Η απίστευτη υπόθεση αρχαιοκαπηλίας αξίας 3 εκατ. ευρώ, που αποκαλύφθηκε μέσα στο κάστρο των ιπποτών στη Ρόδο. Η καθοριστική συμβολή του ερευνητή Γ. Τσούκαλη

Ο θησαυρός της Ρόδου περιελάμβανε περίπου 1.600 αρχαία αντικείμενα που χρονολογούνταν από το 3000 π.Χ. Βρίσκονταν στην κατοχή ενός 58χρονου αρχιτέκτονα και ενός 64χρονου αντικέρ και κοστολογούνταν στα 3 εκατομμύρια ευρώ.

Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες υποθέσεις αρχαιοκαπηλίας των τελευταίων χρόνων που αποκαλύφθηκε μετά τις  προσπάθειες του ερευνητή Γιώργου Τσούκαλη. Την ιστορία περιγράφει ο ίδιος στο βιβλίο του, “Λαθρέμποροι Ιστορίας. Επιστροφή των 20 Θησαυρών” (εκδόσεις Ι. Σιδέρη):

Από την τηλεπαρουσιάστρια στον Σαρλ Αζναβούρ

“Η έρευνα είχε έναυσμα την ανακάλυψη στη Ρόδο, μιας τηλεπαρουσιάστριας που φερόταν ότι κατείχε κι ετοιμαζόταν να πουλήσει τον ανεκτίμητης αξίας πίνακα του Ρούμπες, που είχε κλαπεί το 2001 από μουσείο της Γάνδης στο Βέλγιο. Λίγες ώρες αφότου είχε αρχίσει ο θόρυβος για τον εντοπισμό του, με προσέγγισε ένας 56χρονος πληροφοριοδότης μου.

Ο “Σαρλ”, όπως τον ξέραμε όλοι λόγω της ομοιότητάς του στον τραγουδιστή Σαρλ Αζναβούρ, ήλθε σε επαφή μαζί μου και μου είπε χωρίς κανένα δισταγμό:

“Τώρα που είσαι στη Ρόδο και ψάχνεις καλά το νησί, ίσως θα σ’ ενδιέφερε μια ακόμη σοβαρή υπόθεση αρχαιοκαπηλίας. Κάποιοι στην περιοχή του Αρχάγγελου έχουν βρει από λαθρανασκαφές αρχαία αντικείμενα. Ο ένας ασχολείται με οικοδομές και ο άλλος έχει μαγαζί στην Παλιά Πόλη. Συνεργάζονται με Γερμανούς, Άγγλους αλλά κι έναν Τούρκο αρχαιοπώλη που ζει στο Λονδίνο και προωθούν στο εξωτερικό τις αρχαιότητες μεγάλης αξίας που βρίσκουν.”

Ο Σαρλ αναχώρησε αμέσως για τη Ρόδο.

Το ίδιο βράδυ επικοινώνησε μαζί μου για να μου αναγγείλει ότι συγκέντρωσε νέες πληροφορίες για τους υπόπτους και τα αντικείμενα που επιδιώκουν να πουλήσουν.

Τότε ακόμη μου μιλούσε για 150 έως 200 κομμάτια ανάμεσα στα οποία αρχαία νομίσματα, μάσκες κ.λ.π.

Τελικά τα ευρήματα ήταν σχεδόν δεκαπλάσια!

Εγώ ήδη είχα ενημερώσει τους υπευθύνους του Τμήμας Δίωξης Αρχαιοκαπηλίας, Δήμο Κούζηλο και Χρήστο Μιλιώτη, περιμένοντας τα “νέα του Αρχάγγελου”. Ο “τρουβαδούρος-πληροφοριοδότης” πουλούσε μεσιτεία στους δύο αρχαιοκάπηλους, προκειμένου να πουλήσουν τα αρχαία αντικείμενα σε έναν αφανή επιχειρηματία που δεν ήταν άλλος από μένα. Η γνωστή κλασική πολυδοκιμασμένη μέθοδος.

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και κυκλαδικά ειδώλια

Λίγα εικοσιτετράωρα αργότερα, ο Σαρλ έκανε την επόμενη σημαντική κίνηση.

Μου έστειλε φωτογραφίες από τα αρχαία αντικείμενα, τις οποίες απέστειλα αμέσως στο Υπουργείου Πολιτισμού για αξιολόγηση.

Μόλις στελέχη του Υπουργείου και αξιωματικοί της ΕΛΑΣ είδαν τα αντικείμενα, όπως εικονίζονταν στις φωτογραφίες, δεν έκρυψαν τον ενθουσιασμό τους.

Πλέον ο Σαρλ άρχισε να με τροφοδοτεί μέσω email και μ’ άλλες φωτογραφίες του ροδίτικου θησαυρού.

Οι ηλεκτρονικές φωτογραφίες ήταν ακόμη πιο εντυπωσιακές. Απεικόνιζαν κάποια κυκλαδικά ειδώλια του 3000 π.Χ. που είχαν αφήσει μ’ ανοιχτό στόμα αρχαιολόγους και αστυνομικούς.

Στο μεταξύ, ο Σαρλ με πληροφορούσε από το νησί ότι ο εργολάβος οικοδομών κι ο μαγαζάτορας ζητούσαν, ούτε λίγο ούτε πολύ, 3 εκατομμύρια ευρώ για να δώσουν τα αρχαία που κατείχαν.

Έλεγαν μάλιστα ότι “ρίχνουν τις τιμές λόγω οικονομικής κρίσης κι ότι είναι τιμή ευκαιρίας’.

Κι όμως μου έλεγαν οι αρχαιολόγοι “ίσως να μην έχουν καθόλου άδικο στην κοστολόγησε ενός τέτοιου ανεκτίμητου, πραγματικά, θησαυρού”.

Συνδετικός κρίκος

Έτσι έφθασε η ώρα της τηλεφωνικής γνωριμίας μου με αυτούς, με συνδετικό κρίκο τον Σαρλ.

Ανέφερα ότι εκπροσωπούσα ένα διεθνή οίκο δημοπρασιών που μπορεί να διαθέσει τεράστια χρηματικά ποσά προκειμένου να αγοράσει “καλό αρχαιολογικό πράγμα”.

Εκείνοι έδειχναν να έχουν πεισθεί απόλυτα για τις προθέσεις μου και μου ανήγγειλαν με τη σειρά τους ότι τα αντικείμενα που έχουν στην κατοχή τους είναι περίπου πέντε έως δέκα φορές απ’ ότι μου είχαν πει αρχικά. Την ίδια ώρα, αξιωματικοί της Ασφάλειας Αττικής τους είχαν θέσει υπό στενή επιτήρηση.

Βρίσκονταν σε έναν ασφυκτικό κλοιό από αστυνομικούς, χωρίς ασφαλώς να έχουν αντιληφθεί οτιδήποτε. Εκείνο που διαπιστώθηκε από την επιτήρηση ήταν ότι είχαν επαφή και με κάποιους ξένους επισκέπτες του νησιού που έρχονταν αποκλειστικά γι’ αυτούς και το μεγάλο αρχαιολογικό μυστικό τους.

Ωστόσο η προσπάθεια να καταγραφεί κάθε κίνησή τους δεν ήταν εύκολη. Η σχεδόν ερημική Ρόδος του Ιανουαρίου έχει ελάχιστη σχέση με το πολύβουο, υπερ-τουριστικό νησί του καλοκαιριού.

Το να παρακολουθείς δύο κατοίκους μιας επαρχιακής πόλης στο καταχείμωνο δεν ήταν διόλου εύκολο.

Στην γκαλερί της Παλιάς Πόλης

Μια μέρα, μας ενημέρωσαν ότι οι δύο ύποπτοι μετέφεραν υπό άκρα μυστικότητα έναν μεγάλο αριθμό αρχαίων αντικειμένων στο κατάστημα του αντικέρ στην Παλιά Πόλη.

Σύμφωνα με τις ίδιες ενδείξεις, ετοιμάζονταν να παραδώσουν περίπου 200-250 αρχαία αντικείμενα σε κάποιον άλλο μεσάζοντα, ενώ άλλες πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν έλεγαν ότι ο υποψήφιος αγοραστής ήταν ο Τούρκος επιχειρηματίας που ζούσε στο Λονδίνο και “ψώνιζε” συχνά αρχαία από τη Ρόδο.

Η μεγάλη στιγμή είχε φτάσει.

Εισβολή στο κάστρο των Ιπποτών

Περίπου δέκα αστυνομικοί που επέβαιναν σε τέσσερα αυτοκίνητα όρμησαν στο κατάστημα, συνέλαβαν τους δύο υπόπτους κι ανακάλυψαν τον αρχαιολογικό θησαυρό στο πατάρι του καταστήματος στην παλιά πόλη της Ρόδου.

Οι δύο συλληφθέντες ψέλλισαν διάφορες δικαιολογίες ότι δεν γνώριζαν ότι τα αντικείμενα που πουλούσαν ήταν πραγματικά αρχαία, ότι είχαν ανάγκη τα λεφτά κ.λ.π.

Υποστήριζαν ακόμη ότι τα αρχαία αντικείμενα που επιζητούσαν να πουλήσουν έναντι τριών εκατομμυρίων ευρών ήταν πιστά αντίγραφα αρχαίων ευρημάτων που υποτίθεται ότι ήθελαν να τα πουλήσουν στη διάρκεια της τουριστικής περιόδου.Ο αρχιτέκτονας υποστήριξε ότι είχε βρει τα αρχαία αντικείμενα στη διάρκεια ανασκαφών που έκανε στην περιοχή του Αρχαγγέλου προκειμένου να ανεγείρει διάφορα οικήματα.

Στα πλαίσια της ίδιας αστυνομικής έρευνας συνελήφθη κι ένας 45χρονος ιδιοκτήτης καφετέριας στην πόλη της Ρόδου που φέρεται να λειτουργούσε σαν μεσάζοντας.

Όλα πια είχαν τελειώσει με τον καλύτερο δυνατό, όσο και πιο ανέλπιστο, τρόπο.

Η βράβευση του Γιώργου Τσούκαλη

Η ετήσια τελετή των Διεθνών Βραβείων Guiseppe Sciacca, στο Ποντιφικό Πανεπιστήμιο Urbaniana στο Βατικανό είχε ελληνικό χρώμα καθώς ο οικονομολόγος και ιδιωτικός αστυνομικός Γιώργος Τσούκαλης έλαβε Δίπλωμα “Αξίας” και βραβεύτηκε για την προσφορά του στην πάταξη της αρχαιοκαπηλίας.

Η Γενική Γραμματέας των Βραβείων Βίκυ Μπαφατάκη ανέφερε τη μεγάλη συμβολή του στη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ανθρωπότητα και την ευγνωμοσύνη των Ελλήνων στο πρόσωπό του για την επιστροφή αρχαιοτήτων στη χώρα.

Ο Γιώργος Τσούκαλης παίρνοντας το λόγο τόνισε, ότι οι πολιτιστικοί θησαυροί ανήκουν στην ανθρωπότητα και ζήτησε να ενωθούν οι φωνές όλων, ώστε να επιστρέψουν τα γλυπτά του Παρθενώνα στην πατρίδα τους.

Ανάμεσα στους βραβευθέντες ήταν ο καθηγητής Παιδοκαρδιοχειρουργικής του Πανεπιστημίου της Γενεύης, Αυξέντιος Καλαγκός, για την εξαίρετη πορεία του στο χώρο της Ιατρικής Επιστήμης και το τεράστιο εθελοντικό του έργο.To Premio Assoluto (Απόλυτο Βραβείο), παρέλαβε ο 16χρονος Αμερικανός Jacob Barnett με αυτισμό, ιδιοφυία στα μαθηματικά και στη φυσική, ερευνητής στο Perimenter Institute στον Καναδά με IQ υψηλότερο του Αϊνστάιν.

Ο Jacob είναι λάτρης της Ελλάδας και του αρχαίου φιλοσόφου και μαθηματικού Πυθαγόρα και δήλωσε στην Γενική Γραμματέα Βίκυ Μπαφατάκη, ότι αν δεν γεννιόταν αμερικανός θα ήθελε να έχει γεννηθεί Έλληνας.

Η Γενική Γραμματέας των Βραβείων, Αρχαιολόγος – Δημοσιογράφος Βίκυ Μπαφατάκη που εκπροσώπησε τα Βραβεία στα ΜΜΕ δήλωσε ευτυχής για τα φετινά βραβεία με τις εξέχουσες προσωπικότητες, αλλά και από την συμμετοχή των Ελλήνων σε θέματα πολιτιστικού εθελοντισμού.

Το παρόν στην εκδήλωση έδωσαν ο Αρχηγός των Σωμάτων Ασφαλείας Δρ. Domenico Giani, ο Πρίγκιπας Guglielmo Giovanelli Marconi, ανώτατοι αξιωματικοί των Ενόπλων Δυνάμεων Ιταλίας και πολιτικοί.

ΠΗΓΗ: “Λαθρέμποροι Ιστορίας. Επιστροφή των 20 Θησαυρών”, Γιώργος Τσούκαλης, Εκδόσεις Ι. Σιδέρης.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Ο Μέγας Αλέξανδρος της Ακρόπολης. Ένα από τα ωραιότερα σωζόμενα γλυπτά του στρατηλάτη μετά την επίσκεψή του στην Αθήνα. Οι άλλοι Αλέξανδροι στα μουσεία όλου του κόσμου που διεκδικούν τα πρωτεία…