Η «Χελώνα». Το πρώτο πολεμικό υποβρύχιο στην ιστορία. Το κατασκεύασε ένας φοιτητής για να πολεμήσει τους Άγγλους στον πόλεμο της ανεξαρτησίας

Το 1775 ξέσπασε η επανάσταση 13 αποικιών της Αμερικής εναντίον του ζυγού της Μεγάλης Βρετανίας με σκοπό την ανεξαρτησία, που ήρθε επισήμως οκτώ χρόνια αργότερα με τη συνθήκη του Παρισιού στις 3 Σεπτεμβρίου 1783.

Με τη συνθήκη, η Αγγλία παραχωρούσε τα εδάφη της στις ΗΠΑ. Κατά τη διάρκεια των πολυετών συγκρούσεων έγιναν σκληρές μάχες σε στεριά και θάλασσα. Μια από τις καθοριστικές στιγμές του πολέμου ήταν ο ναυτικός αποκλεισμός της Βοστόνης από τους Άγγλους, που εξασφάλιζε της συνέχιση της τροφοδοσίας.

Η ανάγκη να σπάσει ο ναυτικός αποκλεισμός από τους Άγγλους ήταν και ο λόγος που οδήγησε στην κατασκευή του πρώτου πολεμικού υποβρυχίου.

Έδρασε τις πρώτες ημέρες της Αμερικανικής Επανάστασης το 1776 και έμοιαζε με δύο κελύφη χελώνας ενωμένα, που είχαν στην κορυφή ένα περισκόπιο.

Από τη μορφή του πήρε και το όνομά του, «Turtle» (χελώνα). Εφευρέτης του σκάφους ήταν ο David Bushnell, φοιτητής στο Yale, ο οποίος το επινόησε και το σχεδίαζε κατά το διάστημα από το 1771 έως το 1775.

Ο ταλαντούχος νέος συνδύασε τις τέσσερις βασικές προϋποθέσεις που απαιτούνται για την επιτυχή κατασκευή ενός υποβρυχίου: την ικανότητα να βυθιστεί στο νερό, την ικανότητα να ελιχθεί κάτω από το νερό, την ικανότητα να διατηρεί επαρκή παροχή αέρα για την υποστήριξη του χειριστή του σκάφους και τη δυνατότητα να διενεργεί αποτελεσματικές επιθετικές επιχειρήσεις εναντίον της επιφάνειας των εχθρικών πλοίων.

Για να τα πετύχει όλα αυτά, ο Bushnell επινόησε μια σειρά από σημαντικές καινοτομίες. Το «Turtle» ήταν το πρώτο υποβρύχιο που χρησιμοποιούσε το νερό ως έρμα για να βυθίζεται και να αναδύεται. Για τους ελιγμούς κάτω από το νερό, ήταν το πρώτο υποβρύχιο που είχε βιδωμένη προπέλα. Επίσης, ο Bushnell ήταν ο πρώτος που εξόπλισε ένα υποβρύχιο με συσκευή αναπνοής.

Πρωτοποριακός ήταν και ο οπλισμός της «Χελώνας», η οποία διέθετε μια τορπίλη που έμοιαζε περισσότερο με νάρκη, αφού ο σκοπός της ήταν να προσκολληθεί επάνω στο κύτος του εχθρικού πλοίου.

Το στοίχημα για τον Bushnell ήταν να αποδείξει ότι η πυρίτιδα θα μπορούσε να εκραγεί κάτω από το νερό και μάλιστα με την πρώτη μορφή “ωρολογιακής βόμβας”, που θα επέτρεπε στον καπετάνιο της «Χελώνας» να τη συνδέσει στο πλοίο και στη συνέχεια να αποσυρθεί σε μια ασφαλή απόσταση προτού εκραγεί.

Όμως, παρουσιάστηκαν τεχνικές δυσκολίες στο στάδιο της κατασκευής και όταν η «Χελώνα» ήταν έτοιμη να αναλάβει την αποστολή, ο βρετανικός στόλος είχε αποχωρήσει από τη Βοστόνη.

Η παρθενική αποστολή της «Χελώνας» έγινε στις 6 Σεπτεμβρίου 1776 στο λιμάνι της Νέας Υόρκης, αλλά η επίθεση στο εχθρικό σκάφος απέτυχε. Το υποβρύχιο αποπειράθηκε δύο φορές να επιτεθεί σε βρετανικά πλοία, αλλά οι προσπάθειες δεν τελεσφόρησαν εξαιτίας της παλίρροιας και προβλημάτων πλοήγησης.

Προτού γίνει ανασχεδιασμός ώστε να βελτιωθεί η επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα του σκάφους και να διορθωθούν τα λάθη που εντοπίστηκαν, η «Χελώνα» βυθίστηκε από εχθρικά πυρά στις 9 Οκτωβρίου 1776, μαζί με το ιστιοφόρο που τη συνόδευε.

Παραμένει μυστήριο τι θα είχε πετύχει αυτό το υποβρύχιο εάν οι εφευρέτες του είχαν προλάβει να το αναβαθμίσουν και να βελτιώσουν τη λειτουργία του. Ανεξάρτητα όμως από την αποτυχία του εγχειρήματος, το «Turtle» ήταν ένα επαναστατικό επίτευγμα ναυπηγικής.

Το 1785 ο George Washington έγραψε στον Thomas Jefferson: «Σκέφτηκα τότε και εξακολουθώ να πιστεύω ότι ήταν μια ιδιοφυής προσπάθεια. Το πρόβλημα με τη «Χελώνα», όπως έγραψε ο πρώην επικεφαλής του Κέντρου Ναυτικής Ιστορίας, Ernest M. Eller, ήταν η προσδοκία του Bushnell ότι μόνο ένας άνθρωπος θα μπορούσε να «διεξάγει ταυτόχρονα τα καθήκοντα του αξιωματικού σε συνθήκες κατάδυσης, του πλοηγού, του πυροβολητή και του μηχανικού, ενώ την ίδια στιγμή, θα πάλευε με τις παλίρροιες και τα ρεύματα και θα πλοηγούσε το σκάφους με τους μυς των χεριών του».

Τα πολεμικά υποβρύχια κατάφεραν να φέρουν εις πέρας τις αποστολές τους πολλά χρόνια αργότερα, στην εποχή των μηχανών. Όμως, η κατασκευή του «Turtle» ήταν το απαραίτητο πρώτο βήμα που κατέστησε πιθανές όλες τις μελλοντικές εξελίξεις στη ναυπήγηση πολεμικών υποβρυχίων.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Το πρώτο υποβρύχιο που χρησιμοποιήθηκε σε πολεμική επιχείρηση ήταν ελληνικό. Η περιπετειώδης αναμέτρηση του ΔΕΛΦΙΝ με το τουρκικό καταδρομικό Μετζηδιέ στον Α΄ Βαλκανικό…