“Ένας Καλός Γερμανός”. Ο Πλοίαρχος, που έσωζε τη ζωή των εχθρών του. Βύθισε το πλοίο του για να σωθεί από τους Άγγλους και αυτοκτόνησε για να σωθεί το πλήρωμα από τον Χίτλερ

του ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Όταν τον Σεπτέμβριο του 1939 ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, το γερμανικό “θωρηκτό τσέπης” (Panzerschiff) «Admiral Graf Spee» με κυβερνήτη τον Πλοίαρχο Hans Langsdorff περιπολούσε στον Ατλαντικό. Αποστολή του ήταν να βυθίζει τα εμπορικά πλοία που έφευγαν από ΗΠΑ και Καναδά προς Βρετανία.

Μέχρι και τα τέλη Νοεμβρίου 1939, το «Admiral Graf Spee» είχε βυθίσει εννέα βρετανικά εμπορικά συνολικής χωρητικότητας 50.000 τόνων. Στη διάρκεια των επιχειρήσεων αυτών δεν σκοτώθηκε ή τραυματίστηκε ούτε ένας από τα εκατοντάδες μέλη των πληρωμάτων των εχθρικών πλοίων. Ο Langsdorff πριν τα βυθίσει έπαιρνε μέτρα ώστε τα πληρώματα να τα εκκενώνουν με ασφάλεια. Επίσης, δεν άφηνε τους αντιπάλους στις βάρκες να χαθούν στον Ατλαντικό, αλλά τους μάζευε όλους στο «Admiral Graf Spee».

Οι άνδρες του Langsdorff μοιράζονταν τις κουκέτες και τα λιγοστά τρόφιμά τους με τα πληρώματα των εμπορικών πλοίων που είχαν βυθίσει. Οι Βρετανοί ανησύχησαν πολύ για την παρουσία του στον Ατλαντικό, που παρεμπόδιζε τη ναυσιπλοΐα και το ανεφοδιασμό τους από την Αμερική με πολύτιμο πολεμικό υλικό. Μία μεγάλη δύναμη του βρετανικού στόλου του Ατλαντικού, ανέλαβε να βρει το «Admiral Graf Spee» και να το βυθίσει. Όμως, ο έμπειρος κυβερνήτης Langsdorff κατάφερε να διαφύγει στον Ινδικό Ωκεανό, με αποτέλεσμα οι Βρετανοί να χάσουν τα ίχνη του «Admiral Graf Spee».

Στις αρχές Δεκεμβρίου 1939 όταν το γερμανικό θωρηκτό μπήκε ξανά στον Ατλαντικό το βρετανικό ναυτικό το εντόπισε. Ακολούθησε σκληρή μάχη με τα «Έξετερ» (βαρύ καταδρομικό, Βρετανία), «Αίας» (ελαφρύ καταδρομικό, Βρετανία) και «Αχιλλεύς» (ελαφρύ καταδρομικό, Νέα Ζηλανδία). Στην πρώτη αυτή ναυμαχία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και τα τρία βρετανικά πολεμικά υπέστησαν ζημιές και τα πληρώματά τους απώλειες, αλλά το ίδιο συνέβη και με το «Admiral Graf Spee». Έτσι ο Πλοίαρχος Langsdorff αναγκάστηκε να πλεύσει στον ποταμό Ρίο ντε λα Πλάτα της ουδέτερης Ουρουγουάης για κάνει τις απαραίτητες επισκευές στο πλοίο του. Τα βρετανικά πολεμικά σταμάτησαν έξω από τον κόλπο που κάνει ο ποταμός στον Ατλαντικό, αναμένοντας την επόμενη κίνηση του Langsdorff.

Διαβάστε ακόμα: Τα απόρρητα έγγραφα του FBI που υποστηρίζουν ότι ο Χίτλερ δεν αυτοκτόνησε, αλλά απέδρασε στην Αργεντινή με πλαστική προσώπου

Οι αρχές της Ουρουγουάης εφαρμόζοντας τις διεθνείς συνθήκες, ενημέρωσαν τον Γερμανό κυβερνήτη ότι εντός τριών ημερών θα έπρεπε είτε να φύγει από τη χώρα είτε να παραδώσει το σκάφος με το πλήρωμά του. Ο Langsdorff γνώριζε ότι αν το «Admiral Graf Spee» έβγαινε και πάλι στο Νότιο Ατλαντικό οι ισχυρές μονάδες του βρετανικού ναυτικού που παραμόνευαν έξω από τον Ρίο ντε λα Πλάτα, θα το κομμάτιαζαν με τα πυροβόλα τους, χωρίς να έχει την ευκαιρία να ανταποδώσει τα πυρά, έστω για την τιμή των όπλων. Ποια θα ήταν η τύχη των χιλίων ανδρών του;

Ο Langsdorff τότε αποφάσισε να πάρει το ρίσκο και να πλεύσει τον Ρίο ντε λα Πλάτα μέχρι και τα σύνορα της Αργεντινής παρ’ ότι γνώριζε ότι το ποτάμι σε πολλά σημεία του δεν είχε το απαραίτητο βάθος. Αν και η Αργεντινή ήταν ουδέτερη -όπως και η Ουρουγουάη- η κυβέρνησή της ήταν φιλογερμανική, Ήταν πολύ πιθανό οι άνδρες του «Admiral Graf Spee» να επαναπατρίζονταν στη Γερμανία για να συνεχίσουν τον πόλεμο. Όμως εγκλωβίστηκε στα αβαθή του ποταμού, κοντά στα σύνορα Ουρουγουάης-Αργεντινής, αλλά εντός του εδάφους της πρώτης.

Προκειμένου να σώσει τους άνδρες του, αποφάσισε να βυθίσει το πλοίο του, για να μην πέσει στα χέρια των Ουρουγουανών αλλά αυτός και το πλήρωμά του να μην παραδοθούν στις αρχές της χώρας. Στο τέλος όλοι κατάφεραν να φθάσουν στο Μπουένος Άιρες της Αργεντινής. Εκεί έθαψαν τους συναδέλφους τους που είχαν σκοτωθεί στη μάχη με τα βρετανικά πολεμικά. Όμως, ο Langsdorff είχε στη σκέψη του τους σχεδόν 1000 επιζώντες άνδρες του. Ο ίδιος γνώριζε καλά ότι ο Χίτλερ θα ήταν έξαλλος που το «Admiral Graf Spee» δεν έδωσε την τελική μάχη με τους Βρετανούς και δεν βυθίστηκε αύτανδρο, όπως συνέβη ενάμιση χρόνο αργότερα με το θωρηκτό “Βίσμαρκ”, το μεγαλύτερο πολεμικό του Γ΄ Ράιχ. Ήταν βέβαιος ότι η οργή του Φύρερ, θα ξεσπούσε στο πλήρωμα όταν θα επέστρεφε στη Γερμανία. Έτσι, στις 18 Δεκεμβρίου 1939, τρεις ημέρες μετά την άφιξή του στο Μπουένος Άιρες, ο Langsdorff έγραψε επιστολές προς την οικογένεια και τους προϊσταμένους του.

Σε αυτές έπαιρνε την αποκλειστική ευθύνη για την αυτοβύθιση του πλοίου του και απάλλασσε το πλήρωμά του από κάθε ευθύνη. Στη συνέχεια τυλίχθηκε με την παλιά σημαία του «Graf Spee» με το εθνόσημο του αυτοκρατορικού γερμανικού πολεμικού ναυτικού-και όχι με εκείνη του Γ΄ Ράιχ με τη σβάστικα- και με το πιστόλι του τίναξε τα μυαλά του στον αέρα. Η τραγική ειρωνεία ήταν ότι αν και οι άνδρες του Hans Langsdorff κατέφυγαν στη φιλογερμανική Αργεντινή μετά από πιέσεις της Βρετανίας όλοι τους κρατήθηκαν αιχμάλωτοι εκεί μέχρι και το τέλος του πολέμου. Οι περισσότεροι μάλιστα παρέμειναν στη χώρα και μετά το 1945 και απέκτησαν οικογένειες εκεί.

Οι χιλιάδες απόγονοί τους αναγνωρίζουν ότι χρωστούν την ύπαρξή τους στον Langsdorff. Στον πλοίαρχο που πήρε την απόφαση να αυτοβυθίσει το «Admiral Graf Spee» και να μη δώσει την τελευταία μάχη με το βρετανικό ναυτικό που θα σήμαινε το αφανισμό, των προγόνων τους. Γι αυτό φροντίζουν τον τάφο του στο Μπουένος Άιρες και τιμούν τη μνήμη του κάθε χρόνο στην επέτειο της αυτοκτονίας του.

αρχική εικόνα: DW

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η απαγωγή του ναζί, Άντολφ Άιχμαν, από την Αργεντινή, όπου τον έκρυβε η CIA. Τον κάρφωσε ο Αντενάουερ και τον άρπαξε έξω από το σπίτι του η Μοσάντ