Γκαστ Αβράκωτος. O πράκτορας της CIA που συνεργάστηκε με τη χούντα. Γιατί τον αποκαλούσαν «Μr. Βρόμικο». Πώς μετέφερε τα Καλάσνικοφ στους Μουτζαχεντίν

Τον αποκαλούσαν “Μίστερ Βρόμικο” ή “Τζειμς Μποντ των φτωχών”. Οι συνάδελφοι και οι προϊστάμενοι του στην CIA τον θεωρούσαν αψύ, βρωμόστομο και νευρικό. Ο ελληνικής καταγωγής πράκτορας Γκαστ Αβράκωτος κατάφερε να δημιουργήσει έναν θρύλο γύρω από το όνομα του διεκπεραιώνοντας την πιο ακριβή αποστολή στην ιστορία της CIA, χρησιμοποιώντας το 70% του προϋπολογισμού της.

Γιος φτωχής οικογένειας 

Γεννήθηκε το 1938 στην πόλη Αλικίπα της Πενσυλβάνιας και ήταν γιος έλληνα μετανάστη από τη Λήμνο. Αναγκάστηκε να εγκαταλείψει μικρός το σχολείο για να βοηθήσει τη φτωχή οικογένειά του. Δούλεψε αρχικά σε χαλυβουργείο και αργότερα πουλούσε τσιγάρα στις ταβέρνες της περιοχής. Επανήλθε στο σχολείο και αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ το 1962.

Τη χρονιά της αποφοίτησης του προσελήφθη από την CIA που εκείνη την περίοδο έδινε την ευκαιρία σε απόφοιτους πανεπιστημίου να εξελιχθούν μέσα στο ίδρυμα του Λάνγκλεϊ. Με κύριο προσόν την γνώση της ελληνικής γλώσσας ξεκίνησε την καριέρα του στην Ελλάδα λίγο πριν το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, Σύντομα όμως αντιμετώπισε την πρώτη δυσκολία της καριέρας του.

Παρέμεινε στο κλιμάκιο της CIA στην ελληνική πρωτεύουσα έως το 1978, όταν ανακλήθηκε στην Ουάσιγκτον, επειδή «κάηκε» ως πράκτορας από τις αποκαλύψεις του συναδέλφου του Φίλιπ Έιτζι.

Σύνδεσμος της υπηρεσίας με τους χουντικούς 

Ο Αβρακότος υπήρξε σύνδεσμος της CIA με την χουντική κυβέρνηση και ειδικά με τον δικτάτορα Ιωαννίδη που του ένωναν και τα ίδια φανατικά αντικομμουνιστικά αισθήματα. Ήταν εκείνος που τους συμβούλεψε να μην δώσουν διαβατήριο στον Ανδρέα Παπανδρέου, όπως ζητούσε ο Λευκός Οίκος αλλά τους παρότρυνε «να… εκτελέσουν τον αλήτη, γιατί θα επιστρέψει και θα τον βρουν μπροστά τους»

Η 17Ν και το κακό προφίλ

Μετά την δολοφονία του προϊσταμένου του Ρίτσαρντ Γουέλς, από την 17Ν, τον Δεκέμβριο του 1975 ζήτησε να αναλάβει προσωπικά την υπόθεση για να ανακαλύψει τους δολοφόνους και να τους πληρώσει με το ίδιο νόμισμα. Το αίτημα απερρίφθη λόγω του κακού του προφίλ. Τον θεωρούσαν άξεστο και επιθετικό. Για μεγάλο χρονικά διάστημα δεν εργαζόταν σε καμία υπόθεση.

Αφού επέζησε μιας μεγάλης εκκαθάρισης στα τέλη της δεκαετίας του ’70, τελικά βρήκε μια θέση στο σταθμό της CIA στη Βηρυτό, όπου διέπρεψε και έκανε το μεγάλο όνομα.

Στο γραφείο της Βηρυτού υπαγόταν και η περιοχή του Αφγανιστάν, στην οποία από το 1979 είχαν εισβάλει οι Σοβιετικοί για να υποστηρίξουν το φιλικό τους καθεστώς. Οι Αμερικανοί ανησύχησαν και ο πρόεδρος Κάρτερ συνέστησε ένα γραφείο στο Λευκό Οίκο για την παρακολούθηση της κατάστασης. Αρχικά, το γραφείο υπολειτουργούσε, αλλά η έλευση του Ρόναλντ Ρίγκαν στην εξουσία άλλαξε το σκηνικό.

Η μεγάλη στιγμή της καριέρας του

Με την υποστήριξη της πανίσχυρης επιτροπής του Κογκρέσου για τις μυστικές υπηρεσίες, της οποίας προΐστατο ένας παθιασμένος αντικομουνιστής, ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Τσαρλς Γουίλσον, προετοιμάστηκε μια γιγαντιαία συγκεκαλυμμένη επιχείρηση για την ενίσχυση των αφγανών μουτζαχεντίν, που μάχονταν τους Σοβιετικούς. Ήταν η μεγαλύτερη επιχείρηση στην ιστορία της CIA, που της απορρόφησε το 70% του προϋπολογισμού της.

Ο Αβρακότος ήταν ο άνθρωπος που την έφερε σε πέρας. Πήγε στο Κάιρο και αγόρασε εκατοντάδες χιλιάδες «Καλάσνικοφ» από τα αποθέματα του αιγυπτιακού στρατού, ενώ σε συμφωνία με τους Πακιστανούς, οι μουτζαχεντίν εκπαιδεύτηκαν στο έδαφός τους από άνδρες της CIA. Το πρόβλημα της μεταφοράς του οπλισμού στα κακοτράχαλα εδάφη του Αφγανιστάν το αντιμετώπισε με ευφάνταστο τρόπο. Αγόρασε μουλάρια από την Κύπρο, τα φόρτωσε σε ένα καράβι και μέσω Πακιστάν τα πολεμοφόδια έφθασαν και στα πιο δυσπρόσιτα λημέρια των ανταρτών από τα συμπαθή τετράποδα.

Η χαριστική βολή για τους Σοβιετικούς ήλθε με τους αντιαεροπορικούς πυραύλους «Στίγκερ», που προμήθευσε ο Αβρακότος στους αντάρτες. Οι πύραυλοι αυτοί προκάλεσαν μεγάλες απώλειες στη Σοβιετική Αεροπορία. Και χωρίς ικανή αεροπορική κάλυψη ήσαν καταδικασμένοι. Οι Σοβιετικοί βρέθηκαν τότε σε πολύ δύσκολη θέση. Η επιχείρηση «Αφγανιστάν» τους κόστιζε πάνω από 3 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο, τα θύματα ήταν πολλά, η οικονομία της χώρας παρέπαιε. Έτσι, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ πήρε την απόφαση να αποσύρει τις σοβιετικές δυνάμεις από την περιοχή το 1989.

Το τέλος

Η συνεισφορά του ελληνοαμερικανού πράκτορα ήταν καθοριστική στο αποκληθέν «ρωσικό Βιετνάμ», που αποτέλεσε τον επιθανάτιο ρόγχο της Σοβιετικής Ένωσης. Όμως, σε βάθος χρόνου, η επιχείρηση αυτή γύρισε εις βάρος των Αμερικανών και ο οπλισμός και τα χρήματα που έδωσαν στους Μουτζαχεντίν έθρεψαν το φαινόμενο των Ταλιμπάν και του Μπιν Λάντεν, τους οποίους σήμερα μάχονται οι Αμερικανοί στο Αφγανιστάν και όχι μόνο.

Ο Αβρακότος συνταξιοδοτήθηκε το 1989 και στη συνέχεια απασχολήθηκε ως δημοσιογράφος και αναλυτής στη News Corp. του Ρούμπερτ Μέρντοχ. Το 1997 επανήλθε ως σύμβουλος στη CIA, όταν στο τιμόνι της βρισκόταν ένας άλλος ελληνοαμερικανός, ο Τζορτζ Τένετ. Το 2003 εγκατέλειψε οριστικά το πρακτοριλίκι και την 1η Δεκεμβρίου 2005 τα εγκόσμια. Έκανε δύο γάμους και απέκτησε ένα γιο.

Η δράση του παρέμεινε σχεδόν άγνωστη, μέχρι που το 2003 ο αμερικανός δημοσιογράφος Τζορτζ Κράιλ κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Ο Πόλεμος του Τσάρλι Γουίλσον» («Charlie Wilson’s War»). Τα δικαιώματα του βιβλίου αγόρασε ο Τομ Χανκς και χρηματοδότησε την ομώνυμη ταινία. Τη σκηνοθέτησε ο Μάικλ Νίκολς και πρωταγωνιστούν ο Τομς Χάνκς και η Τζούλια Ρόμπερτς. Το ρόλο του Αβρακότου στην ταινία ερμηνεύει ο γνωστός ηθοποιός Φίλιπ Σέιμουρ Χόφμαν.