Η απόφαση του Κολοκοτρώνη να χτυπήσει στην καρδιά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η άλωση που εδραίωσε την επανάσταση

Η Τρίπολη αποτέλεσε το προπύργιο της Επανάστασης του ’21. Ο στρατηγικός νους πίσω από την πολιορκία, την άλωση και την απελευθέρωσή της δεν ήταν άλλος από τον Γέρο του Μοριά.

Οι περισσότεροι Έλληνες οπλαρχηγοί θεωρούσαν ότι η κατάληψη της Τριπολιτσάς ήταν αδύνατη. Αποτελούσε διοικητικό και στρατιωτικό κέντρο των Οθωμανών στην Πελοπόννησο, είχε μία αδιαπέραστη περίφραξη και ισχυρότατο πολεμικό εξοπλισμό.

Το σχέδιο που πρότειναν λοιπόν ήταν περιφερειακές μάχες. Να κυκλώσουν την Τριπολιτσά, χτυπώντας πρώτα μικρότερους οικισμούς και κάστρα του Μοριά. Η άποψη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη ήταν διαφορετική. Ο Έλληνας στρατηγός υποστήριζε ότι έπρεπε να στοχεύσουν κατευθείαν στην καρδιά της Οθωμανικής εξουσίας.

Αν νεκρωθεί η καρδιά, νεκρώνονται και τα άκρα.

Το σχέδιο του Κολοκοτρώνη τελικά επικράτησε. Τον Μάιο του 1821 έστειλε επιστολή στον Μουσταφάμπεη, ο οποίος είχε το γενικό πρόσταγμα στην πόλη, απόντος του Μόρα-Βαλεσί, Χουρσίτ Πασά, που κυνηγούσε τον Αλή Πασά στα Ιωάννινα. Τον προειδοποιούσε ότι αν δε παραδοθεί θα επιτεθεί. Ο Οθωμανός απέρριψε κάθε συζήτηση.

Πολιορκία

Αρχιστράτηγος της επιχείρησης ορίστηκε ο Πετρομπέης Μαυρομιχάλης. Πραγματικός αρχηγός όμως ήταν ο Κολοκοτρώνης. Ηγούταν του πολυπληθέστερου και κομβικότερου σώματος πολιορκητών έξω από την πόλη. Συνολικά τα σώματα που την είχαν περικυκλώσει τον Ιούνιο του 1821 ήταν τέσσερα.

Το αριστερό του Κολοκοτρώνη με 2.500 άντρες, το δεξιό του Γιατράκου με 1.500, το κεντρικό του Αναγνωσταρά με 1.000 και πίσω από το δεξιό και το κέντρο βρισκόταν ο Πετρόμπεης με 1.500. Μέχρι τον Αύγουστο, οι επιθέσεις των Ελλήνων περιορίζονταν σε ακροβολισμούς εξ αποστάσεως.

Ωστόσο, η δίμηνη πολιορκία πέρα από προβλήματα ανεφοδιασμού, είχε αρχίσει να πιέζει ασφυκτικά τους Τούρκους. Έτσι, στις 10 Αυγούστου, αποφάσισαν να επιχειρήσουν έξοδο. Τότε, ο Κολοκοτρώνης εφάρμοσε μία πρωτοποριακή τακτική: έσκαψε βαθύ χαράκωμα και το οχύρωσε με στρατιώτες που θα πολεμούσαν πλάτη με πλάτη.

Είχε την ιδέα να κατασκευαστεί περιφερειακή τάφρος γύρω από την πόλη για να δυσκολέψει περισσότερο τη ζωή των πολιορκημένων. Η τάφρος κατασκευάστηκε ταχύτατα από τους χωρικούς και η  τοποθεσία ονομάστηκε Γράνα. Γύρω και πίσω από αυτή τοποθετήθηκαν τα τέσσερα ελληνικά σώματα, με επικεφαλής τους Κολοκοτρώνη, Μαυρομιχάλη, Γιατράκο και Αναγνωσταρά. Οι επαναστάτες είχαν στη διάθεσή τους  μόνο ένα παμπάλαιο κανόνι.

Ο Έλληνας οπλαρχηγός έδωσε εντολή στους άντρες του μόλις δεχτούν επίθεση να οχυρωθούν μέσα στην τάφρο και να πολεμήσουν ακουμπώντας ο ένας στην πλάτη του άλλου, δημιουργώντας μεγαλύτερη δύναμη πυρός έναντι του πολυάριθμου εχθρικού στρατού. Έτσι, όταν οι Οθωμανοί με επικεφαλής τον Κεχαγιάμπεη εξήλθαν από την Τριπολιτσά τα ξημερώματα της 10ης Αυγούστου, δεν αντιλήφθηκαν μέσα στο σκοτάδι την οχύρωση.

Ήταν μία από τις πρώτες φορές στα πολεμικά χρονικά που χρησιμοποιήθηκε αυτή η στρατηγική. Υπό τις εντολές του Κολοκοτρώνη οι Έλληνες αιφνιδίασαν τους Τούρκους πετυχαίνοντας μία καθοριστική νίκη.

Διαβάστε αναλυτικά για τον θρίαμβο στη μάχη της Γράνας: «Κώλο με κώλο, ωρέ Έλληνες». Η θρυλική εντολή του Κολοκοτρώνη στην περίφημη Μάχη της Γράνας, που ανάγκασε τους Τούρκους σε μια κρίσιμη ήττα

Άλωση της Τριπολιτσάς

Μετά τον όλεθρο της Γράνας, ο κλοιός γύρω από την Τριπολιτσά είχε γίνει ασφυκτικός. Το τελειωτικό χτύπημα όμως ήρθε με μία ακόμη στρατηγική κίνηση του Κολοκοτρώνη. Αυτή τη φορά παρασκηνιακά.

Ο γέρος του Μοριά προχώρησε σε συμφωνία με τους Αλβανούς της πόλης προκειμένου να αποχωρήσουν ειρηνικά και αναίμακτα. Τους εγγυήθηκε ότι θα μπορούσαν να πάρουν μαζί τα όπλα, τις περιουσίες και τις οικογένειές τους. Το πλήγμα για τους Τούρκους ήταν καθοριστικό, καθώς οι Αλβανοί ήταν οι τελευταίοι ικανοί μαχητές που τους είχαν απομείνει εντός της Τρίπολης. Ως ημερομηνία αναχώρησης ορίστηκε η 23η Σεπτεμβρίου.

Από τα χαράματα της μέρας εκείνης, όλη η Τριπολιτσά βρισκόταν σε αναβρασμό. Μπέηδες και αγάδες  ήταν σε αναβρασμό καθώς έβλεπαν ότι δεν υπήρχε ελπίδα σωτηρίας. Συσκέπτονταν με το ερώτημα εάν έπρεπε να παραδοθούν Όμως τους πρόλαβε ένας στρατιώτης, ο Μανώλης Δούνιας από τον Πραστό Κυνουρίας.

Στις 23 Σεπτεμβρίου 1821, ημέρα Παρασκευή, ο Μανώλης Δούνιας από τον Πραστό Κυνουρίας μαζί με δύο συντρόφους του, αναρριχήθηκε στα τείχη της πόλης και μπήκε στην Τριπολιτσά, εκμεταλλευόμενος τη γνωριμία του με τον φύλακα του προμαχώνα. Αφού τον εξουδετέρωσε, άνοιξε την Πύλη του Μυστρά και οι επαναστάτες εισέβαλαν στην πόλη.

Κατά μια άλλη εκδοχή που υποστηρίζει, ο Σπυρίδων Τρικούπης στην «Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως», λόγω της αναστάτωσης που επικρατούσε έμεινε αφρούρητο το κανονοστάσιο της πύλης της Ναυπλίας και πενήντα άντρες ανέβηκαν στο τείχος πατώντας ο ένας στους ώμους του άλλου. Άνοιξαν την πύλη και ύψωσαν την ελληνική σημαία. Οι Τούρκοι σήμαναν συναγερμό, οι Έλληνες άνοιξαν κι άλλες πύλες, κι όρμησαν όλοι μέσα στην πόλη.

Κατά τον Τούρκο ιστορικό Αχμέτ Δζεβδέτ πασά, οι πολιορκητές μπήκαν στην πόλη όταν άνοιξαν οι πύλες για να βγουν οι Αλβανοί.

Οι Τούρκοι προσπάθησαν ν’ αντισταθούν αλλά μάταια. Μερικοί κλείστηκαν στην Μεγάλη Τάπια, την ακρόπολη δηλαδή, άλλοι στο τουρκικό σχολείο και πολλοί οχυρώθηκαν στα σπίτια τους. Η σφαγή που ακολούθησε κράτησε τρεις μέρες και ήταν τρομακτική. Υπολογίζεται ότι θανατώθηκαν 2.000 Εβραίοι και 30.000 Τούρκοι. Ο αριθμός των ελληνικών απωλειών κατά την άλωση ποικίλλει κατά τους συγγραφείς από 100 έως 700.

Παίζοντας με τους ήρωες και την ιστορία

Η απελευθέρωση της Τριπολιτσάς άλλαξε τον ρου της ιστορίας και καθόρισε την πορεία του Αγώνα των Ελλήνων. Η Επανάσταση εφοδιάστηκε με χιλιάδες όπλα, οι αγωνιστές εμψυχώθηκαν και ο αγώνας απέκτησε φήμη στο εξωτερικό. Η κορυφαία στιγμή της Επανάστασης του ’21 πιστώνεται στον Γέρο του Μοριά, Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.

Η PLAYMOBIL τιμά την επέτειο των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση με ένα επετειακό σετ. Η αντρική φιγούρα του γενειοφόρου αγωνιστή θυμίζει αρκετά τον θρυλικό οπλαρχηγό. Συνοδευόμενος από τον οπλισμό του, ένα κανόνι και έναν πάπυρο με στίχους του Θούριου, καλεί τα παιδιά να αναβιώσουν τις σπουδαιότερες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας μας μέσα από το παιχνίδι.

Βέβαια, παρά την ομοιότητα με τον Κολοκοτρώνη, η φιγούρα δεν παύει να συμβολίζει όλους τους Έλληνες που πολέμησαν και θυσίασαν τη ζωή τους για την ελευθερία της πατρίδας μας.

Το επετειακό σετ PLAYMOBIL play & give κυκλοφορεί αποκλειστικά για την ελληνική αγορά σε όλα τα καταστήματα παιχνιδιών και όπως κάθε χρόνο, μέρος των εσόδων από τις πωλήσεις του θα διατεθεί για την ενίσχυση του Συλλόγου «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ».

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Γιατί η ελληνική σημαία είναι κυανόλευκη; Γιατί έχει εννιά λωρίδες; Πότε καθιερώθηκε ως επίσημη σημαία του ελληνικού κράτους;