά οχήματα και επίλεκτοι σκοπευτές είχαν καταλάβει καίριες θέσεις πέριξ των φυλακών. Στην είσοδο είχαν τοποθετηθεί ανιχνευτές μετάλλου και κάθε μάρτυρας, κατηγορούμενος και δικηγόρος που έμπαινε στην αίθουσα έπρεπε πρώτα να εξεταστεί. Από αυτή την οδηγία δεν εξαιρέθηκε κανένας.

Στο εδώλιο του κατηγορουμένοι κάθισαν οι 20 από τους 24 κατηγορούμενους. Τρεις φυγοδικούσαν στο εξωτερικό: Κωνσταντίνος Ασλανίδης, Πέτρος Κωτσέλης και Ιωάννης Παλαιολόγου, ενώ ο διοικητής της ΕΑΤ – ΕΣΑ Θεόδωρος Θεοφιλογιαννάκος αποφασίστηκε να δικαστεί στις 7 Αυγούστου στη δίκη των βασανιστών.

Ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου και Εφέτης Ιωάννης Ντεγιάννης κήρυξε την έναρξη της δίκης, εκφωνώντας έναν έναν τους κατηγορούμενους. Αυτοί με τη σειρά τους απαντούσαν στις ερωτήσεις της έδρας, δηλώνοντας κυρίως τα στοιχεία της ταυτότητάς τους και την οικογενειακή τους κατάσταση.

Η στιγμή των καταθέσεων

Στην παρουσίαση των υπεύθυνων για το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, ξεχώρισε η παρουσίαση του δικτάτορα Γεώργιου Παπαδόπουλου και Στυλιανού Παττακού. Ο Παπαδόπουλος ήταν ο πρώτος που κλήθηκε από τον πρόεδρο του δικαστηρίου.

Ο ακριβής διάλογος:

Ι. Ντεγιάννης: Λέγεστε Γεώργιος Παπαδόπουλος, του;

Γ. Παπαδ.: Χρήστου

Ι. Ντεγιάννης: Η μητέρα σας;

Γ. Παπαδ.: Χρυσούλα

Ι. Ντεγιάννης: Γεννηθήκατε που;

Γ. Παπαδ.: Ελαιοχώριο Αχαΐας

Ι. Ντεγιάννης: Και κάθεστε;

Γ.Παπαδ.: Αθήναις.

Ι.Ντεγιάννης: Και τι δουλειά κάνετε;

Γ. Παπαδ.:Εν αποστρατεία ταξίαρχος.

Ι. Ντεγιάννης: Παντρεμένος είστε;

Γ. Παπαδ.:Μάλιστα.

Ι. Ντεγιάννης: Πως τη λένε τη γυναίκα σας;

Γ. Παπαδ.: Εκ δεύτερου γάμου Δεσποίνης Κάσταρη.

Ι. Ντεγιάννης: Παιδιά έχετε;

Γ. Παπαδ.: Τρία. Ένα άρρεν, δύο θήλαι.

Ι. Ντεγιάννης: Πως λέγονται;

Γ. Παπαδ.: Χρήστος, Χρυσούλα και Υπερμαχία.

Ι. Ντεγιάννης: Έχετε κατηγορηθεί άλλη φορά;

Γ. Παπαδ.: Όχι.

Με τον ίδιο τρόπο ακολούθησαν και οι υπόλοιποι.

Η στιγμή της κατάθεσης του πρωτεργάτη της δικτατορίας Στυλιανού Παττακού προκάλεσε την αντίδραση του δικαστηρίου. Ο ίδιος με διάχυτη ειρωνική διάθεση, όταν ρωτήθηκε που διαμένει, απάντησε “στον Κορυδαλλό”, αναφερόμενος στις φυλακές. Φυσικά, δεν έμεινε ασχολίαστη η απάντησή του από την έδρα. Ο κ. Ντεγιάνης, συγκεκριμένα, αφού τον διόρθωσε ότι ζητάται η πολιτική κατοικία, του είπε “εκτός κι αν τη δέχεστε ως εθελοντική σας κατοικία αυτή”.

Διαβάστε ακόμα: Οι τελευταίες μέρες της χούντας και η αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Η πρώτη κυβέρνηση της Μεταπολίτευσης κατήργησε το στρατόπεδο εξόριστων της Γυάρου

Μετά την ολοκλήρωση των καταθέσεων, ο εισαγγελέας απήγγειλε τις κατηγορίες που αφορούσαν τα αδικήματα της εσχάτης προδοσίας και της στάσης. Οι πραξικοπηματίες δήλωσαν πως δεν αποδέχονταν τις κατηγορίες. Το αίτημα τους για Πολιτική Αγωγή δεν έγινε δεκτό και η επόμενη δικάσιμος ορίστηκε για τις 30 Ιουλίου.

Ακολούθησαν οι καταθέσεις. Συνολικά 65 μάρτυρες κατηγορίας κατέθεσαν, μεταξύ των οποίων σημαντικές προσωπικότητες από την πολιτική σκηνή της χώρας όπως οι Παναγιώτης Κανελλόπουλος, Γεώργιος Ράλλης, Γεώργιος Μαύρος, Ανδρέας Παπανδρέου, Χαρίλαος Φλωράκης και Κωνσταντίνος Μητσοτάκης.

Η απόφαση του δικαστηρίου

Στις 23 Αυγούστου 1975 και ώρα 13:15, το δικαστήριο ήταν έτοιμο να ανακοινώσει τις ποινές που πρόκειται να υποστούν οι υπαίτιοι του πραξικοπήματος. Στους Γεώργιο Παπαδόπουλο, Στυλιανό Παττακό και Νικόλαο Μακαρέζο, επιβλήθηκε θανατική ποινή για την κατηγορία περί στάσης στρατιωτικών και ισόβια κάθειρξη για εσχάτη προδοσία.

Στους Δημήτριο Ιωαννίδη, Γρηγόριο Σπαντιδάκη, Γεώργιο Ζωιτάκη, Ιωάννη Λαδά, Μιχαήλ Ρουφογάλη, Κωνσταντίνο Παπαδόπουλο, Αντώνιο Λέκκα και Μιχαήλ Μπαλόπουλο, επιβλήθηκαν δέκα χρόνια κάθειρξη για στάση και πέντε χρόνια στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων, ενώ για την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας καταδικάστηκαν σε ισόβια κάθειρξη.

Αντίστοιχες ποινές επιβλήθηκαν και στους υπόλοιπους κατηγορούμενους, εκτός από τον Αλέξανδρο Χατζηπέτρο και Κωνσταντίνο Καρύδα, οι οποίοι αθωώθηκαν λόγω αμφιβολιών. Οι φυγόδικοι Ιωάννης Παλαιολόγος, Πέτρος Κωτσέλης και ο Κωνσταντίνος Ασλανίδης καταδικάστηκαν ερήμην σε ισόβια.

Με απόφαση του πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή, όλες οι θανατικές ποινές μετατράπηκαν σε ισόβια. Ήταν μια απόφαση που επέβαλλαν έμμεσα οι κοινωνικές εξελίξεις στην Ευρώπη, αφού ήδη η θανατική ποινή είχε αρχίσει να καταργείται σε μια σειρά χώρες της Γηραιάς Ηπείρου.

Δείτε στιγμιότυπα από την πρώτη ημέρα της δίκης, όπως καλύφθηκε και αναμεταδόθηκε από την τηλεόραση του ΕΙΡΤ και συγκεκριμένα από τον δημοσιογράφο Δημήτρη Ρίζο:

Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: Τι συνέβη όταν οι πρώην φίλοι Παπαδόπουλος και Ιωαννίδης έγιναν ορκισμένοι εχθροί και υποχρεώθηκαν από το δικαστήριο να καθίσουν δίπλα. Η δίκη του Πολυτεχνείου στη «Μηχανή του Χρόνου»