Η άγνωστη επιχείρηση – φιάσκο της μυστικής υπηρεσίας των ΗΠΑ πριν την δημιουργία της CIA. Οδήγησε σε μία δικτατορία και στο θάνατο εκατοντάδων ανθρώπων

«Οι επιχειρήσεις της μυστικής υπηρεσίας προϋποθέτουν τη συστηματική παραβίαση όλων των κανόνων. Οι επιχειρήσεις αυτού του είδους είναι εξ ανάγκης εκτός νομοθετικού πλαισίου και ενίοτε παράνομες».

Το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου συνέπεσε με τη διάλυση του OSS, της πρώτης μυστικής υπηρεσίας πληροφοριών των ΗΠΑ, που είχε αποδειχθεί το λιγότερο ερασιτεχνική και απόλυτα αναποτελεσματική.

Ο πρόεδρος Τρούμαν βρισκόταν ήδη σε συζητήσεις για τη δημιουργία μίας νέας, πιο οργανωμένης υπηρεσίας με κατασκοπευτική δράση σε παγκόσμια κλίμακα.

Το FBI, ο Στρατός Ξηράς, το Πολεμικό Ναυτικό, το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων, όλοι αγωνίζονταν για να πάρουν υπό τον έλεγχό τους αυτό το νέο οργανισμό.

Ωστόσο, το εύρος  δράσης της και ο κατασκοπευτικός της ρόλος δεν μπορούσε να υπαχθεί σε κανένα από τα παραπάνω. Η υπηρεσία πληροφοριών έπρεπε να συσταθεί από το μηδέν και να στελεχωθεί από τους ικανότερους όλων των τομέων.

CIG: Μία νέα απόπειρα

Είχαν περάσει αρκετοί μήνες και η κατάσταση παρέμενε χαοτική.

Οι πράκτορες και οι αναλυτές που άλλοτε στελέχωναν τις, έστω και ανοργάνωτες, υπηρεσίες πληροφοριών, είχαν επιστρέψει στα πανεπιστήμια, στις εφημερίδες και στις επιχειρήσεις όπου εργάζονταν.

Τέσσερα χρόνια μετά το φιάσκο του Περλ Χάρμπορ, η Αμερική βρισκόταν στην ίδια κατάσταση άγνοιας για τους μεγάλους αντιπάλους της και τους συμμάχους τους.

Ο Τρούμαν αποφάσισε να λάβει δράση.

Τον Ιανουάριο του 1946 κάλεσε στο γραφείο του τον υποδιοικητή της υπηρεσίας πληροφοριών του Πολεμικού Ναυτικού, Υποναύαρχο Σίντνεϊ Σούερς.

Ο αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε στον Σούερς ότι στο πρόσωπό του έβλεπε τον ιδανικό αρχηγό της «Κατασκοπευτικής Ομάδας» και «Διοικητή της Κεντρικής Υπηρεσίας Κατασκοπείας».

Στο άκουσμα των τίτλων αυτών, ο Σούερς έμεινε έκπληκτος. Από το πουθενά, βρέθηκε να είναι επικεφαλής του νεοσύστατου «Central Intelligence Group» («Κεντρική Ομάδα Πληροφοριών») και να έχει σχεδόν δύο χιλιάδες αξιωματικούς υπό τον έλεγχό του.

Όμως, για ακόμη μία φορά η προσπάθεια ήταν πρόχειρα οργανωμένη.

Ο υποναύαρχος επωμίστηκε μεγάλη ευθύνη, χωρίς την αντίστοιχη εξουσία, ενώ πολλοί από τους άντρες του φαινόταν να μην είχαν ιδέα για το τι έπρεπε να κάνουν.

Κατά τη διάρκεια της σύντομης παραμονής του στη θέση του διοικητή, ο Σούερς κατά κύριο λόγο είχε επιδοθεί στην σύνταξη αναφορών των εκατοντάδων καθημερινών τηλεγραφημάτων που έφταναν στην CIG.

Παράλληλα, το Πεντάγωνο και το State Department αρνούνταν να συνομιλήσουν με τον Σούερς και τους ανθρώπους του, ενώ ακόμα και ο Στρατός Ξηράς, το Πολεμικό Ναυτικό και το FBI τους αντιμετώπιζαν άκρως περιφρονητικά.

Αποχωρώντας από την Κεντρική Ομάδα Πληροφοριών, ύστερα από λιγότερες από εκατό μέρες θητείας ως διοικητής, άφησε μόνο ένα σημείωμα, ως παρακαταθήκη στους επόμενους.

«Είναι επιτακτική ανάγκη να συγκροτηθεί το συντομότερο δυνατό υπηρεσία πληροφοριών υψίστης ποιότητας αναφορικά με την ΕΣΣΔ».

Το αίτημά του ήταν λογικό. Την περίοδο εκείνη, ο Ψυχρός Πόλεμος βρισκόταν στις απαρχές του και οι μυστικές υπηρεσίες της Σοβιετικής Ένωσης βρίσκονταν έτη φωτός μπροστά από εκείνες των ΗΠΑ.

Μία καταστροφική επιχείρηση

Ο αντιπτέραρχος Χόιτ Βάντενμπεργκ, που διαδέχθηκε τον Σούερς στην διοίκηση της CIG, κινήθηκε προς την κατεύθυνση που υπέδειξε ο προκάτοχός του.

Η πρώτη του επιτυχία ήταν ότι απέσπασε μία άτυπη χρηματοδότηση ύψους 15 εκατομμυρίων δολαρίων από μέλη του Κογκρέσου και άρχισε να οργανώνει κατασκοπευτικές επιχειρήσεις σε χώρες της Ευρώπης προκειμένου να ανιχνεύσει τις κινήσεις, τις δυνατότητες και τους στόχους της ΕΣΣΔ στη γηραιά ήπειρο.

Επικεφαλής της κατασκοπίας στις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές χώρες τέθηκε ο Ρίτσαρντ Χελμς.

Ωστόσο, η άγνοια και η παντελής έλλειψη οργάνωσης από τη μεριά των ΗΠΑ, για ακόμη μία φορά έγιναν αισθητές και ο Χελμς αντιλήφθηκε από πολύ νωρίς ότι τα σχέδια του Βάντενμπεργκ ήταν καταδικασμένα να ναυαγήσουν. Αμέσως κατάλαβε ότι η υπηρεσία πλήρωνε δήθεν πράκτορες που για να πληρώνονται κατασκεύαζαν φανταστικά σενάρια. Η πλειοψηφία των πληροφοριών που έφταναν στις αμερικανικές υπηρεσίες ήταν πλήρως αναξιόπιστες, προέρχονταν από «κουτσομπολιά και φήμες» ή ήταν απλώς επινοημένες και συνεπώς ψευδείς.

«Ένα πλήθος εξόριστων πολιτικών αντιφρονούντων, άλλοτε αξιωματικών της υπηρεσίας πληροφοριών, πρώην μυστικών πρακτόρων και επιχειρηματιών κάθε είδους μετατρέπονταν σε “βαρόνους των πληροφοριών”, που είχαν επινοήσει κατά παραγγελία».

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό του Καρλ-Χάινς Κράμερ, του επονομαζόμενου «κατασκόπου της Στοκχόλμης». Ο Κράμερ είχε πουλήσει στους Αμερικανούς λεπτομερέστατες εκθέσεις σχετικά με τη σοβιετική αεροπορική βιομηχανία που, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς του, προέρχονταν από ένα εκτεταμένο δίκτυο πρακτόρων μέσα στη Σοβιετική Ένωση.

Όπως αποδείχθηκε μεταγενέστερα, ο απατεώνας «κατάσκοπος» είχε αντλήσει τις πληροφορίες του από μία σειρά βιβλίων για αεροσκάφη που είχε αγοράσει από ένα βιβλιοπωλείο της Στοκχόλμης.

Τα παρόμοια περιστατικά ήταν πολλά. Ωστόσο, όσο αμφισβητήσιμες κι αν ήταν οι πληροφορίες μεταφέρονταν εν είδει εκτάκτων δελτίων στα ανώτερα κλιμάκια της ιεραρχίας. Μερικά από αυτά ανέφεραν ότι ο Στάλιν ετοιμαζόταν να εισβάλει στην Τουρκία, να αποκλείσει τη Μαύρη Θάλασσα και να καταλάβει τη Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή.

Από κοινού το Πεντάγωνο και ο Βάντενμπεργκ αποφάσισαν ότι ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης της απειλής αυτής ήταν η αποκοπή των γραμμών εφοδιασμού του Κόκκινου Στρατού στη Ρουμανία! Φυσικά δεν ίσχυε τίποτα.

Ωστόσο οι αμερικανοί ετοίμασαν σχέδιο. Ο διοικητής της Κεντρικής Ομάδας Πληροφοριών ανέλαβε να συγκροτήσει στη χώρα μία μυστική οργάνωση, στελεχωμένη από ντόπιους και ξένους πράκτορες και συνεργάτες των Αμερικανών.

Ωστόσο, αυτή δεν στήθηκε από το μηδέν.

Ο Βάντενμπεργκ είχε την ιδέα να μετατρέψει σε αντιστασιακή οργάνωση το ήδη υπάρχον Αγροτικό Κόμμα της Ρουμανίας.

Ως αντάλλαγμα για τη συνεργασία του κόμματος, θα προσφερόταν η μυστική υποστήριξη των ΗΠΑ, δηλαδή όπλα, χρήματα και πληροφορίες.

Η σοβιετική υπηρεσία πληροφοριών και η ρουμανική μυστική υπηρεσία ανακάλυψαν αμέσως όλες τις ενέργειες.

Μία γκάφα διευκόλυνε αρκετά το έργο τους.

Τον Οκτώβριο του ’46, οι Αμερικανοί έβγαλαν λαθραία από τη χώρα τον πρώην Υπουργό Εξωτερικών της Ρουμανίας και άλλα πέντε μέλη του Απελευθερωτικού Στρατού, χορηγώντας τους υπνωτικά, τοποθετώντας τους μέσα σε ταχυδρομικούς σάκους και μεταφέροντάς τους αεροπορικώς στη Βιέννη.

Το σχέδιο ήταν εξαρχής παρακινδυνευμένο και αρκετά δύσκολο να μην γίνει αντιληπτό από τους Ρώσους, οι πράκτορες των οποίων διέθεταν «πλοκάμια» παντού.

Πολύ γρήγορα αποκαλύφθηκε η συνεργασία των ΗΠΑ με το ρουμανικό κόμμα και ακολούθησε η επικήρυξη τόσο των Αμερικανών επικεφαλής που διέμεναν στο Βουκουρέστι, όσο και των ηγετών του Αγροτικού Κόμματος.

Οι πρώτοι είχαν προλάβει να διαφύγουν.

Οι δεύτεροι συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν ως προδότες.

Οι αποκαλύψεις όμως δεν σταμάτησαν εκεί.

Οι κομμουνιστές έφτασαν στα ίχνη του αμερικανού πράκτορα Φρανκ Βίσνερ, ο οποίος δρούσε στο Βουκουρέστι από τα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου, πολύ πριν την ίδρυση και την εμπλοκή της Κεντρικής Ομάδας Πληροφοριών στη χώρα.

Όπως και οι συμπατριώτες του, έτσι κι ο ίδιος είχε ήδη κατορθώσει να διαφύγει. Οι ντόπιοι συνεργάτες του, όμως, δεν στάθηκαν τόσο τυχεροί.

Μέχρι τα τέλη του χειμώνα του 1947, όλοι οι Ρουμάνοι που είχαν εργαστεί για λογαριασμό του αμερικανού πράκτορα είχαν φυλακιστεί ή εκτελεστεί. Ο προσωπικός γραμματέας του πράκτορα είχε αυτοκτονήσει.

Μία ανελέητη και εξαιρετικά βίαιη δικτατορία κατέλαβε και έθεσε υπό τον έλεγχό της τη Ρουμανία.

Αυτό συνέβη εξ ολοκλήρου εξαιτίας της Κεντρικής Ομάδας Πληροφοριών.

Σίγουρα όμως, η αποτυχημένη μυστική δράση των Αμερικανών επέσπευσε κατά πολύ την εξέλιξη αυτή.

Οι ΗΠΑ έβλεπαν ότι το φιάσκο των μυστικών υπηρεσιών τους δεν μπορούσε να συνεχισθεί για πολύ.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikipedia

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Οι ατελείωτες και θανάσιμες γκάφες της υπηρεσίας πληροφοριών πριν δημιουργηθεί η CIA. Ο διοικητής που σχεδίασε επίθεση στο Τόκιο με νυχτερίδες και οδήγησε κατά λάθος στο θάνατο χιλιάδες Αμερικανούς