Η διατροφή των Ελλήνων στη Μηχανή του Χρόνου. Τι έτρωγαν οι Αρχαίοι, οι γεύσεις του Βυζάντιου, τα πιάτα της τουρκοκρατίας

Η ιστορία της διατροφής των Ελλήνων στη «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, την Δευτέρα, 21 Αυγούστου, στις 21.00, από το COSMOTE HISTORY.

Η εκπομπή προβάλλεται σε επανάληψη.

Η δημοσιογραφική έρευνα φωτίζει τις διατροφικές συνήθειες των αρχαίων Ελλήνων και τους παράγοντες που καθόριζαν το διαιτολόγιο τους. Η αγροτική παραγωγή, το εμπόριο, οι εργασίες, αλλά και η αντίληψη ότι η λιτοδίαιτη διατροφή χαρίζει υγεία και ευεξία.

Τα γεύματα τους ήταν τρία και ξεκινούσαν με την ανατολή του ηλίου, πριν τις εργασίες. Ο ακρατισμός, το άριστον και το δείπνο, το οποίο ήταν το πιο σημαντικό γεύμα.

Οι άνδρες έτρωγαν συνήθως με τους φίλους τους. Το φαγητό το σέρβιραν πάντα οι δούλοι και στις φτωχές οικογένειες η σύζυγος, η οποία έτρωγε στο τέλος.

Η εκπομπή παρουσιάζει την κουζίνα των Αθηναίων που φημιζόταν για τις πίτες και τα αρτοποιήματά της, ενώ εξηγεί τους λόγους που δεν έτρωγαν συχνά κρέας, καθώς τα χρησιμοποιούσαν περισσότερο για να παράγουν γαλακτοκομικά προϊόντα.

Χρησιμοποιούσαν σούβλα για το κρέας τους, όπως και αργότερα στη διάρκεια της τουρκοκρατίας. Το κρέας αποτελούσε το γεύμα των γιορτών και των τελετών.

Οι φακές ήταν το πρώτο όσπριο που κυριάρχησε στην Ελλάδα, τις οποίες μαγείρευαν συνήθως σε μορφή πουρέ, ο επονομαζόμενος έτνος.

Ένα από τα πιο διαδεδομένα ροφήματα των αρχαίων ήταν ο κυκεώνας.  Θεωρούνταν ιδιαίτερα τονωτικός και αποτελούσε μέρος  του τελετουργικού στα Ελευσίνια μυστήρια.

Η πίτσα στην αρχαιότητα ονομαζόταν τυροτάριχος, ενώ αγαπημένα γλυκίσματα που παρασκευάζονταν με μέλι και πετιμέζι ήταν το παστέλι και οι τηγανίτες.

Η έρευνα παρουσιάζει πως οι Άραβες μετέδωσαν στη βυζαντινή αυτοκρατορία τα εσπεριδοειδή, τον κιμά αλλά και γλυκά, όπως ο μπακλαβάς και το κανταΐφι.

Οι Τούρκοι σε αντίθεση με τους Έλληνες έτρωγαν περισσότερο κρέας. Στη διάρκεια της τουρκοκρατίας οι Έλληνες ανέπτυξαν την κτηνοτροφία και οργανώθηκαν σε τσελιγκάτα.

Μια μορφή συνεταιρισμού όπου έκτρεφαν αιγοπρόβατα για το μαλλί, το κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, που τα πουλούσαν μέσω των εμπορικών δρόμων της οθωμανικής αυτοκρατορίας στην Ευρώπη αλλά και στην ανατολή.

Δείτε το τρέιλερ:

^{Στην εκπομπή μιλούν:}

Εύη Παπαδοπούλου, αρχαιολόγος συγγραφέας

Γιώργος Ζακυνθινός, καθηγητής Δημόσιας Υγείας Παν/μιου Δυτικής Αττικής

Μαργαρίτα Προβατά, γενικός γιατρός, σύμβουλος διατροφής

Αντωνία Ματάλα, καθηγήτρια διατροφής Χαροκόπειου Παν/μιου

Eυάγγελος Καραμανές, Δ/ντής κέντρου ερεύνης λαογραφίας Ακαδημίας Αθηνών

Δρ Κική Ζηνοβιάδου, αν. καθηγήτρια επιστήμης & τεχνολογίας τροφίμων Κολλεγίου Αμερικανικής Γεωργικής  Σχολής