Η χρυσή τουαλέτα των 6 εκ. δολαρίων. Το έργο τέχνης που κλάπηκε από αγγλικό ανάκτορο. Αμοιβή 100 χιλ για οποιαδήποτε πληροφορία!

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Mια από τις πιο διαβόητες και ανεξιχνίαστες κλοπές έργου τέχνης στον κόσμο έγινε στην Αγγλία το 2019. Πρόκειται για το έργο «Αμερική» του Μαουρίτσιο Κατελάν αξίας έξι εκατομμυρίων δολαρίων. Είναι μία πλήρως λειτουργική τουαλέτα, 103 κιλά συμπαγούς χρυσού 18 καρατίων! Μέχρι σήμερα κάποιοι από τους καλύτερους επιθεωρητές της Σκότλαντ Γιαρντ αναζητούν το έργο.

Ο καλλιτέχνης και η “τουαλέτα” του

Ο Μαουρίτσιο Κατελάν (Maurizio Cattelan) είναι ένας σύγχρονος Ιταλός καλλιτέχνης. Έχει φήμη φαρσέρ και ταραχοποιού και ο διεθνής τύπος ασχολείται συχνά μαζί του. Το πιο γνωστό του έργο έχει τον τίτλο «Αμερική» και είναι μία τουαλέτα αξίας περίπου 6 εκατομμύρια δολάρια!

Είναι ένα σατιρικό σχόλιο για την τέχνη, το χρήμα, την απληστία και τον καπιταλισμό.

Το 2016, ο Κατελάν εγκατέστησε την πολυτελή τουαλέτα του στο μπάνιο του πέμπτου ορόφου του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Γκούγκενχαϊμ της Νέας Υόρκης. Οι επισκέπτες του μουσείου μπορούσαν να τη χρησιμοποιούν ελεύθερα.

Ένα χρόνο αργότερα, ο Κατελάν πρότεινε στον Ντόναλντ Τραμπ να εγκαταστήσει στον Λευκό Οίκο τη χρυσή τουαλέτα του. Ο Τραμπ αρνήθηκε ευγενικά. Λέγεται ότι ο Τραμπ είχε ζητήσει από το Μουσείο Γκούγκενχαϊμ ένα πίνακα του Βαν Γκογκ για τον Λευκό Οίκο. Όμως, οι υπεύθυνοι του μουσείου του είπαν ότι αν ήθελε ένα έργο τους, θα μπορούσαν να του στείλουν την τουαλέτα του Κατελάν.

Ο εφησυχασμός του λόρδου

Το 2019 το έργο μπήκε προσωρινά στο περίφημο ανάκτορο του 18^ου αιώνα Μπλένχαϊμ στο Όξφορντσαϊρ της Αγγλίας όπου είχε γεννηθεί ο Ουίνστον Τσώρτσιλ. Το ανάκτορο είναι Μνημείο της Ουνέσκο και ανοικτό στο κοινό. Έτσι, οι επισκέπτες θα είχαν την ευκαιρία να δουν και να χρησιμοποιήσουν τη χρυσή τουαλέτα.

Όταν ρωτήθηκε ο Λόρδος Έντουαρντ Σπένσερ-Τσόρτσιλ, ιδρυτής του Ιδρύματος Τέχνης Μπλένχαϊμ, για τα μέτρα ασφαλείας για το πολύτιμο «έκθεμα» απάντησε ότι δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας. Είχε εγκατασταθεί όπως μία κανονική τουαλέτα και επιπλέον το βάρος της θα απέτρεπε κάποιον να την κλέψει. Όμως, σύμφωνα με τον Λόρδο Σπένσερ-Τσόρτσιλ κανείς δεν θα τολμούσε να κλέψει την τουαλέτα γιατί: «δεν θα έχει ιδέα ποιος τη χρησιμοποίησε τελευταία φορά ή τι έφαγε».

Η κλοπή

Λίγες μέρες αργότερα, τα ξημερώματα της 14^ης Σεπτεμβρίου 2019, το έργο του Κατελάν έκανε φτερά μέσα από το ανάκτορο του Μπλένχαϊμ.

Η Σκότλαντ Γιαρντ ξεκίνησε αμέσως τις έρευνες για την ανακάλυψη των δραστών και του έργου τέχνης. Δεν υπήρχαν σημαντικά στοιχεία από την κλοπή. Είναι βέβαιο ότι αυτή έγινε από μία συμμορία και όχι ένα άτομο. Επίσης, οι δράστες χρησιμοποίησαν δύο φορτηγά για να διαφύγουν.

Ξήλωσαν την τουαλέτα από το μπάνιο του ανακτόρου. Το αποτέλεσμα ήταν να προκληθεί σοβαρή ζημιά στο ξύλινο πάτωμά του αφού πλημύρισε μετά την αφαίρεση της τουαλέτας.

Που είναι η τουαλέτα;

Στα χρόνια που ακολούθησαν, η βρετανική αστυνομία συνέλαβε επτά διαφορετικούς υπόπτους για την κλοπή. Όμως, όλοι τους αφέθηκαν ελεύθεροι και δεν ασκήθηκε καμία δίωξη.

Είναι πολύ πιθανό ότι οι κλέπτες έχουν ήδη καταστρέψει τη χρυσή τουαλέτα του Κατελάν και οι πιθανότητες να βρεθεί είναι ελάχιστες. Μάλλον την έλιωσαν σε ράβδους χρυσού με εκτιμώμενη αξία τουλάχιστον 1,25 εκατομμυρίων δολαρίων. Το ίδιο το έργο τέχνης άξιζε  περίπου 6 εκατομμύρια δολάρια, δεδομένης της φήμης του. Όμως θα ήταν αδύνατο για τους δράστες της κλοπής να το πουλήσουν.

Ο ντετέκτιβ Τσάρλεϊ Χιλ που ειδικεύεται στις κλοπές έργων τέχνης, συμμετείχε στις έρευνες για την ανακάλυψη της χρυσής τουαλέτας.

Ο Χιλ είχε βοηθήσει στην εξιχνίαση της κλοπής το 1994 μιας έκδοσης του 1893 της Κραυγής του Έντβαρντ Μουνκ από ένα μουσείο του Όσλο. Όμως, και ο Χιλ δεν μπόρεσε να εξιχνιάσει την κλοπή στο ανάκτορο του Μπλένχεϊμ. Το Νοέμβριο του 2019  ανέφερε στο BBC πως πίστευε ότι οι κλέπτες θα είχαν ήδη λιώσει την τουαλέτα για να πάρουν τον χρυσό.

Παρά ταύτα, συνεχίζει να υπάρχει αμοιβή 100.000 δολαρίων για όποιον δώσει πληροφορίες που θα οδηγήσουν στην ανακάλυψη των δραστών της κλοπής και της χρυσής τουαλέτας.

Τι λέει ο καλλιτέχνης;

Λόγω της φήμης του ως φαρσέρ, κάποιοι σκέφθηκαν ότι ίσως ο ίδιος ο καλλιτέχνης, Μαουρίτσιο Κατελάν, σκηνοθέτησε την κλοπή προκειμένου να κερδίσει δημοσιότητα.

Ο Κατελάν αρνείται ότι έπαιξε οποιοδήποτε ρόλο στην κλοπή, δηλώνοντας σε μια εφημερίδα: «Μακάρι να ήταν φάρσα. Ποιος είναι τόσο ανόητος για να κλέψει μια τουαλέτα;»

Παρά το γεγονός ότι στεναχωρήθηκε από την κλοπή, ο Κατελάν επαίνεσε τους κλέφτες. Τους αποκάλεσε «εξαιρετικούς ερμηνευτές» και τους συνέκρινε με τον «Ρομπέν των Δασών».

Στοιχεία αντλήθηκαν από: www.thecollector.com