Γιατί τα τετράγωνα παράθυρα των αεροπλάνων είναι οβάλ. Οι αεροπορικές τραγωδίες που οδήγησαν στην τροποποίηση του σχεδιασμού τους

«Θέλω να καθήσω σε παράθυρο». Είναι το πιο συνηθισμένο αίτημα των επιβατών στα αεροπλάνα που θέλουν να απολαύσουν το ταξίδι τους και να δουν μοναδικές εικόνες του κόσμου από ψηλά. Και όμως, μέχρις ότου επιτευχθεί η ασφαλής κατασκευή τους, μεσολάβησαν αλλεπάλληλα αεροπορικά δυστυχήματα.

Τη δεκαετία του ’50 έγιναν οι μεγαλύτερες αλλαγές στην αεροπλοΐα. Οι εμπορικές πτήσεις με επιβάτες άρχισαν να πυκνώνουν και οι ταχύτητες των αεροσκαφών αυξήθηκαν προσφέροντας γρήγορες μετακινήσεις. Όμως τα αεροπορικά ταξίδια δεν ήταν ακόμη τόσο ασφαλή. Τα μάτια του κόσμου θαμπώθηκαν από το φουτουριστικό σχεδιασμό του De Havilland Commet που άρχισε να πετάει για την British Overseas Airways Corporation (BOAC). Οι ανυπόφορα εκκωφαντικοί έλικες αντικαταστάθηκαν από τουρμπίνες ενσωματωμένες στα πτερύγια και το τζετ έσκιζε τους αιθέρες σαν ασημένιο βέλος.

Το 1954 στην πτήση Λονδίνο-Γιοχάνεσμπουργκ μέσω Ρώμης, λίγα λεπτά μετά την απογείωση κι ενώ πετούσε πάνω από το νησάκι Στρόμπολι, έξω από τη Νάπολη το καμάρι των αιθέρων διαλύθηκε και κατέπεσε παρασύροντας στον θάνατο επτά μέλη του πληρώματος και δεκατέσσερις επιβάτες. Ήταν 8 Απριλίου του 1954. Ούτε τρεις μήνες νωρίτερα ένα άλλο ίδιο αεροπλάνο διαλύθηκε στον αέρα στο αεροδρόμιο του Χήθροου. Και από τα δύο δυστυχήματα 56 άνθρωποι σκοτώθηκαν.

Πώς κατέληξαν στα παράθυρα

Τα δύο αυτά δυστυχήματα  έκαναν το γύρο του κόσμου και οι Βρετανοί τεχνικοί συγκέντρωσαν όσα περισσότερα κομμάτια των αεροπλάνων. Άρχισαν να τα ανασυνθέτουν και να αναζητούν τα αίτια της τραγωδίας. Τι ήταν αυτό που έκανε τα αεροπλάνα να διαλυθούν στον αέρα; Οι ειδικοί άρχισαν να εξετάζουν κάθε μεταλλικό κομμάτι, κάθε βίδα, κάθε μπουλόνι και προσπάθησαν να καταγράψουν τι ακριβώς συνέβη και στις δύο περιπτώσεις. Οι πολύμηνες έρευνες έδειξαν και για τα δύο αεροπλάνα την ίδια αιτία.

Οι βίδες στις γωνίες των τετράγωνων παραθύρων στις θέσεις των επιβατών δεν άντεξαν την υψηλή πίεση που δέχτηκαν όσο τα αεροπλάνα έπαιρναν ύψος.

Οι εμπειρογνώμονες κατέληξαν ότι το 70% της πίεσης που δέχεται το αεροπλάνο διοχετευόταν στις γωνίες των παραθύρων

Τα παράθυρα ενώ αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε πρώτα να κολληθούν και μετά να βιδωθούν, είχαν μόνο πιρτσίνια τα οποία τελικά δεν άντεξαν την διαφορά πίεσης μέσα κι έξω από την καμπίνα του σκάφους. Όμως δεν ήταν μόνο αυτό. Τα πιρτσίνια στα σημεία που είχαν καρφωθεί είχαν δημιουργήσει μικρορωγμές στο μέταλλο που τα περιέβαλλε και αυτό έπαιξε τον δικό του ρόλο στην τραγωδία. Οι μηχανικοί στρώθηκαν στη δουλειά και λίγους μήνες μετά βρήκαν τη λύση ώστε η πίεση να στα παράθυρα να μειωθεί και να αποφευχθεί νέο δυστύχημα.

Γιατί οβάλ παράθυρα

Η λύση ήταν τα παράθυρα πλέον να γίνουν οβάλ. Όσο παίρνει ύψος ένα αεροπλάνο η εξωτερική ατμόσφαιρα αραιώνει με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια μεγάλη διαφορά πίεσης με την ατμόσφαιρα που επικρατεί μέσα στην καμπίνα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μιας μικρής διαστολή ολόκληρης της ατράκτου.

Τα παράθυρα με στρογγυλεμένες άκρες, τα οβάλ εν προκειμένω, βοηθάνε να μοιράζεται το φορτίο της πίεσης ομοιόμορφα σε όλη την άτρακτο και να μην επιβαρύνονται οι ορθές γωνίες ενός παραλληλόγραμμου ή τετράγωνου παραθύρου. Έτσι το φορτίο της πίεσης δεν μπορεί να γίνει «μοιραίο» όπως συνέβη στις δύο πτήσεις της De Havilland Comet.

Σήμερα κάθε αεροπλάνο έχει οβάλ παράθυρο που αποτελείται στην πραγματικότητα από τρία στρώματα. Το εξωτερικό, αυτό που δέχεται την μεγαλύτερη πίεση. Ένα ενδιάμεσο εφεδρικό που λειτουργεί ως ασπίδα σε περίπτωση που ραγίσει το εξωτερικό και τέλος το τζάμι που ο επιβάτης κολλάει τη φωτογραφική του μηχανή για να απαθανατίσει τον κόσμο από ψηλά.

Διαβάστε ακόμη: Τα δέκα μυστήρια σε αεροπορικά δυστυχήματα που δεν λύθηκαν ποτέ