Η αμερικανή ακτιβίστρια με το τσεκούρι που βανδάλιζε τις κάβες και τα σαλούν. Ήταν υπέρ της ποτοαπαγόρευσης και μέσα σε μια δεκαετία συνελήφθη περισσότερες από 30 φορές

H Κάρρι Νέισον υπήρξε μία από τις πιο ανατρεπτικές και ιδιόρρυθμες ακτιβίστριες της Αμερικής του 19^ου αιώνα. Με ένα τσεκούρι στο χέρι, επί μία δεκαετία, εισέβαλε σε σαλούν και ταβέρνες και βανδάλιζε τις κάβες με τα ποτά. Είχε θέσει ως στόχο ζωής να θεσμοθετήσει την ποτοαπαγόρευση στη χώρα.

Γεννήθηκε το 1846 στο Κεντάκι των ΗΠΑ και πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια. Ο πατέρας της ήταν αγρότης και δυσκολευόταν να βγάλει τα προς το ζην, με αποτέλεσμα η οικογένεια να μετακομίζει αρκετά συχνά. Από την άλλη, η μητέρα της έπασχε από σοβαρή ψυχική διαταραχή που με τα χρόνια επιδεινώνονταν.

Μόλις η Κάρυ ενηλικιώθηκε έφυγε από το πατρικό της. Άλλωστε, την προκειμένη χρονική στιγμή, οι συνθήκες φάνταζαν ιδανικές. Είχε μόλις γνωρίσει έναν νεαρό γιατρό, ονόματι Charles Gloyd, με τον οποίο σύντομα σύναψαν σχέση και αποφάσισαν να παντρευτούν. Βέβαια, οι δικοί της δεν φαίνονταν ιδιαίτερα πρόθυμοι να δώσουν την ευχή τους στο νεαρό ζευγάρι. Προειδοποιούσαν την 19χρονη κοπέλα ότι  ήταν αλκοολικός και ότι θα δυστυχούσε στο πλευρό του. Εκείνη δε θέλησε να τους ακούσει.

Έτσι, τον Δεκέμβριο του 1867 έγινε ο γάμος και λιγότερο από ένα χρόνο αργότερα ήρθε στον κόσμο η κόρη τους. Παρόλα αυτά, το νεαρό ζευγάρι δεν έπλεε σε πελάγη ευτυχίας. Οι φόβοι των γονιών της είχαν βγει αληθινοί, καθώς το πρόβλημα αλκοολισμού του άνδρα της αποδείχθηκε πολύ πιο σοβαρό. Οι προσπάθειές να τον βοηθήσει απέβησαν άκαρπες και τελικά ο Charles πέθανε από υπερβολική κατανάλωση μόλις το 1869.

Η αρχή της δράσης

Ο θάνατος του άντρα της σημάδεψε ανεξίτηλα την Κάρρυ. Ωστόσο, φαινομενικά τουλάχιστον, συνέχισε τη ζωή της. Πήρε πτυχίο φιλοσοφίας, ξεκίνησε να δουλεύει ως καθηγήτρια σε σχολεία και μία πενταετία αργότερα, παντρεύτηκε ξανά. Ο δεύτερος σύζυγός της ήταν ο David Nation, ένας επιφανής δικηγόρος, 19 χρόνια μεγαλύτερός της.

Παίρνοντας το επώνυμο του συζύγου της, το όνομα της 27χρονης διαμορφώθηκε σε Carry A. Nation που τυχαίνει να μεταφράζεται ως «βαστώ ένα έθνος». Το νέο αυτό όνομα, που θύμιζε περισσότερο ακτιβιστικό ψευδώνυμο, για πολλούς φαίνεται να αποτέλεσε οιωνός για την μετέπειτα δράση της.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1870, η Carry άρχισε να ασχολείται με τα κοινά. Ως μέλος της Χριστιανικής Ένωσης Εγκράτειας Γυναικών, μίας οργάνωσης που είχε συμβάλει στην ψήφιση νόμου ποτοαπαγόρευσης στην πολιτεία του Κάνσας, συμμετείχε ενεργά σε δράσεις κατά της κατανάλωσης αλκοόλ.

Με τα χρόνια, η ενασχόληση αυτή μετατράπηκε σε εμμονή και αυτοσκοπό. Παρότι στην πολιτεία ο νόμος που απαγόρευε τα αλκοολούχα είχε ψηφιστεί, στις περισσότερες πόλεις, οι ταβέρνες σέρβιραν αλκοόλ παράτυπα, με την ανοχή των τοπικών αρχών.

Η κατάσταση αυτή εξόργιζε την Κάρρυ, ενώ παράλληλα, οι ειρηνικές και μετριοπαθείς δράσεις της Χριστιανικής Ένωσης δεν την ικανοποιούσαν πια.

Η ακτιβίστρια με το τσεκούρι

Το βράδυ της 5ης Ιουνίου του 1900, είδε ένα όνειρο που η ίδια θεώρησε σημαδιακό.

«Με ξύπνησε μία φωνή που μου φάνηκε σαν να μιλά στην καρδιά μου. “Πήγαινε στην Κιόβα, θα είμαι δίπλα σου”, μου είπε χαμηλόφωνα και απαλά, με ένα μουσικό τόνο».

Πράγματι, δύο μέρες αργότερα η 54χρονη πλέον πήρε το δρόμο για την Κιόβα, μία γειτονική κωμόπολη. Στη διαδρομή μάζευε πέτρες και τούβλα από κάτω. Όταν έφτασε στον προορισμό της, μπήκε στο πρώτο σαλούν και ανακοίνωσε στους θαμώνες:

Άντρες, ήρθα να σας σώσω από τη μοίρα του μπεκρή

Έπειτα κατευθύνθηκε στην κάβα του μαγαζιού και ξεκίνησε να σπάει τα μπουκάλια και να χύνει το αλκοόλ από τα βαρέλια. Καθώς ήταν ψηλή, γεροδεμένη και με τούβλα στα χέρια της, κανείς δεν επιχείρησε να την σταματήσει. Μόλις ολοκλήρωσε το «καθήκον» της, συνέχισε στα υπόλοιπα σαλούν της πόλης.

Αφού τελείωσε, επέστρεψε στην πόλη της γεμάτη ικανοποίηση. Αυτή ήταν μόνο η αρχή.

Τους επόμενους μήνες, η Carry επισκέφθηκε αρκετές κωμοπόλεις του Κάνσας και υπό την απειλή των τούβλων βανδάλιζε τα σαλούν. Σταδιακά, η φήμη της στο Κάνσας εξαπλώθηκε. Αν και οι αρχές συχνά τη συνελάμβαναν, σπάνια επιχειρούσαν εκ των προτέρων να τη σταματήσουν, αφού θα ήταν σαν να παραδέχονταν ότι στα μαγαζιά της πόλης γινόταν κατανάλωση αλκοόλ εν γνώσει τους.

Το 1901 η ιδιόρρυθμη ακτιβίστρια αναβάθμισε τον «εξοπλισμό» της. Αντί για τούβλα και πέτρες, εμφανιζόταν στα σαλούν με ένα τσεκούρι στο χέρι. Την ιδέα της την έδωσε ο σύζυγός της.

«Είναι το πιο έξυπνο πράγμα που έχεις πει από τότε που σε παντρεύτηκα», του είπε, σύμφωνα με την αυτοβιογραφία της. Λίγους μήνες αργότερα πήρε διαζύγιο. Πλέον ήταν ελεύθερη να αφιερωθεί εξ ολοκλήρου στον στόχο της. Αντιλαμβανόταν όμως ότι χρειαζόταν υποστηρικτές.

Έτσι, ξεκίνησε να βγάζει λόγους και να απευθύνει καλέσματα προκειμένου να συμμετάσχουν κι άλλοι στις «επιδρομές» της. Κουβαλούσε παντού μαζί της ένα τσεκούρι, ενώ ξεκίνησε να πουλά και μικρές κονκάρδες σε σχήμα τσεκουριού. Είχε μετατραπεί στο σήμα κατατεθέν της. Λέγεται ότι από τα έσοδα των κονκάρδων και άλλων παρόμοιων μικρών σουβενίρ πλήρωνε τις εγγυήσεις όταν τη συνελάμβαναν.

Μέσα στα επόμενα χρόνια, η δημοφιλία της εκτοξεύτηκε, κυρίως μεταξύ των χριστιανικών κοινοτήτων και των γυναικών. Ήταν άλλωστε η αρχή της εποχής που το κίνημα της ποτοαπαγόρευσης στις ΗΠΑ έπαιρνε τα πάνω του.

Πέρα από τις επιδρομές με τσεκούρια, η Carry οργάνωνε με επιτυχία συλλαλητήρια και μεγάλες πορείες. Εξέδιδε, ακόμα, μία εφημερίδα, «Το Τσεκούρι» και ένα ενημερωτικό φυλλάδιο που κυκλοφορούσε δυο φορές τη βδομάδα με τίτλο “The Smasher’s Mail”.

Η μεσήλικη ακτιβίστρια είχε φανατικούς υποστηρικτές και ορκισμένους εχθρούς. Πολλοί ιδιοκτήτες μπαρ κρεμούσαν στην είσοδο μία ταμπέλα με το σλόγκαν “Όλα τα έθνη (Nations) είναι ευπρόσδεκτα, εκτός από την Carry”.

Μέσα σε μια δεκαετία, από το 1900 έως το 1910, η Carry Nation συνελήφθη περισσότερες από 30 φορές.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής της, τα γεράματα και η επιβαρυμένη υγεία της την ανάγκασαν να σταματήσει τις επιδρομές με τσεκούρια. Στις αρχές του 1911, κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας της, κατέρρευσε επί σκηνής και οδηγήθηκε στο κοντινό νοσοκομείο. Λίγο καιρό αργότερα άφησε την τελευταία της πνοή.

Η Carry A. Nation δεν έζησε να δει την περίοδο της καθολικής ποτοαπαγόρευσης στις ΗΠΑ, που ήρθε τελικά το 1920 και διήρκεσε 13 χρόνια. Ωστόσο, η δράση της, τουλάχιστον στο Κάνσας, συνέβαλε σημαντικά στη διάδοση του αντι-αλκοολικού κινήματος.

Για την εποχή της ο ακραίος ακτιβισμός και δη από γυναίκες ήταν σχεδόν πρωτάκουστος. Η δράση της την μετέτρεψε σε «θρύλο» και μέχρι σήμερα μνημονεύεται ως μία από τις πιο χαρακτηριστικές μορφές στην ιστορία του γυναικείου ακτιβισμού.

επιχρωματισμένη φωτογραφία: igphotorevival

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: «Εάν θεωρείτε το φαγητό τιμωρία και ψάχνετε για δίαιτες, κλείστε αμέσως αυτό το βιβλίο». Το άγνωστο βιβλίο του Νταλί για τη μαγειρική, με εκπληκτική εικονογράφηση