Η άγνωστη θυσία εννέα Αυστραλών στρατιωτών στη μάχη της Κρήτης. Επιχείρησαν ηρωική έφοδο κατά των Γερμανών έξω από το Ρέθυμνο και έπεσαν ο ένας μετά τον άλλο. Τι υπάρχει σήμερα στο πεδίο της μάχης

Το κείμενο ο έστειλε ο αναγνώστης μας, ιστορικός ερευνητής στο Ρέθυμνο, Δημήτρης Σκαρτσιλάκης

Τέλη Μαΐου 1941, οι αλεξιπτωτιστές της ομάδας μάχης Wiedemann έχουν οχυρωθεί στην περιοχή των Μισιρίων-Περιβολίων και αμύνονται. Δεν έχουν καταφέρει να φέρουν σε πέρας με επιτυχία την αποστολή τους, που είναι η κατάληψη του Ρεθύμνου. Αντιθέτως έχουν περιοριστεί σε ένα θύλακα, που περιλαμβάνει τα Περιβόλια-Μισίρια με τον Άγιο Γεώργιο, σαν κύριο σημείο στήριξης.

Οι προμήθειες τους είναι περιορισμένες και το ηθικό όχι και τόσο καλό. Επιπλέον υπάρχει πρόβλημα μεταξύ των διοικητών Wiedemann και Schulz για το ποιος θα διοικήσει.

Στην Ανατολική πλευρά των Περιβολίων η άμυνα βασιζόταν στη δεύτερη πυροβολαρχία αλεξιπτωτιστών και στον πρώτο λόχο πολυβόλων, οι οποίοι είχαν ανοίξει ορύγματα.

Οι αμυντικές τους θέσεις εκτείνονταν από την παραλία των Μισιρίων έως τον σημερινό παλιό Εθνικό, που υπήρχε και τότε, στο ίδιο ύψος με την εκκλησία Πέτρου και Παύλου.

Τα άρματα εφορμούν

Η μάχη στα Περιβόλια μαίνονταν, ενώ οι Αυστραλοί του 2/11 τάγματος, όπου είχαν προωθηθεί από το λόφο Β στα Μισίρια, προσπαθούσαν ανεπιτυχώς να διασπάσουν τη γερμανική άμυνα σε εκείνο το σημείο. Εφορμώντας από το ρυάκι ανατολικά των Γερμανικών θέσεων, εκεί που σήμερα βρίσκεται το κάμπινγκ Ελίζαμπεθ, αποκρούονταν έχοντας απώλειες.

Το πεδίο ήταν ανοιχτό και παρείχε εξαιρετική ορατότητα στα πολυβόλα των αλεξιπτωτιστών, οι οποίοι γάζωναν οτιδήποτε ξεπρόβαλε στον ορίζοντα.

Επιπλέον οι Γερμανοί είχαν στη διάθεσή τους δυο πυροβόλα τελευταίας τεχνολογίας και ένα αντιαεροπορικό.

Άλλη μια επίθεση αποφασίστηκε από την Αυστραλιανή διοίκηση, αυτή τη φορά με την υποστήριξη δυο αρμάτων μάχης, όπου μεταφέρθηκαν μετά από πολλές περιπέτειες από το Σταυρωμένο.

Την αυγή της 27ης Μαΐου το άρμα τύπου Matilda με το όνομα Gnome ξεπρόβαλε από τη δεξιά πλευρά των Αυστραλιανών γραμμών, στην παραλία με κατεύθυνση δυτικά, ενώ την αριστερή πλευρά θα την κάλυπτε το δεύτερο άρμα matilda με την ονομασία GNAT.

Θα ακολουθούσε το πεζικό. Το άρμα Gnome κινήθηκε νωχελικά πάνω στην άμμο ενώ ο πυργίσκος του άρχισε να στρέφεται και να σημαδεύει τους Γερμανούς.  Στη νεκρή ζώνη και 30 περίπου μέτρα από το ρυάκι το άρμα χτυπήθηκε στη δεξιά πλευρά από μια άμεση βολή του πυροβόλου LG40 που βρίσκονταν μερικές δεκάδες μέτρα πίσω από τις Γερμανικές γραμμές. Η επίθεση έμοιαζε να αποτυγχάνει.

Ο Αυστραλός λοχαγός Honner βλέποντας ότι το τανκ είχε τεθεί εκτός μάχης και το πεζικό θα έμενε ακάλυπτο αποφάσισε γρήγορα να μετακινήσει μια ομάδα στρατιωτών που θα έστηνε ένα πολυβόλο Bren σε μια οχυρή θέση μέσα στη νεκρή ζώνη και μόλις λίγα μέτρα από τις γραμμές των αλεξιπτωτιστών.

Στο σημείο ήταν ένα πηγάδι, μια στέρνα και ένα χαμηλό τοιχίο, πολύ συνηθισμένα εκείνη την εποχή στην περιοχή. Εκεί έπρεπε να φτάσει η εννεαμελής ομάδα των Αυστραλών, να στήσει το πολυβόλο και με τα πυρά του να υποστηρίξει τους υπόλοιπους άντρες που θα έκαναν επίθεση. Επρόκειτο για μια αποστολή αυτοκτονίας.

Οι εννιά γενναίοι Αυστραλοί

Η ομάδα των Αυστραλών του 2/11 τάγματος αποτελούνταν από τους : δεκανέα  T.Willoughby, υποδεκανέα  Dowset, στρατιώτες: Brown, Elvy, Fraser, Green, McDermid, White  και Proud.

Μόλις δόθηκε το σύνθημα οι άνδρες αυτοί σηκώθηκαν από το ρυάκι που τους παρείχε κάλυψη και άρχισαν να τρέχουν προς το πηγάδι, τα πόδια τους βυθίζονταν στην άμμο της νεκρής ζώνης, κάτι που σε συνδυασμό με τη ζέστη της ημέρας, σίγουρα θα δυσκόλευε την κίνηση τους.

Ο στρατιώτης Proud χτυπήθηκε πρώτος στο πλατύ ατσάλινο κράνος με το που ξεπρόβαλε από το χαντάκι και ξαναέπεσε μέσα ζαλισμένος, οι υπόλοιποι συνέχισαν.

Οι γερμανοί αλεξιπτωτιστές σίγουρα θα έμειναν έκπληκτοι από τη γενναιότητα των οκτώ ανδρών που έτρεχαν καταπάνω τους.

Η ομάδα προσπέρασε το αχρηστευμένο άρμα GNOME και κόντευε να φτάσει στο πηγάδι όμως ο αρχηγός, δεκανέας T.Willoughby  χτυπήθηκε και έπεσε νεκρός.

Ο επόμενος στρατιώτης σήκωσε το πολυβόλο έτρεξε μερικά μέτρα όμως χτυπήθηκε και αυτός. Ένας μετά τον άλλο έπαιρναν το πολυβόλο από τα χέρια του νεκρού συντρόφου τους και κατευθύνονταν προς το πηγάδι σε μια απελπισμένη προσπάθεια να ολοκληρώσουν την αποστολή τους. Ο τελευταίος από αυτούς έφτασε στο πηγάδι και έπεσε νεκρός με το Bren στην αγκαλιά του, μόλις 20 μέτρα από τις Γερμανικές γραμμές. 

Στη συνέχεια ένας Αυστραλός τραυματιοφορέας έκανε την εμφάνιση του κρατώντας μια σημαία με ένα σταυρό, πλησίασε τους άνδρες που κείτονταν και διαπίστωσε το θάνατό τους. Οι αλεξιπτωτιστές κρατώντας τα όπλα τους με τις κάννες προς τα πάνω, του έκαναν νόημα να απομακρυνθεί γρήγορα από το σημείο. Αργότερα οι αλεξιπτωτιστές τους έθαψαν ανάμεσα στους δικούς τους νεκρούς σε ένα προσωρινό νεκροταφείο στα Μισίρια.

Οι μάχες συνεχίστηκαν για δύο ακόμη ημέρες. Και οι δυο πλευρές πάλευαν απεγνωσμένα χωρίς κάποια ιδιαίτερη αλλαγή.

Το βράδυ της 28ης Μαΐου, μια ομάδα Αυστραλών διείσδυσε στις γραμμές των Γερμανών που ήταν πλέον πολύ αραιά επανδρωμένες και κατέλαβε για λίγες ώρες κάποια κτίρια εντός των Περιβολίων. Στις 29 του μηνός κατέφθασαν οι Γερμανικές ενισχύσεις και η μάχη του Ρεθύμνου έλαβε τέλος.

Το πεδίο της μάχης σήμερα

Σήμερα Ρεθυμνιώτες και τουρίστες, έχουν άγνοια για τις αιματηρές μάχες που διαδραματίστηκαν στα σημεία όπου κάνουν το μπάνιο τους.

Το χαντάκι στο κάμπινγκ Ελίζαμπεθ, υπάρχει ακόμα καθώς και η νεκρή ζώνη μεταξύ του κάμπινγκ και των σπιτιών δυτικά.

Το τοπίο δεν έχει αλλοιωθεί ιδιαίτερα, ενώ αν κάποιος είναι παρατηρητικός μπορεί ακόμη και σήμερα να εντοπίσει κάλυκες.

Ίσως θα ήταν μια καλή ιδέα η κατασκευή μιας πινακίδας που θα εξηγούσε τι συνέβη εκεί το 1941.

Μόνο έτσι η ηρωική ιστορία των οκτώ ανδρών που έπεσαν νεκροί τόσο μακριά από την πατρίδα τους, δεν θα ξεχαστεί.

Όσοι αναγνώστες επιθυμούν να στέλνουν κείμενα μπορούν να μας τα στέλνουν στη διεύθυνση: [email protected]

Εφόσον τηρούνται κάποιες προϋποθέσεις, που έχουν να κάνουν με το ύφος της ιστοσελίδας, θα δημοσιεύονται.

Η ΜτΧ δεν ευθύνεται για τυχόν ανακρίβειες στα κείμενα των αναγνωστών.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Πόσοι Γερμανοί σκοτώθηκαν στη Μάχη της Κρήτης. Ο αιφνιδιασμός από την παλλαϊκή άμυνα και οι καταρρίψεις αεροπλάνων. Τι απέγινε ο υποσμηναγός της φωτογραφίας