Η απειλή του στερεότυπου. Αν φοβάστε ότι θα αποτύχετε τότε δυστυχώς θα το κάνετε. Πώς τα στερεότυπα υπονομεύουν τις επιδόσεις

Μια παρέα φίλων στην παραλία κάνει διαγωνισμό  ποιος θα ρίξει μια πέτρα πιο μακριά. Καθώς ένα από τα κορίτσια ετοιμάζεται να ρίξει, τη βασανίζει η σκέψη ότι τα αγόρια της παρέας πιστεύουν πως τα κορίτσια δεν τα καταφέρνουν στη βολή.

Η πεποίθηση τους είναι φυσικά μια γενίκευση και το κορίτσι ανησυχεί οτι αν η βολή της δεν είναι καλή θα ενισχύσει τη σεξιστική άποψη των αγοριών. Δυστυχώς, αυτό το άγχος υπονομεύει την επίδοσή της.

Ο Κλοντ Στιλ και ο Τζόσουα Άρονσον ονόμασαν αυτό το αυτοεκπληρούμενο φαινόμενο “απειλή του στερεοτύπου” το 1995, όταν ανακάλυψαν ότι οι μαύροι συμμετέχοντες σε ένα τεστ νοημοσύνης είχαν χαμηλότερη επίδοση όταν παρουσιάστηκε ως τεστ ικανοτήτων αντί για μελέτη του τρόπου που οι άνθρωποι λύνουν τα προβλήματα.

Στη συνέχεια, η απειλή του στερεοτύπου καταγράφηκε σε σχέση με άλλα κοινωνικά πλαίσια, όπως το φύλο και η ψυχική νόσος. Για παράδειγμα οι σκακίστριες δεν τα καταφέρνουν τόσο καλά όταν πιστεύουν ότι ο αντίπαλός τους είναι άντρας, ενώ έχει βρεθεί ότι οι σχιζοφρενείς συμπεριφέρονται περισσότερο παράξενα όταν πιστεύουν ότι οι άλλοι γνωρίζουν την ασθένειά τους.

Συμπερασματικά, εάν φοβάστε ότι η επίδοσή σας θα χρησιμοποιηθεί για να ενισχύσει στερεότυπα σχετικά με το φύλο, την ηλικία ή τη φυλή σας, αυτό μπορεί δυστυχώς να γίνει αυτοεκπληρούμενη προφητεία.

Οπότε, ο φόβος της αποτυχίας προκαλεί άγχος και χαμηλή επίδοση.

Το πείραμα του Τζεφ Κόεν

Ο ψυχολόγος Τζεφ Κόεν δοκίμασε ένα πιθανό αντίδοτο στην απειλή του στερεοτύπου.

Ζήτησε από μαύρους και λευκούς μαθητές 12 ετών να αφιερώσουν 12 λεπτά αρκετές φορές μέσα σε έναν χρόνο, για να γράψουν σχετικά με κάτι που έχει αξία για αυτούς, όπως η οικογένεια ή η μουσική- μια άσκηση που μειώνει το στρες και τον φόβο της αποτυχίας.

Οι μαύροι μαθητές που ήταν μειοψηφία, άρα ευάλωτοι στην απειλή του στερεοτύπου είχαν καλύτερους βαθμούς δύο χρόνια μετά, σε αντίθεση με τους λευκούς μαθητές και με μια ομάδα ελέγχου από λευκούς και μαύρους μαθητές, οι οποίοι έγραφαν για τις πρωινές δραστηριότητές τους.

 Διαβάστε επίσης: Ο Κανόνας του Έρικσον. «Για να μεγαλουργήσεις δεν χρειάζεται ταλέντο αλλά να αφιερώσεις πάνω από 10.000 ώρες σκόπιμης εξάσκησης». Γι΄αυτό, σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, ο Μότσαρντ και ο Μάικλ Τζάκσον έγιναν μουσικές ιδιοφυΐες