“Οι Αμερικάνοι και η θρησκεία εμποδίζουν τον κομμουνισμό. Η κυβέρνηση δεν κάνει τίποτα κατά της διαφθοράς”. Πώς έβλεπαν οι ξένοι την πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα του 1950

Τον Μάιο του 1952, ο διακεκριμένος Αμερικανός δημοσιογράφος Μπέβερλι Μπόγκερτ, σε κείμενο που είχε αποστείλει στο Βορειοαμερικανικό Συνασπισμό εφημερίδων, σχολίαζε την πολιτική κατάσταση της Ελλάδας καθώς και τις αιτίες της δυσλειτουργίας και της κακοδαιμονίας των οικονομικών της χώρας.

Σύμφωνα με το άρθρο, που δημοσίευσε αποκλειστικά η εφημερίδα «Το Βήμα», η πολιτική κρίση στην Ελλάδα εκείνη την περίοδο, οφειλόταν στην ανομοιογενή και ασταθή κυβέρνηση συνασπισμού που είχε δημιουργηθεί, υπό τον Νικόλαο Πλαστήρα.

«Απέτυχε (η κυβέρνηση) να εξασφαλίσει σοβαρή υποστήριξη εκ μέρους του λαού και δεν έπραξε σχεδόν τίποτε για τον περιορισμό της διαφθοράς και της γραφειοκρατίας», έγραφε ο Μπόγκερτ.

Στη συνέχεια ανέφερε, πως η κυβέρνηση αυτή δεν κατέβαλλε οποιαδήποτε προσπάθεια να βελτιώσει τις συνθήκες διαβίωσης του λαού, ο οποίος ζούσε υπό συνθήκες φτώχειας.

Το μοναδικό φράγμα κατά του ελληνικού κομμουνισμού, σύμφωνα με το δημοσίευμα, αποτελούσε εκείνη τη δεδομένη στιγμή όχι  μόνο η αμερικανική βοήθεια, αλλά και το έντονο θρησκευτικό αίσθημα του ελληνικού λαού.

Η πρόβλεψη του Μπόγκερτ για τη διεξαγωγή εκλογών

Ο Μπόγκερτ προέβλεπε ότι η κυβέρνηση συνασπισμού που είχε σχηματιστεί, δεν θα άντεχε πολύ, αφού δεν έχαιρε την  υποστήριξη του κόμματος «Ελληνικός Συναγερμός», το οποίο στις εκλογές του 1951, είχε αποσπάσει το μεγαλύτερο ποσοστό ψήφων.

«Η διεξαγωγή εκλογών εντός των προσεχών 6 μηνών φαίνεται αναπόφευκτη. Το 1950, περισσότερα από 20 κόμματα είχαν αντιπροσώπους στη βουλή. Οι εκλογές του 1951 διεξήχθησαν με βάση ένα τροποποιημένο αναλογικό σύστημα. Μετά την αρχική αναλογική κατανομή των εδρών στις περιφέρειες, περιορίστηκε η δεύτερη κατανομή μόνο στα κόμματα εκείνα που έλαβαν ένα ελάχιστο ποσοστό 17% επί του συνόλου των ψήφων. Αυτό οδήγησε στην εξαφάνιση όλων των κομμάτων πλην τριών, με την εξαίρεση λίγων εδρών που κατέλαβαν οι κομμουνιστές», σημείωνε ο Μπόγκερτ.

Η άρνηση του Παπάγου για συμμετοχή στην κυβέρνηση και οι τεταμένες σχέσεις με το βασιλιά

Ο Αλέξανδρος Παπάγος, ως αρχηγός του Ελληνικού Συναγερμού και οι οπαδοί του, είχαν αρνηθεί να συμμετάσχουν στην κυβέρνηση, ενώ δεν επιθυμούσαν να παραβρίσκονται στις συνεδριάσεις της βουλής. Ο Παπάγος ζητούσε διακαώς να διεξαχθούν εκλογές με το πλειοψηφικό σύστημα, πιστεύοντας ότι με αυτόν τον τρόπο θα σχηματιζόταν πιο σταθερή κυβέρνηση.

«Οι φήμες περί τεταμένων σχέσεων μεταξύ του στρατάρχη Παπάγου και του βασιλιά Παύλου φαίνεται πως είναι δικαιολογημένες. Η άρνηση του Παπάγου να μετάσχει σε κυβέρνηση συνασπισμού ή να σχηματίσει ο ίδιος κυβέρνηση, προκάλεσε μεγάλη απογοήτευση», έγραφε ο Μπόγκερτ μεταξύ άλλων.

«Κάποιοι λένε, πως ο βασιλιάς δεν συμφωνεί με ορισμένους από τους όρους του Παπάγου. Θεωρήθηκε ότι αναμείχθηκε πολύ περισσότερο με την πολιτική, απ’ ότι συνηθίζουν οι συνταγματικοί μονάρχες και ότι οι αναμείξεις του αυτές δεν είχαν και πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα. Η συνέχιση αυτών των επεμβάσεων, όσο καλή πρόθεση κι αν έχουν, θα επιφέρουν σοβαρούς αντίκτυπους», τόνιζε.

Η μάχη των ηγετών των πολιτικών κομμάτων για την εξουσία

Σύμφωνα με τον αμερικανό δημοσιογράφο, τα ελληνικά πολιτικά κόμματα ήταν προσωπικής φύσεως και δεν στηρίζονταν τόσο σε προγράμματα. Επικεντρώνονταν ουσιαστικά στην προσωπικότητα των ηγετών τους. Το μέλλον του αρχηγού και το μέλλον του κόμματος θεωρούνταν αναπόσπαστα.

«Το κόμμα υπάρχει χάριν της προβολής του αρχηγού του(…) Η προώθηση και οι φιλοδοξίες των στελεχών αντιμετωπίζονται με υποψία και σπανίως είναι ανεκτές. Οι πολιτικοί ηγέτες μάχονται για την κατάληψη της εξουσίας και όταν την καταλάβουν, κάνουν το παν για να τη διατηρήσουν. Τα ρουσφέτια είναι ο άρτος ο επιούσιος του ηγέτη(…) Η παρέλαση των γνωστών πολιτικών προσώπων τα τελευταία χρόνια έχει γίνει κουραστική. Ο λαός θέλει έναν ηγέτη και αυτός φαίνεται να είναι ο Παπάγος», κατέληγε.

Η ασυδοσία του ελληνικού τύπου

Ο Μπόγκερτ δεν παρέλειψε να αναφέρει και να καυτηριάσει στην ανταπόκριση του και τον ελληνικό τύπο, υποστηρίζοντας πως «απολαμβάνει κάποιας ασυδοσίας. Κάθε εφημερίδα υποστηρίζει το δικό της πολιτικό αρχηγό και επιτίθεται κατά των αντιπάλων του, χωρίς να εκτιμά το κάθε ζήτημα.

Καταφεύγουν συχνά σε συκοφαντίες όχι μόνο κατά της δημόσιας ζωής ενός προσώπου, αλλά και κατά του ιδιωτικού του βίου. Οι εσωτερικές ειδήσεις δεν σταθμίζονται αντικειμενικά και η διαστροφή τους για πολιτικούς σκοπούς φαίνεται να αποτελεί γενική πολιτική».

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: ΔΗΑΝΑ, το κόμμα του Κωστή Στεφανόπουλου, που έφυγε από τη ΝΔ όταν εξελέγη αρχηγός ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Γιατί ο Αβέρωφ του είπε «το πρόβατο που φεύγει απ’ το μαντρί το τρώει ο λύκος»