Πώς η απαγωγή Γάλλου αξιωματικού από τον λήσταρχο Νταβέλη προκάλεσε διπλωματικό επεισόδιο. Ο ξένος στόλος είχε καταλάβει το λιμάνι και ο ληστής έγινε θρύλος

Του Στέφανου Μίλεση από το Pireorama

Το 1855 ο Πειραιάς βρισκόταν υπό γαλλική κατοχή (από το 1854), προκειμένου η Ελλάδα να εκβιαστεί ώστε να μην συμμετάσχει στον Κριμαϊκό πόλεμο στο πλευρό της Ρωσίας. Οι Αγγλο-γάλλοι υποστήριζαν με αυτόν τον τρόπο τη σύμμαχό τους, Τουρκία.

Στο μεταξύ όμως, η ληστεία στην Ελλάδα είχε φτάσει σε σημείο τέτοιο που Έλληνες ή ξένοι επίσημοι για να ταξιδέψουν στην επαρχία, όφειλαν πρώτα να εξασφαλίσουν ένοπλη συνοδεία, προκειμένου να μην πέσουν θύματα απαγωγής των συμμοριών που λεηλατούσαν ανενόχλητες στην ύπαιθρο χώρα. Μια τέτοια συμμορία ήταν και του λήσταρχου Χρήστου Νάτσιου γνωστού ως Νταβέλη του οποίου η δράση μέχρι τότε δεν διέφερε των υπολοίπων συμμοριών. Ληστείες, εν ψυχρώ δολοφονίες, απαγωγές με απαίτηση μεγάλων χρηματικών ποσών ήταν οι συνηθισμένες δραστηριότητές του, που ούτε κάτι το ηρωικό είχαν, ούτε φυσικά ήταν μέχρι τότε αρεστός στον ελληνικό πληθυσμό.

Στις 14 Μαΐου του 1855 ο Χρήστος Νταβέλης με 13 από τους άνδρες του, έκανε την εμφάνισή του στο μετόχι του Όσιου Λουκά στην Πάρνηθα, όταν συγκρούσθηκε με απόσπασμα Χωροφυλακής που τον καταδίωκε. Στην προσπάθειά του να διαφύγει σκότωσε δύο βοσκούς, τηρώντας τις διατάξεις του άγραφου κώδικα για τους προδότες, καθώς εκείνοι ήταν που τον κατέδωσαν στις αρχές.

Απαγωγή ξένου αξιωματικού με σκοπό την αμνήστευση

Από τότε περιφερόταν κυνηγημένος σε διάφορες περιοχές της Αθήνας, όταν αποφάσισε πως η μόνη λύση που είχε ήταν η απαγωγή ενός ξένου αξιωματικού από εκείνους που βρίσκονταν τότε στον Πειραιά, ως δύναμη κατοχής της πόλης! Βασικό του σχέδιο ήταν η απαγωγή να γίνει όχι μόνο με σκοπό τα λύτρα, αλλά με την παράλληλη αμνήστευσή του! Τα γεγονότα έδειξαν πως ο Νταβέλης περιφερόταν για μεγάλο χρονικό διάστημα εντός του Πειραιά, παρακολουθώντας τις κινήσεις Άγγλων και Γάλλων Αξιωματικών, καθώς η θηλιά των διωκτικών αρχών ολοένα και περισσότερο έσφιγγε γύρω του. Είχε αποφασίσει λοιπόν πως μόνο με τη σύλληψη ενός ξένου αξιωματικού, θα μπορούσε να διαπραγματευτεί καλύτερα τη διαφυγή του!

Δεν επιθυμούσε την απαγωγή οποιουδήποτε, αλλά ενός ξένου επισήμου.

Μεταμόρφωση σε “άυλα πρόσωπα”

Ο Νταβέλης και η δύναμή του αριθμούσε εμφανώς μόνο τους 13 άνδρες που τον ακολουθούσαν, αλλά αμέσως έγινε αντιληπτό ότι στην επιχείρηση συνέδραμαν πολλοί περισσότεροι. Η Γερουσία που συνεδρίασε την εποχή εκείνη με σκοπό την αντιμετώπισή του, υπολόγισε ότι από τους 70 άνδρες που διέθετε, πάνω από 30 δρούσαν κρυφά μέσα στον Πειραιά! Είχαν δε το προσόν της κάλυψης, δηλαδή όπως έγραφαν τότε οι εφημερίδες «μεταμορφώνονταν σε πρόσωπα άυλα», δηλαδή μεταμφιέζονταν σε ανύπαρκτα πρόσωπα. Ο θρύλος αναφέρει ότι:

Ο Νταβέλης καθόταν στα καφενεία της Πλατείας Συντάγματος και του Πειραιά, έπινε τον καφέ του σαν να μην συμβαίνει κάτι και έγραφε το όνομά του πάνω στο μάρμαρο των τραπεζιών, αφήνοντας έτσι την υπογραφή του προς τους διώκτες του

Οι ελληνικές αρχές που στο μεταξύ είχαν καταλάβει τον σκοπό της παρουσίας του στον Πειραιά, φύλαγαν όλα τα περάσματα της οδού Πειραιώς ειδικά μετά τις 20.00 που η κίνηση ήταν από ελάχιστη έως ασήμαντη. Γνώριζαν πως ο Νταβέλης δεν θα τολμούσε να χτυπήσει μέσα στην πόλη του Πειραιά, καθώς η παρουσία των Αγγλογαλλικών στρατευμάτων ήταν ισχυρή. Οι Γάλλοι είχαν στρατοπεδεύσει εντός του Πολεμικού Σχολείου (Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων Πειραιά).

Το μισό περίπου της διαδρομής της οδού Πειραιώς, ήταν εξασφαλισμένο, καθώς κατά μήκος του δρόμου κυριαρχούσαν εργαστήρια και παραπήγματα που εργάζονταν νυχθημερόν, ενώ ανά τακτά διαστήματα είχαν τοποθετηθεί φρουρές και περίπολοι των δέκα ανδρών. Συνολικά στην οδό Πειραιώς είχαν αναπτυχθεί πάνω από 250 άνδρες για τον σκοπό αυτό, ενώ σε όλη την περιφέρεια του Πειραιά πάνω από 2.000 άνδρες! Κι όμως ο Νταβέλης είτε ο ίδιος, είτε βάζοντας τους άνδρες του, προκαλούσε συγκρούσεις με άνδρες της Χωροφυλακής  σε άλλα σημεία μακρινά όπως τα Λιόσια και το Τατόι, ώστε να δώσει την εντύπωση πως έχει απομακρυνθεί από το λιμάνι και να παραπλανήσει τα μεταβατικά αποσπάσματα που ήταν αξιόμαχα.

Η απαγωγή του Γάλλου λοχαγού

Τελικώς παρά τα μέτρα ο Νταβέλης τη νύχτα της 23^ης Μαΐου του 1855, κατάφερε να απαγάγει Γάλλο λοχαγό Μπερτώ, στην θέση «Ελαιώνας» μαζί με τους ένοπλους Γάλλους συνοδούς του, τους οποίους αφόπλισε. Το συγκεκριμένο σημείο στα Σεπόλια, επιλέχθηκε καθώς αποτελούσε «νεκρό σημείο», καθώς η αστυνομία είχε αφήσει ακάλυπτο!

Οι ληστές κινήθηκαν με άμαξες, που χρησιμοποιούσε μόνο η καλή κοινωνία της εποχής. Το παράξενο αυτό κομβόι αποτελούμενο από επτά άμαξες (σύμφωνα με τις καταθέσεις στην Επιτροπή της Γερουσίας) κίνησε μόνο την περιέργεια, καθώς δεν είχε αναμμένους φανούς παρά το βαθύ σκοτάδι. Μια περίπολος των 15 ατόμων προσπάθησε να διενεργήσει έλεγχο με συνέπεια την ανταλλαγή πυροβολισμών με θύμα τον σαλπιγκτή της περιπόλου. Τότε αναγνωρίστηκε πως ανάμεσά τους βρισκόταν ο ίδιος ο Νταβέλης.

Ο Νταβέλης απαίτησε την καταβολή 30.000 χρυσών δραχμών, αλλά κυρίως έθεσε το αίτημά του περί αμνηστείας

Είναι γεγονός πως τα λύτρα δεν τα ήθελε για τον ίδιο, αλλά για τους άνδρες του καθώς όλοι αυτοί είχαν αναμιχθεί στην επιχείρηση με αποκλειστικό σκοπό το κέρδος. Πώς όμως κατάφερε ο Νταβέλης να βρεθεί στον Πειραιά και να επιλέξει ο ίδιος τον στόχο του;

Λέγεται πως ο Νταβέλης για να αποφύγει όλες τις χερσαίες διαδρομές, καθώς οι είσοδοι και έξοδοι του Πειραιά φυλάσσονταν, πήγε στα Μέγαρα απ΄όπου πέρασε με βάρκα στην Σαλαμίνα. Από εκεί με άλλη βάρκα αποβιβάσθηκε στην ακτή της Πειραϊκής, η οποία τότε ήταν περιοχή παντελώς έρημη και γεμάτη από σπηλιές.

Ωστόσο, η παρουσία του στην Σαλαμίνα δεν πέρασε απαρατήρητη και κάποιοι είχαν ήδη ειδοποιήσει τις αρχές στον Πειραιά, οι οποίες με την σειρά τους είχαν αποστείλει λέμβους να περιπολούν τις  ακτές. Ο Νταβέλης όμως κατάφερε και αποβιβάσθηκε στην Πειραϊκή παρά τα αυξημένα μέτρα επιτήρησης.

Ήταν ευρέως γνωστή η ικανότητα του Νταβέλη να «μεταμορφώνεται» και η ψυχραιμία που διέθετε. Έτσι μπορούσε την ημέρα να περιφέρεται μέσα στο εμπορικό λιμάνι του Πειραιά, επιλέγοντας τον πιθανό στόχο του, ενώ τη νύχτα να κρύβεται μέσα σε μια από τις πολλές σπηλιές της Πειραϊκής.

Ο Νταβέλης με αυτή την μέθοδο, κατάφερε να μείνει στον Πειραιά για διάστημα μεγαλύτερο των πέντε ημερών!

Η τοπογραφία του Πειραιά ήταν ήδη γνωστή στον Νταβέλη, καθώς είχε ερωτευτεί παράφορα την Ιταλίδα Κόμισσα Μπανκόλι και στο παρελθόν είχε σχεδιάσει την απαγωγή της από τον Πειραιά, όταν εκείνη θα κατέβαινε στο μεγάλο λιμάνι για να επιβιβαστεί σε πλοίο με προορισμό την πατρίδα της την Ιταλία.

Η απαγωγή αυτή βέβαια θα γινόταν κατά παραγγελία ενός άλλου “Κλέφτη” του Γιάννη Μέγα που επίσης ήθελε την ιταλίδα Κόμισσα. Στο μεταξύ ο Μέγας είχε αλλάξει στρατόπεδο και είχε μεταβληθεί σε παθιασμένο διώκτη του Νταβέλη.

Όλα αυτά βέβαια πολύ καιρό πριν ο κλοιός σφίξει ασφυκτικά γύρω του.

Αποτελέσματα της απαγωγής

Η απαγωγή αυτή προξένησε δονήσεις σε όλους τους τομείς της ελληνικής πολιτικής ζωής. Κατηγορήθηκε ο υπουργός Στρατιωτικών για την παραμέληση του Σώματος της Χωροφυλακής και του τακτικού στρατού που πάντοτε επικουρούσε σε ανάλογες περιπτώσεις. Οι Αγγλο-γάλλοι με την σειρά τους θεώρησαν πως δεν επρόκειτο για μια ληστρική συμμορία, αλλά για ένοπλο κίνημα αντίστασης, κατά της ξένης κατοχής του Πειραιά. Το όνομα του Νταβέλη δημιούργησε τέτοια φήμη που έγινε γνωστό τότε ακόμη και στην Γαλλία!

Πειραιώτες που δεν συμφωνούσαν με τη λεγόμενη «άψογη στάση» του Όθωνα βρήκαν στο πρόσωπο του Νταβέλη έναν σύγχρονό αγωνιστή κατά της κατοχής της πόλης

Το «Ζήτω ο Νταβέλης» ακούστηκε από στόματα πολλών. Άλλωστε η κατάληψη του Πειραιά αποδείχθηκε πως δεν έγινε για τον Κριμαϊκό πόλεμο, καθώς μετά τη λήξη του οποίου τα στρατεύματα συνέχιζαν να έχουν την πόλη υπό κατάληψη! Και η αιτία αυτή την φορά ήταν ο Νταβέλης! Ο γαλλικός στρατός συνέχιζε να αποτελεί δύναμη κατάληψης του Πειραιά με την αιτιολογία πως η Ελλάδα βρίσκεται στο έλεος των ληστών, όπως η οδός Πειραιώς που παρότι φυλασσόταν καλά, οι ληστές ενήργησαν επιτυχώς την απαγωγή. Έτσι με αφορμή τον Νταβέλη οι Γάλλοι καταπάτησαν το διεθνές δίκαιο. Τελικά ο Νταβέλης σκοτώθηκε το 1856 από τον διώκτη του Γιάννη Μέγα, ο οποίος σκοτώθηκε και αυτός στη συμπλοκή. Το κεφάλι του λήσταρχου στήθηκε σε κοινή θέα στην Πλατεία Συντάγματος.

Ο Κριμαϊκός είχε τελειώσει, αλλά οι Γάλλοι εξακολουθούσαν να βρίσκονται στον Πειραιά. Την περίοδο εκείνη στα περισσότερα μαρμάρινα τραπεζάκια των καφενείων, πλήθος Πειραιωτών από αντίδραση έγραφαν “Ζήτω ο Νταβέλης”!

Πηγή κειμένου: Pireorama – Στέφανος Μίλεσης

Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: Ρετζαίοι, οι λήσταρχοι της Ηπείρου που κατέδωσαν τους συντρόφους τους, αμνηστεύθηκαν και έγιναν χωροφύλακες…

Διαβάστε ακόμα στη ΜτΧ: Λήσταρχος Νταβέλης. Η τελευταία μονομαχία για την καρδιά της κόμισσας.