Η δεκαετής δικαστική διαμάχη δύο νεαρών ακτιβιστών με τα McDonalds για συκοφαντία. Γιατί αρνήθηκαν συμβιβασμό

Η δεκαετής δικαστική διαμάχη δύο ακτιβιστών με τα McDonalds έμεινε στην ιστορία ως η «πιο μακροσκελής δίκη στα βρετανικά χρονικά», αλλά και ως «η καλύτερη δωρεάν ψυχαγωγία του Λονδίνου».

Όλα ξεκίνησαν το 1986, όταν μία ομάδα ακτιβιστών αποφάσισε να βγει στους δρόμους και να καταγγείλει τη διάσημη αλυσίδα ταχυφαγείων.

“What’s wrong with McDonalds?” (“Τι πάει λάθος με τα McDonalds;”) έγραφαν με μεγάλα γράμματα στα φυλλάδια που μοίραζαν στους περαστικούς. Οι απαντήσεις στην ερώτηση δίνονταν στην δεύτερη σελίδα: εξευτελιστικοί μισθοί, εκμετάλλευση, αμφιβόλου ποιότητας πρώτες ύλες, κακοποίηση ζώων, παραπλανητική διαφήμιση, καταστροφή δασικών εκτάσεων.

Οι 20χρονοι ακτιβιστές που ηγούνταν της δράσης, ήταν η Έλεν Στιλ και ο Ντέιβιντ Μόρις. Μάλιστα, οι καταγγελίες τους συνέπεσαν χρονικά με μία γενικότερη καχυποψία απέναντι στη διάσημη αλυσίδα. Η Greenpeace είχε επίσης κατηγορήσει δημόσια τα McDonalds για κατ’ εξακολούθηση πρακτικές που επιβάρυναν το περιβάλλον.

Τον πρώτο καιρό τα διευθυντικά στελέχη του McDonalds αγνοούσαν τις προκλήσεις των ακτιβιστών. Ωστόσο, εκείνοι δεν έδειχναν διατεθειμένοι να υποχωρήσουν. Άλλωστε, την εποχή εκείνη, που δεν υπήρχε ίντερνετ, ο μόνος τρόπος να ακουστούν οι φωνές τους, ήταν μέσω διαδηλώσεων και δράσεων στους δρόμους. Έτσι, το 1990, ο αμερικανικός κολοσσός αποφάσισε να λάβει δραστικά μέτρα.

Μία 10ετής δίκη

Τα McDonalds μήνυσαν την Έλεν Στιλ, τον Ντέιβιντ Μόρις, καθώς και τρία μέλη της GreenPeace του Λονδίνου, με την κατηγορία της συκοφαντίας. Απείλησαν ακόμα, να κινηθούν νομικά εναντίον πενήντα οργανώσεων και εταιρειών, που κατά καιρούς είχαν ασκήσει σκληρή κριτική.

Τελικά όλες οι οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων των τριών ακτιβιστών της GreenPeace, αποφάσισαν να απολογηθούν δημόσια και να προχωρήσουν σε συμβιβασμό με τα McDonalds.

Κανείς δεν ήθελε να μπλεχτεί σε μία δικαστική διαμάχη με τον παγκόσμιο «βασιλιά των φαστφουντάδικων». Κανείς εκτός από την Στιλ και τον Μόρις.

Οι νεαροί ακτιβιστές θεώρησαν ότι ήταν η ιδανική ευκαιρία οι καταγγελίες τους να ακουστούν σε όλη τη χώρα και το ζήτημα να πάρει μεγάλες διαστάσεις. Έτσι, η μήνυση προχώρησε και οι δυο πλευρές οδηγήθηκαν στο δικαστήριο.

Παρότι η Στιλ και ο Μόρις πληρούσαν τα χαμηλά εισοδηματικά κριτήρια, δεν δικαιούνταν νομική βοήθεια. Σύμφωνα με την αγγλική νομοθεσία, η βοήθεια δεν προβλέπεται σε υποθέσεις δυσφήμισης. Ωστόσο, αρκετοί δικηγόροι εμφανίστηκαν πρόθυμοι να τους στηρίξουν και να τους καθοδηγήσουν αφιλοκερδώς. Ανάμεσά τους και ο Κιρ Στάρμερ, νυν αρχηγός του Εργατικού Κόμματος στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Η δίκη τελικά ξεκίνησε το 1994 και διήρκεσε συνολικά 313 μέρες. Ήταν μία υπόθεση πρωτοφανής για τα δικαστικά χρονικά της χώρας, γι’ αυτό και τα ΜΜΕ φρόντισαν να την καλύψουν εκτενώς. Εκατομμύρια τηλεθεατές συντονίζονταν στους δέκτες τους κάθε φορά που υπήρχε μία εξέλιξη, ενώ τα πρόσωπα της Στιλ και του Μόρις μονοπωλούσαν συχνά τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων.

Διαβάστε ακόμα: Οι άνθρωποι πίσω από τις ετικέτες. Ποιοι ήταν ο κύριος Χόντα, οι αδελφοί McDonald, ο Μr Pepsi και άλλοι που δημιούργησαν επιχειρήσεις κολοσσούς

Συνολικά κλήθηκαν να καταθέσουν 180 μάρτυρες κατηγορίας.

Οι κορυφαίοι δικηγόροι είχαν αναλάβει την εκπροσώπηση των McDonalds φρόντιζαν να αντικρούουν κάθε ισχυρισμό. Ωστόσο, ο απόηχος των κατηγοριών στην κοινωνία ήταν ισχυρότερος από την όποια διάψευση. Το 1995 η εταιρεία πρότεινε συμβιβασμό. Οι δύο ακτιβιστές αρνήθηκαν. Γνώριζαν ότι οι πιθανότητες δεν ήταν με το μέρος τους, όμως ήταν αποφασισμένοι να φτάσουν μέχρι τέλους.

Δικαστική νίκη – Κοινωνική ήττα

Εν τέλει, έχοντας ακούσει όλες τις καταθέσεις, το 1997 οι ένορκοι συνεδρίασαν. Η απόφαση ήταν καταδικαστική για τους ακτιβιστές και λυτρωτική για την εταιρεία. Τουλάχιστον στη γλώσσα των νομικών. Διότι η κοινή γνώμη είχε δικαιώσει πανηγυρικά τους “συκοφάντες”.

Μπορεί όταν η υπόθεση ξεκίνησε, το ίντερνετ να μην είχε ισχύ, στα τέλη της δεκαετίας του ’90 όμως, είχε ήδη αρχίσει να εξαπλώνεται. Η είδηση ότι τα McDonalds «κυνηγούσε» μανιωδώς δύο άνεργους και φτωχούς πολίτες έκανε το γύρο του κόσμου και προκαλούσε οργισμένες αντιδράσεις. Σε περισσότερες από 20 χώρες οργανώθηκαν διαδηλώσεις υπέρ της Στιλ και του Μόρις.

Επιπλέον, η αποζημίωση των 60 χιλιάδων λιρών που κλήθηκαν να πληρώσουν στην πολυεθνική για την συκοφαντική δυσφήμιση, ωχριούσε μπροστά στα εκατομμύρια που είχαν δαπανήσει τα McDonalds για την υπεράσπισή τους όλα αυτά τα χρόνια.

Το 2005 εκδικάστηκε η προσφυγή της Έλεν Στιλ και του Ντέιβιντ Μόρις στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Το δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η καταδίκη των δύο ακτιβιστών παραβίαζε το Άρθρο 6 (δικαίωμα σε δίκαιη δίκη) και το Άρθρο 10 (δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης) της ΕΣΔΑ και επέβαλε στο βρετανικό κράτος να καταβάλει στους δύο ακτιβιστές αποζημίωση ύψους 57 χιλιάδων λιρών.

πηγή φωτογραφιών: YouTube

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ευφάνταστη διαφημιστική διαμάχη ανάμεσα στα Burger King και τα McDonald’s. Ύψωσαν μια τεράστια πινακίδα δίπλα σε μια μικρή και μετά έκαναν τρέιλερ