Η άγνωστη πολιτεία του νερού με τις ψάθινες καλύβες, απ’ όπου ξεκίνησε η Αργοναυτική εκστρατεία. Κατοικούσαν μόνο άνδρες που ψάρευαν για εννέα μήνες, μακριά από τις οικογένειές τους

Βρίσκεται στους πρόποδες του βόρειου Πηλίου και αναφέρεται στα έργα των αρχαίων ποιητών καθώς από εκεί ξεκίνησε η Αργοναυτική εκστρατεία και εκεί έγινε η Κενταυρομαχία που ενέπνευσε όλους τους αρχαίους γλύπτες.

Η λίμνη Κάρλα αποτέλεσε σημαντικό υγροβιότοπο της χώρας, αλλά αποξηράνθηκε πριν από δεκαετίες για να αναπτυχθεί η γεωργία. Έτσι εξαφανίστηκε η σπάνια πλωτή πολιτεία των ψαράδων που ζούσαν εκεί.

Σήμερα γίνεται προσπάθεια να ανασυσταθεί.

Σύμφωνα με τη μυθολογία, στη βόρεια πλευρά της λίμνης πραγματοποιήθηκε η σύγκρουση των Λαπιθών με τους Κενταύρους και ξεκίνησε η Αργοναυτική εκστρατεία.

Σε αυτή την περιοχή, ο Απόλλωνας ερωτεύτηκε την κόρη του Θεσσαλού Φλεγύα, την Κορωνίδα με την οποία απέκτησε τον Ασκληπιό και ο Ερμής ερωτεύτηκε της θεότητα του Άδη, Βριμώ.

Την περίοδο της τουρκοκρατίας η περιοχή ήταν  γνωστή και ως Κάρλα Σου και Κάρλα Γκιόλ

Η λίμνη Κάρλα, την οποία οι ντόπιοι αποκαλούσαν «βάλτο» ήταν από τους μεγαλύτερους υγροβιότοπους της Ελλάδας και στην αρχαιότητα ήταν γνωστή ως Βοηβηίς.

Δημιουργήθηκε πριν από εκατομμύρια χρόνια και στις όχθες της αναπτύχθηκαν νεολιθικοί οικισμοί.

Ήταν ένα πανέμορφο φυσικό τοπίο, που αποτελούσε καταφύγιο για χιλιάδες πτηνά και ψάρια.

Περιτριγυριζόταν από πλατάνια και στο πέρασμα των ετών υπήρξε καταφύγιο πολλών ανθρώπων που εγκαταστάθηκαν στις όχθες τη λίμνης και ασχολήθηκαν με την καλλιέργεια της γης και την αλιεία.

Η πολιτεία του νερού

Ψαράς στις όχθες της λίμνης Κάρλας, φωτογραφία Μάκης Εξαρχόπουλος.

Στις όχθες της λίμνης οι ψαράδες του χωριού Κανάλια ανέπτυξαν ένα μοναδικό οικισμό που αποτελείτο από 100 καλύβες, όπου ζούσαν μόνο άνδρες.

Κάθε χρόνο, μετά τον Δεκαπενταύγουστο έφευγαν από τα σπίτια τους για εννέα μήνες και έμεναν στις αυτοσχέδιες καλύβες μέχρι το Πάσχα.

Ο αρχηγός κάθε ομάδας ονομαζόταν “καπετάνιος”, φωτογραφία Μάκης Εξαρχόπουλος

Επέστρεφαν στο χωριό τους σε τακτά χρονικά διαστήματα μόνο για λίγες ημέρες, καθώς η αλιεία αποτελούσε το μοναδικό τρόπο  επιβίωσης των ντόπιων.

Σχημάτιζαν ομάδες από δύο ως έξι άτομα που ήταν γνώστες ως «ντουκιάνια» και κατασκεύαζαν καλύβες πάνω στην επιφάνεια της λίμνης. Κατασκεύαζαν καλύβες σε στρογγυλό σχήμα χρησιμοποιώντας καλάμια και ψάθα.

Οι καλύβες βρίσκονταν στη βόρεια πλευρά της λίμνης και στην κορυφή τους είχαν σταυρό

Το μέγεθος τους ήταν ανάλογο με τα άτομα που έμεναν στο εσωτερικό της. Στο κέντρο της καλύβας υπήρχε μια εστία γνωστή ως φωτοκαγιά, όπου μαγείρευαν τα ψάρια που αλίευαν, γνωστά ως «καρλίσια» ψάρια.

Κοιμόντουσαν σε κυκλική διάταξη και ψάρευαν στήνοντας παγίδες στις καλαμιές που υπήρχαν γύρω από τις καλύβες.

Η πολιτεία του νερού που δημιούργησαν έμοιαζε με τις πλωτές πολιτείες που αναπτύχθηκαν από φυλές της Αφρικής και της Κίνας. Ωστόσο, μετά την αποξήρανση της λίμνης το 1962, εξαφανίστηκε.

Οι βάρκες που χρησιμοποιούσαν οι ψαράδες γνωστές ως “καράβια” ήταν προϊόν της ντόπιας ναυπηγικής παράδοσης

Τότε, η ελληνική πολιτεία πήρε επώδυνες, για τους ψαράδες, αποφάσεις προκειμένου να αναπτυχθεί η γεωργία. Έτσι από άνθρωποι του νερού έγιναν υποχρεωτικά αγρότες.

Όπως αποδείχτηκε με το πέρασμα του χρόνου, η αποξήρανση είχε καταστροφικές συνέπειες για το οικοσύστημα της περιοχής.

Ο Καναλιώτης ψαράς Σωκράτης Ζιώγας  με τους παρακάτω στίχους εκφράζει τη θλίψη του για το τέλος της λίμνης:

“Κάρλα μου λίμνη όμορφη, που σ’έχουνε ξεράνει,τον τόπο που μας άφησες, για τίποτε δεν κάνει”.

Τη δεκαετία του ’90 με πρωτοβουλίες του ερευνητή και προέδρου του ΚΕΠΟΛΚ, Μάκη Εξαρχόπουλου έγιναν προσπάθειες αναβίωσης της λίμνης και αποκατάστασης του οικοσυστήματος.

Σήμερα, ένα μικρό κομμάτι της λίμνης έχει γεμίσει ξανά με νερό και η ζωή επιστρέφει στη λίμνη Κάρλα έπειτα από αρκετά χρόνια.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η μεγαλύτερη Μυκηναϊκή ακρόπολη της Ελλάδας χτίστηκε πάνω σε έναν λόφο που κάποτε ήταν νησί. Το εντυπωσιακό οχυρό είχε 5,50 μέτρα πάχος και αποτελούταν από τεράστιους ογκόλιθους