Η άγνωστη επανάσταση στο Βυζάντιο εναντίον του αυτοκράτορα Λέοντος Γ’, που καταπνίγηκε χάρη στο υγρό πυρ. Η αρχή της εικονομαχίας που έπνιξε το Βυζάντιο στο αίμα χιλιάδων πιστών

Το κείμενο έστειλε ο αναγνώστης μας, Βαγγέλης Σωτήρης

Ο Λέων Γ’ (685-741), ο επονομαζόμενος Ίσαυρος, ανέβηκε στον θρόνο το 717.

Κατά τη διάρκεια της θητείας του έχουμε: την επιτυχή απόκρουση της δεύτερης αραβικής πολιορκίας (717-718), νομοθετικές μεταρρυθμίσεις κατά του μοναχισμού, στάσεις κατά του θρόνου καθώς και την αρχή των ενεργειών που οδήγησαν στην Εικονομαχία.

Το 726, ο Λέων ο Δ’, παρουσίασε ένα βασιλικό διάταγμα που αποδοκίμαζε την λατρεία των εικόνων.

Οι μεγάλες αντιδράσεις φέραν ως μέση λύση την ανύψωσή τους σε ψηλότερα σημεία των εκκλησιών ώστε να μην είναι ούτε απούσες, ούτε και προσβάσιμες. Ο πάπας Γρηγόριος Β’ στασίασε ενάντια στο βασιλικό διάταγμα προκαλώντας την στρατιωτική επέμβαση των αυτοκρατορικών δυνάμεων της Ιταλίας.

Οι επαρχίες των Ελλαδικών τάχθηκαν με το μέρος του καθώς οι εικόνες ήταν αναπόσπαστο μέρος της θρησκείας τους. Εκείνη την εποχή το Θέμα (διοικητική περιοχή) των Ελλαδικών περιλάμβανε την Στερεά Ελλάδα, την Θεσσαλία, τις Κυκλάδες καθώς και την Κρήτη. Όσον αφορά το θρησκευτικό γίγνεσθαι τελούσαν υπό την δικαιοδοσία του Πάπα της Ρώμης. Αναπόφευκτα η επιρροή του σε εκείνες της περιοχές, καθώς και στη Σικελία και την κάτω Ιταλία, ήταν ισχηρή.

Σύμφωνα με τον Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο, ο οποίος άντλησε τις πηγές του από την Χρονογραφία του Θεοφάνη του Ομολογητή (760-818), ο Πάπας Γρηγόριος Β’ υποκίνησε την στάση στην κυρίως Ελλάδα με σκοπό την ανατροπή του αυτοκράτορα Λέοντος Δ’.

Μέσω του πολυάριθμου κλήρου που διατηρούσε στο «Ελλαδικόν» ερέθισε τα πνεύματα και σε συνδυασμό με τις δυσχερείς φορολογικές και κοινωνικές συνθήκες, η στάση δεν άργησε να πάρει μορφή ένοπλης επανάστασης. Αναφέρεται πως από την Σικελία μόνο ήρθαν 25.000 στρατιώτες να βοηθήσουν.

Μια ηφαιστειακή έκρηξη του 726 στην Θήρα ερμηνεύτηκε ως θείο σημάδι κατά των εκκλησιαστικών καινοτομιών και έδωσε το ηθικό στίγμα για την αρχή της πολεμικής σύρραξης. Η κυρίως Ελλάδα και οι Κυκλάδες λοιπόν, αναγόρευσαν αυτοκράτορα κάποιον Κοσμά και συγκροτώντας πεζικό και στόλο, διάλεξαν για στρατηγούς τον Αγαλιανό και τον Στέφανο. Ταυτόχρονα με την κίνηση αυτή, οι Άραβες βάδιζαν προς την Νίκαια έχοντας κατακτήσει την πρωτεύουσα της Καππαδοκίας, Καισαρεία. Ο συγχρονισμός ήταν ιδανικός, εφόσον η παρουσία εξωτερικών εχθρών ανέκαθεν βοηθούσε και τους εσωτερικούς.

Ο στόλος από το Αιγαίο πήγε προς την Κωνσταντινούπολη με σκοπό να την πολιορκήσει. Στον δρόμο ήρθε αντιμέτωπος με τα βασιλικά πλοία που είχαν σταλθεί βιαστικά από τον Λέοντα Γ’. Δεν γνωρίζουμε πολλά για την μάχη που ακολούθησε καθώς οι πληροφορίες είναι ελάχιστες.

Το αποτέλεσμα πάντως ήταν η ολοκληρωτική ήττα του στρατού των επαναστατών.

Το υγρό πυρ βοήθησε τα αυτοκρατορικά στρατεύματα για άλλη μια φορά. Ο Θεοφάνης αναφέρει πως ο στρατηγός Αγαλιανός πήδηξε πάνοπλος στην θάλασσα για να αποφύγει την ατίμωση της αιχμαλωσίας.

Ο αρχηγός Κοσμάς και ο Στέφανος αιχμαλωτίστηκαν και θανατώθηκαν.

Αποτέλεσμα αυτής της σχετικά άγνωστης στάσης ήταν ότι ο κυρίως ελλαδικός χώρος απομακρύνθηκε από την παππική εκκλησία και ήρθε πιο κοντά στο τελικό σχίσμα του 1054 μ.χ.

Όσοι αναγνώστες επιθυμούν να στέλνουν κείμενα μπορούν να μας τα στέλνουν στη διεύθυνση: [email protected]

Εφόσον τηρούνται κάποιες προϋποθέσεις, που έχουν να κάνουν με το ύφος της ιστοσελίδας, θα δημοσιεύονται. Η ΜτΧ δεν ευθύνεται για τυχόν ανακρίβειες στα κείμενα των αναγνωστών.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Υγρό πυρ. Το μυστικό όπλο των Βυζαντινών που χρησιμοποίησε ο Λέων Γ’ ο Ίσαυρος και κατατρόπωσε τους Άραβες που πολιορκούσαν την Κωνσταντινούπολη