Γιατί τα οστά και τα προσωπικά αντικείμενα της Μαρί Κιουρί εκπέμπουν ραδιενέργεια και θα εκπέμπουν για 1500 χρόνια

Mία υπεύθυνη δήλωση και προστατευτικό εξοπλισμό, χρειάζεται όποιος επιθυμεί να διαβάσει τις σημειώσεις της Μαρί Κιουρί και του άντρα της από την Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού.

Παρότι έχουν περάσει πάνω από 80 χρόνια από τον θάνατο της πρωτοπόρου επιστήμονα, τα οστά και τα προσωπικά της αντικείμενα εκπέμπουν ακόμη ραδιενέργεια.

Η βραβευμένη με Νόμπελ επιστήμονας πέθανε το 1934 από απλαστική αναιμία. Η μακρόχρονη έκθεση της στη ραδιενέργεια ήταν και αυτή που της κόστισε την ζωή. Ακόμη και η κόρη της, Ιρέν Ζολιότ Κιουρί, που επίσης έλαβε βραβείο Νόμπελ στη Χημεία, πέθανε από λευχαιμία, κάτι που πιθανώς οφείλεται στη συνεχή έκθεση της μητέρας της σε υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας. Το 1995, η σορός της Μαρί Κιουρί μεταφέρθηκε μαζί με εκείνη του άντρα της στο «Πάνθεον» στο Παρίσι. Το μαυσωλείο «Πάνθεον» αποτελεί την τελευταία κατοικία όλων των εξαίρετων ανδρών της Γαλλίας.

Ρούχα, οικιακές συσκευές και σημειώσεις γεμάτες ράδιο

Μία περίεργη διάσταση σχετικά με τη σορό της ήρθε στην επιφάνεια μετά από αυτή την εκταφή. Τα οστά εξέπεμπαν μεγάλη ποσότητα ραδιενέργειας. Έτσι, όταν μεταφέρθηκαν στο “Πάνθεον” οι υπεύθυνοι αναγκάστηκαν να τα τοποθετήσουν σε φέρετρο με μόλυβδο, προκειμένου να μην επιβαρύνουν την υγεία όσων επισκέπτονται το μαυσωλείο για να τους τιμήσουν. Το ζευγάρι ήταν εκτεθειμένο και επιβαρυμένο από το ράδιο 226. Το ισότοπο χημικού στοιχείου αντέχει 1.500 χρόνια. Τόσο καιρό είναι πιθανόν να εκπέμπουν ραδιενέργεια και τα οστά των Κιουρί!

Η Μαρί Κιουρί με άγνοια κινδύνου, κουβαλούσε πάντα στην τσέπη της ιατρικής της ρόμπας φιαλίδια με ράδιο, τα οποία συχνά μετέφερε στο σπίτι της για να συνεχίσει την ανάλυση τους. Έτσι κατάφερε, χωρίς βέβαια να το επιδιώκει να μολύνει ακόμη και τα προσωπικά της αντικείμενα με ράδιο. Ρούχα, κοσμήματα, βιβλία και σημειώσεις της συνοδεύτηκαν και αυτά με ραδιενέργεια. Πολλά από αυτά φυλάσσονται σε ειδικά κουτιά, προστατευμένα με μόλυβδο, στην Εθνική Βιβλιοθήκη του Παρισιού, έτσι ώστε να μην επιβαρύνουν την υγεία των χειριστών. Αν μάλιστα κάποιος επισκέπτης επιθυμεί να διαβάσει τις σημειώσεις των δύο επιστημόνων χρειάζεται να υπογράψει μια δήλωση αναφέροντας ότι με δική του ευθύνη θα τα διαβάσει, καθώς και να εφοδιαστεί με τον απαραίτητο εξοπλισμό προστασίας.

Aπό τη στιγμή που οι δύο επιστήμονες μελέτησαν τη ραδιενέργεια, η χρήση της έγινε δημοφιλής στο κοινό, καθώς θεωρήθηκε ευεργετική για την υγεία του ανθρώπου. Τις πρώτες δεκαετίας του 20ου αιώνα, κυκλοφόρησαν πολλές οικιακές συσκευές, ρολόγια και μαγειρικά σκεύη, που περιείχαν ράδιο, καθώς ήταν γνωστή η ιδιότητα του να φωτίζει στο σκοτάδι. Πέρα από αυτά ήταν διαθέσιμα στην αγορά και ισοτονικά υγρά με ράδιο, με μεγάλη κατανάλωση από το κοινό. Ο μύθος περί χρησιμότητας της ραδιενέργειας από τον ανθρώπινο οργανισμό κατέρρευσε το 1938, όταν τα προϊόντα με ράδιο απαγορεύτηκαν στην Αμερική. Έτσι ο κόσμος έγινε πιο προσεκτικός στη χρήση, αλλά και στους κινδύνους της ραδιενέργειας για την ανθρώπινη υγεία.

Η έκθεση στη ραδιενέργεια και η άγνοια κινδύνου

Η Μαρί και ο Πιερ Κιουρί ήταν οι πρώτοι επιστήμονες που εκτέθηκαν στην ραδιενέργεια, χωρίς να γνωρίζουν τις βλαβερές επιπτώσεις του ράδιου στον ανθρώπινο οργανισμό. Η Κιουρί αποφάσισε να ασχοληθεί με το φαινόμενο της ακτινοβολίας, όταν το 1896 ο φυσικός Ανρί Μπεκερέλ παρατήρησε ότι στο σκοτάδι, οι ενώσεις ουρανίου εκπέμπουν ακτίνες. Η Μαρί υπέθεσε ότι οι ακτίνες παραμένουν σταθερές άσχετα με την κατάσταση ή το σχήμα του ουρανίου. Φαντάστηκε ότι οι ακτίνες ήταν αποτέλεσμα της ατομικής δομής του χημικού στοιχείου. Η ιδέα ήταν πρωτοποριακή στον τομέα της ατομικής φυσικής και η Κιουρί εκείνη την περίοδο ξεκίνησε να χρησιμοποιεί τη λέξη ραδιενέργεια για να περιγράψει το νέο αυτό φαινόμενο. Μεταξύ άλλων ανακάλυψαν δύο νέα χημικά στοιχεία, το ράδιο και το πολώνιο, που πήρε το όνομά του από την καταγωγή της Μαρί Κιουρί. Το 1903 η Μαρί και ο Πιερ μοιράστηκαν το Νόμπελ Φυσικής μαζί με τον Μπεκερέλ για τη μελέτη τους στο φαινόμενο.

Πηγή αρχικής φωτογραφίας: Flickr

Διαβάστε ακόμη στη “ΜτΧ”: «Έφαγε πόρτα» στην ανατομία, αλλά έγινε η πρώτη γιατρός. Γυναίκες που διακρίθηκαν στην επιστήμη, την τέχνη και τον αθλητισμό, σε δύσκολες εποχές για το ασθενές φύλο