ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Η διάσημη ράβδος του Ασκληπιού με το φίδι που έγινε σύμβολο της ιατρικής. Η διαφορά από το σύμβολο του Ερμή με τα δυο φίδια

ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

A+

A-

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Ασκληπιός, θεός της Υγείας και της Ιατρικής, έφερε μία ράβδο στην οποία ήταν τυλιγμένο ένα φίδι. Η ράβδος αυτή χρησιμοποιείται σήμερα ως σύμβολο στην Ιατρική και στις υπηρεσίες υγείας και περίθαλψης.

Σε αρκετές χώρες όμως τη συγχέουν με το κηρύκειο του θεού Ερμή που το αναγνωρίζουν λαθεμένα ως το σύμβολο της ιατρικής. Αυτό το λάθος γίνεται συνεχώς εξαιτίας των φιδιών που αγκαλιάζουν την ράβδο του σπειρωτά και θυμίζει περισσότερο τη διπλή έλικα του DNA.

“Keeping Away Death” από τον Julian Hoke Harris, ένα από τα δύο ανάγλυφα γλυπτά στο κτίριο στο Fulton County Health Services, στην Ατλάντα της Τζώρτζια των ΗΠΑ, όπου φαίνεται το λάθος. Aπεικονίζει το κηρύκειο του Ερμή, με δύο φίδια και φτερά και όχι τη ράβδο του Ασκληπιού με ένα φίδι και χωρίς φτερά. Πηγή φωτογραφίας: facebook

Η ράβδος του Ασκληπιού

Το σκήπτρο αποτελείται από μια ξύλινη ράβδο και ένα φίδι τυλιγμένο σπειρωτά πάνω σε αυτήν. Το ραβδί χονδρό στο κάτω μέρος του και πιο λεπτό προς τα πάνω, συμβολίζει την εξουσία και το στήριγμα που χρειάζεται ο νέος ιατρός κατά την διάρκεια της άσκησης του επαγγέλματος του.

Η περιστροφική κίνηση του φιδιού γύρω από την ράβδο σχηματίζει τρία ημικύκλια, τα οποία συμβολίζουν την αλήθεια, την σωφροσύνη, και την ευφυΐα, που χαρακτηρίζουν τον συνεπή προς τον όρκο του Ιπποκράτη ιατρό.

Το άγαλμα του Ασκληπιού με η ράβδο στο Αρχαιολογικό μουσείο της Επιδαύρου. Φωτογραφία: ΜτΧ

Το φίδι υπήρξε αρχαίο σύμβολο της επούλωσης, της ίασης, της μακροζωίας και της ανανέωσης διότι περιοδικά αλλάζει το δέρμα του.

Προς τιμήν του Ασκληπιού, ένα συγκεκριμένο είδος μη δηλητηριώδους φιδιού χρησιμοποιούταν σε θεραπευτικές τελετές, το οποίο σερνόταν στο πάτωμα του δωματίου του αρρώστου.

Τα φίδια χρησιμοποιούνταν στα εγκαίνια κάθε νέου ναού του Ασκληπιού, κατά την κλασική εποχή.

Ο πιο διάσημος ναός του θεού Ασκληπιού ήταν στην Επίδαυρο. Τα φίδια στο Ασκληπιείο της Επιδαύρου ήταν τα ιερότερα ζώα του χώρου. Εξημερώνονταν πολύ εύκολα, ενώ όποιοι ήθελαν να ιδρύσουν ένα ασκληπιείο, πήγαιναν και τελετουργικώς έπαιρναν ένα φίδι από την Επίδαυρο.

Το κηρύκειο του Ερμή

Σε αντίθεση με την ράβδο του Ασκληπιού, το κηρύκειο του θεού Ερμή αποτελείται από μία λεπτή ράβδο από ξύλο δάφνης ή ελιάς, γύρω από την οποία είναι τυλιγμένα δύο φίδια που τα κεφάλια τους συναντώνται αντικριστά. Πάνω από τα κεφάλια των φιδιών, στην κορυφή της ράβδου, υπάρχουν δύο φτερούγες.

Η νεότερη και πιο διαδεδομένη στη Δύση, μορφή του κηρυκείου του Ερμή. Πηγή φωτογραφίας: wikipedia

Σε αγγειογραφίες από την αρχαία Ελλάδα τα δύο φίδια βρίσκονται στην κορυφή και σχηματίζουν κύκλο, ενώ τα κεφάλια τους σχηματίζουν δύο «κέρατα» επάνω από τον κύκλο αυτό. Οι φτερούγες συνήθως παραλείπονται.

Με την προσθήκη ενός σταυρού στο κάτω μέρος του κύκλου και την αφαίρεση της υπόλοιπης ράβδου, προέκυψε το αστρονομικό και αστρολογικό σύμβολο για τον πλανήτη Ερμή.

Ο μύθος για το πώς προήλθε το κηρύκειο αναφέρει ότι κάποτε ο Ερμής διαχώρισε με το ραβδί του δύο φίδια που πάλευαν άγρια μεταξύ τους. Από τότε λοιπόν το ραβδί με τα δυο φίδια, στολισμένο και με τις φτερούγες του “φτεροπόδαρου” θεού Ερμή, έγινε σύμβολο της ομόνοιας και της καταπαύσεως της διχόνοιας (όπως και στον παρόμοιο μύθο του μάντη Τειρεσία).

Στην αρχαία Ελλάδα το χρησιμοποιούσαν ως διακριτικό έμβλημα οι πρέσβεις και οι κήρυκες, ώστε να προστατεύονται από εχθρικές ενέργειες της εξουσίας

Μία άλλη ερμηνεία για τα δύο φτερά στο κηρύκειο είναι η ιδιότητα του θεού Ερμή ως ψυχοπομπού όπως αναφέρει ο Ορφέας στον ορφικό του ύμνο.

Ο θεός Ερμής ήταν αυτός που συνόδευε τις ψυχές από τον ένα κόσμο στον άλλο. Δηλαδή από τον κόσμο των θνητών στον κόσμο των αθάνατων και πάλι πίσω. Τα δυο φτερά που φέρει το κηρύκειο, είναι ο σύνδεσμος δηλαδή μεταξύ θεών και θνητών.

Η Πλακέτα του Ιατρικού Σώματος Στρατού των ΗΠΑ. Η υιοθέτηση, το 1902, του κηρυκείου για τις στολές ιατρικών αξιωματικών του Στρατού των ΗΠΑ, έκανε δημοφιλή τη χρήση του συμβόλου στον ιατρικό τομέα στις Ηνωμένες Πολιτείες. wikipedia

Στην ύστερη αρχαιότητα το κηρύκειο άρχισε να συμβολίζει το εμπόριο, ενώ σήμερα, ιδίως στη Βόρεια Αμερική, χρησιμοποιείται ως σύμβολο της Ιατρικής, από σύγχυση με το παραδοσιακό ιατρικό σύμβολο, τη ράβδο του Ασκληπιού.

Για αιώνες το σύμβολο της ιατρικής είχε ξεχαστεί. Την περίοδο της Αναγέννησης, όταν η κλασσική αρχαιότητα ήρθε εκ νέου στο προσκήνιο, η ράβδος του Ασκληπιού, επανήλθε ως το σύμβολο της ιατρικής.

Ως έμβλημα της ιατρικής ιδιότητας η Γαλλία υιοθέτησε τον ιερό όφι του Ασκληπιού το 1798.

Στην Ελλάδα αφού είχε διεθνοποιηθεί, θεσπίστηκε μετά τα πρώτα απελευθερωτικά χρόνια το 1833. Στην Γερμανία το 1868. Ακολούθησε η Αγγλία το 1898 και στην συνέχεια και άλλες χώρες.

Δείτε επίσης:

Ασκληπιός, ένας “τίμιος γιατρός” που πληρωνόταν μόνο αν ο ασθενής έμενε ικανοποιημένος. Αυτός ευθύνεται και για τη φράση “Δεν ιδρώνει το αυτί του”

Το μαγευτικό δάσος στα Τρίκαλα με τα δέντρα που “χορεύουν”. Εκεί ο Ασκληπιός μάζευε τα θεραπευτικά βότανα (βίντεο)

Πώς θα μας αντιμετώπιζαν αν ήμασταν ψυχασθενείς, στην αρχαία Ελλάδα; στον Μεσαίωνα; στο Βυζάντιο;

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΤΗΝ "ΜΤΧ"

Τι συμβολίζει η κουκουβάγια στο νόμισμα του ενός ευρώ. Ποια είναι η συλλεκτική αξία των πρώτων ευρώ

Ειδήσεις σήμερα:

Ακολουθήστε τη mixanitouxronou.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε τις σημαντικότερες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στη mixanitouxronou.gr

TAGS: ΑσκληπειόςΑσκληπιείο της Επιδαύρουερμήςιατρικήκηρύκειοράβδοςσυμβολισμόςφίδια

ΕΓΓΡΑΦΕΙΤΕ ΣΤΟ NEWSLETTER ΜΑΣ Για να λαμβάνετε στο email σας μια επιλογή από τα καλύτερα άρθρα της Μηχανής του Χρόνου

ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

Η διάσημη ράβδος του Ασκληπιού με το φίδι που έγινε σύμβολο της ιατρικής. Η διαφορά από το σύμβολο του Ερμή με τα δυο φίδια

Η ράβδος του Ασκληπιού

Το κηρύκειο του Ερμή

Ειδήσεις σήμερα:

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ Ακύρωση απάντησης

Το αινιγματικό αρχαίο κυκλαδίτικο “τηγάνι” με το αιδοίο. Πως συνδέεται με την γονιμότητα

Ποια είναι η εικονιζόμενη ηθοποιός, που κατέκτησε την αγάπη των τηλεθεατών για τον ιδιαίτερο ρόλο στο Παρά Πέντε;

Πολική εισβολή μετά τις καλοκαιρινές ημέρες. Πτώση της θερμοκρασίας έως 20 βαθμούς. Αναλυτική πρόγνωση

Σοκ από τον θάνατο 24χρονης στα Κατεχόμενα. Της είχαν τάξει διευθυντική θέση και έγινε σκλάβα του σεξ

Γεώργιος Σφραντζής. Ο ιστορικός που κατέγραψε την Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Ήταν φίλος του Παλαιολόγου και έγινε μοναχός

Γιατί τα αρχαία νομίσματα της Ρόδου με τον θεό Ήλιο έγιναν πολύτιμα χριστιανικά κειμήλια στον Μεσαίωνα. Πως τα συσχέτισαν με την Σταύρωση και τα τριάκοντα αργύρια

ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ