Η Αθήνα με καμήλες και η Σύρος με γεράκια. Σπάνια σκίτσα και κείμενα του Δανού παραμυθά Χανς Κρίστιαν Άντερσεν που βρέθηκε στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος

Σε ηλικία 26 ετών, ο Δανός παραμυθάς Xανς Κρίστιαν Άντερσεν ξεκίνησε τα ταξίδια του στην Ευρώπη. Χρηματοδότης του ήταν ο  βασιλιάς Φρειδερίκος ΣΤ’, ο οποίος του ανέθεσε να συνθέσει ταξιδιωτικά ημερολόγια.

Το 1840 ζήτησε από τον βασιλιά επιπλέον χρηματοδότηση προκειμένου να επισκεφτεί την Ελλάδα. Στην επιστολή, που του έστειλε, έγραφε: «Αφήστε με, βασιλιά, ένα χρόνο να ταξιδέψω στη Σικελία ή στην Ελλάδα και  θα έχω να σας δείξω ακόμη καλύτερα επιτεύγματα. Το να ταξιδεύω είναι για μένα τρόπος παιδείας. Μ’ αυτό το ταξίδι θα δημιουργήσω έργο που θα κάνει όλους να πουν: Άξιζε να κάνει το ταξίδι». Πράγματι, στις 15 Μαρτίου του 1841, επιβιβάστηκε στο πλοίο «Λεωνίδας». Τέσσερις ημέρες αργότερα έγραφε:

«Πέρα από τη φωτεινή γαλάζια θάλασσα με χαιρετάς, Ελλάδα. Αγνάντια από τα μάτια μου ο Μοριάς με το χιονοσκέπαστο βουνό».

H πόλη της Σύρου, σκίτσο Χανς Κρίστιαν Άντερσεν

Πρώτος σταθμός ήταν η Σύρος, την οποία περιέγραψε ως εξής: «Τα σπίτια είναι το ένα πάνω στο άλλο. Οι ομορφιές της παλιάς Σύρας δεν φαίνονται να είναι προσιτές παρά μόνο στα γεράκια και τους αετούς. Η κάτω Σύρα ανεγειρόταν στα ερείπια της παλιάς Ερμούπολης. Σκαλωσιές σε όλη την παραλία». Έπειτα από τρεις ημέρες έφτασε στον Πειραιά με το πλοίο «Λυκούργος».

Αφού επιβιβάστηκε σε άμαξα κατευθύνθηκε στην Αθήνα, την οποία αποκαλούσε «πόλη της Μινέρβας» (το λατινικό όνομα της θεάς Αθηνάς). Είχαν περάσει λίγα χρόνια από την απελευθέρωση και στην νέα πρωτεύουσα επικρατούσε χάος.

«Αφήναμε ενθουσιασμένοι τον Πειραιά, ναύτες, με γυαλιστερά καπέλα κάθονταν μπροστά στο καφενείο, μας φώναξαν «ζήτω» και άδειασαν τα ποτήρια με το κρασί τους. Δεν μπορούσα να πιστέψω ότι βρισκόμουν στην πόλη της Αθήνας. Η οδός Ερμού, η μεγαλύτερη της Αθήνας, είναι η πρώτη που βλέπει ο ταξιδιώτης που έρχεται από τον Πειραιά. Κάτι μέσα μου έλεγε: Εδώ είναι η πρωτεύουσα της Ελλάδας. Η Ακρόπολη, σαν γιγαντιαίος βασιλικός θρόνος, υψωνόταν πάνω από τα σπίτια. Στη μέση του δρόμου ορθωνόταν μια χουρμαδιά τόσο ψηλή που δεν έχω ξαναδεί».

Ο Άντερσεν έμεινε σε μικρό ξενοδοχείο στο κέντρο της πόλης. Αρχικά, επισκέφτηκε το καφενείο «Η ωραία Ελλάς», το οποίο περιέγραψε ως εξής:

«Μεγαλοπρεπές και λαμπερό σαν αυτά της Βιέννης ή του Βερολίνου. Εδώ είδα νεαρούς Έλληνες με εθνικές στολές, σφιγμένους όμως τόσο πολύ, που σίγουρα θα είχαν μελανιάσει τα πλευρά τους».

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: «Του κουτιού τα παραμύθια». Η παιδική σειρά με πρωταγωνίστρια την Παρασκευούλα δημιουργήθηκε από Κωνσταντινουπολίτες πρόσφυγες. Χαϊκάλης, Κοντογιαννίδης και Σοφιανός έδωσαν τις φωνές τους (βίντεο) 

Κάθε βράδυ έγραφε στο ημερολόγιο του τις εμπειρίες του από τη «χώρα των αρχαίων» και έφτιαχνε σκίτσα με τα τοπία που του έκαναν εντύπωση.

Επισκέφτηκε τα αρχαία μνημεία, το Φάληρο, τον Κολωνό και τους ναούς του Θησέα και του Δία.

Καθημερινά ανέβαινε στην Ακρόπολη για να θαυμάσει το ηλιοβασίλεμα και είχε ξεναγούς Δανούς διπλωμάτες και Βαυαρούς αρχιτέκτονες.

Πριν αναχωρήσει, επισκέφτηκε τον βασιλιά Όθωνα και την Αμαλία.

«Στο παλάτι στέκονταν ο βασιλιάς, ντυμένος με την ελληνική φορεσιά, τη  φουστανέλα και η βασίλισσα. Ο βασιλιάς ήρθε κοντά μου με φιλική διάθεση και μάτια που παίζανε. Δεν ακούει καλά και πρέπει να φωνάζω δυνατά».

Ανέφερε: “Ο βασιλιάς Όθωνας ήταν ο μόνος του βρέθηκε σε αυτή τη ρημαγμένη κλασική χώρα, την τόσο πλούσια σε μνημεία. Μόνος του με αυτό τον λαό, που πολύ λίγο ξέρω για να μπορώ να κρίνω –  αλλά που δεν μπορώ να πω ότι αγάπησα. Πολύ περισσότερο μου άρεσαν οι Τούρκοι, που φαίνονται πιο έντιμοι και πιο αγαθοί».

Στις 20 Απριλίου αναχώρησε από το λιμάνι του Πειραιά και συνέχισε το ταξίδι του. Όπως έγραψε: «Είμαι λυπημένος, αισθάνομαι σαν στο σπίτι μου εδώ».

Οι εντυπώσεις του από την Ελλάδα δημοσιεύτηκαν στο οδοιπορικό «Το παζάρι ενός ποιητή».

Αντλήθηκαν πληροφορίες από: Ιστορικά, “Οι πρωτοπόροι”, Ελευθεροτυπία

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Ο παραμυθάς που δεν ήξερε γραμματική και ορθογραφία. Ήταν πάμφτωχος, ονειροπόλος και δεν είχε καμία ερωτική εμπειρία στη ζωή του, αφού τον απέρριψαν όλες οι αγαπημένες του