Η Γυάρος ονομάστηκε από τους ιστορικούς ως το Νταχάου της Μεσογείου, καθώς πάνω στα βράχια του άγονου νησιού χτίστηκε ένα από τα μεγαλύτερα συγκροτήματα φυλακών και εκεί εκτοπίστηκαν χιλιάδες πολιτικοί κρατούμενοι στα μετεμφυλιακά χρόνια και κατά την διάρκεια της επταετίας μέχρι το 1974.
Οι φυλακές χτίστηκαν τούβλο τούβλο από τους εξόριστους, πολλοί από τους οποίους δεν κατάφεραν ποτέ να επιστρέψουν στις οικογένειές τους.
Εσωτερικό προάυλιο στις φυλακές της Γυάρου. Στο βάθος η ανεμοδαρμένη άνυδρη γη χωρίς ίχνος βλάστησης. Λήψη: Χρ.Βασιλόπουλος 2010.
Ο τόπος ιστορικά δεν μπόρεσε να κατοικηθεί επί μακρόν και να διατηρηθεί κάποιος οργανωμένος οικισμός γιατί το νησί θεωρήθηκε αφιλόξενο, αλίμενο και επικίνδυνο λόγω των ακραίων καιρικών συνθηκών που επικρατούν συχνά στην περιοχή. Μάλιστα σώζεται η αναφορά του ο Αριστοτέλη που επισήμαινε την καταστροφική δράση των τρωκτικών που είχαν δημιουργήσει μια τεράστια αποικία: “Εδώ, οι ποντικοί καταβροχθίζουν ακόμη και τη σιδηρίτιδα γη”. Παρόλα αυτά η Γυάρος (ή αλλιώς τα Γιούρα) σε μια περίοδο της αρχαιότητας λειτούργησε ως πόλη-κράτος και μάλιστα έκοψε ακόμα και δικά της νομίσματα.
Αυτοψία βόρεια των φυλακών. Παρατηρητήρια και φυλάκια. Γύρω ζουν φίδια και ποντίκια.
Το 2010 επισκεφθήκαμε το νησί με μια δημοσιογραφική αποστολή στην οποία είχαμε καλέσει ως “ξεναγούς” δύο ηλικιωμένους που έζησαν εξόριστοι στο νησί. Ήταν μια σπάνια συνάντηση γιατί βιώσαμε την ιστορία από πρώτο χέρι και περιηγηθήκαμε σε κάθε άγνωστο σημείο των φυλακών καταγράφοντας άγνωστες λεπτομέρειες.
Η Γυάρος δεν έχει λιμάνι και η παραμονή μας στο νησί επισπεύθηκε από το Λιμενικό λόγω επιδείνωσης των συνθηκών. Στην περιοχή σπάνια έχει νηνεμία, όπως αποτύπωσε ο φακός του wwf.
Αξίζει σε μια επόμενη ανάρτηση να παρουσιάσουμε τις μαρτυρίες και τα ντοκουμέντα που συγκεντρώσαμε στο νησί, που ακόμα περιμένει την πολιτεία για την ανάδειξη της σύγχρονης ιστορίας. Το κτιριακό φάντασμα της Γυάρου εξακολουθεί να στέκει όρθιο, αλλά λαβωμένο από την εγκατάλειψη ως μνημείο μισαλλοδοξίας και πολιτικής εκμετάλλευσης.
Υπολογίζεται πως συνολικά πέρασαν από τη Γυάρο περίπου 22.000 εξόριστοι! Σπάνια φωτογραφική αποτύπωση του WWF με το νησί σε ηρεμία.
Αυτό όμως που με παρακίνησε να επανέλθω στην Γυάρο είναι η επίμονη εργασία των περιβαλλοντικών οργανώσεων, όπως το wwf, ώστε να αναδείξουν την άγνωστη πλευρά της περιοχής ως σημαντικού και παραγνωρισμένου βιότοπου.
Η Γυάρος, η οποία το 2011 εντάχθηκε στο πανευρωπαϊκό δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000, φιλοξενεί τον σημαντικότερο πληθυσμό Μεσογειακής φώκιας στη Μεσόγειο, έναν πληθυσμό που παρακολουθούν στενά οι ερευνητές της ΜOm.
Η έρευνα έδειξε ότι το νησί αποτελεί μια από τις σημαντικότερες περιοχές αναπαραγωγής για τις φώκιες στη Μεσόγειο και ήταν η βάση ώστε η Γυάρος και η γύρω θαλάσσια περιοχή να ενταχθεί στο δίκτυο NATURA 2000.
Η Γυάρος, εκτός από έναν Τόπο Ιστορικής Μνήμης αποτελεί και μια εξαιρετικά σημαντική περιοχή για τη βιοποικιλότητα της Μεσογείου.
Στο πλαίσιο μελέτης του νησιού ανακαλύφθηκαν υποθαλάσσιοι προστατευόμενοι οικότοποι, σημαντικοί για το είδος, όπως λιβάδια Ποσειδωνίας και τραγάνες, καθώς επίσης και μία πολύ σημαντική αποικία θαλασσοπουλιών, των απειλούμενων με εξαφάνιση Μύχων.
Αρχική αεροφωτογραφία Γ. Στεφάνου / WWF Ελλάς
Πληροφορίες από ww.cycladeslife.gr
Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Τα άγνωστα σχέδια του Γιάννη Ρίτσου που δημιούργησε στην εξορία. Ζωγράφιζε πάνω σε πέτρες και κουτιά τσιγάρων με ρίζες φυτών ή ότι άλλο έβρισκε (φωτο)…
Ειδήσεις σήμερα:
- Ο Μητσοτάκης διέγραψε από τη ΝΔ τον Αντώνη Σαμαρά. Τι του καταλογίζει o πρωθυπουργός. Η απάντηση Σαμαρά
- Η έκκληση του επικεφαλής του ΟΗΕ για το κλίμα. Σε εξέλιξη η διάσκεψη COP29. Τι αναφέρει
- Συνεχίζονται και κορυφώνονται αύριο οι εκδηλώσεις για την επέτειο του Πολυτεχνείου. Οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις
- Ποιο είναι το ψάρι του «τέλους του κόσμου» που ξεβράστηκε για δεύτερη φορά στις ακτές της Καλιφόρνιας
Ακολουθήστε τη mixanitouxronou.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε τις σημαντικότερες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στη mixanitouxronou.gr
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ