Γιατί τα κινήματα και τα πραξικοπήματα ήταν πιο συχνά από τις εκλογές στην Ελλάδα. Η μεγάλη περιπέτεια του νεοελληνικού κράτους και ο ρόλος του στρατού στην πολιτική. Νέα εκπομπή από τη “Μηχανή του Χρόνου” (βίντεο)

Τα πραξικοπήματα και τα στρατιωτικά κινήματα στο νεοελληνικό κράτος παρουσίασε η «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο.  Σάββατο 17 Ιουνίου από την ΕΡΤ1.  

Δείτε την εκπομπή από το ertweb: 

Η εκπομπή ερευνά και περιγράφει τις παρεμβάσεις του στρατού από την εποχή της απελευθέρωσης από τους Τούρκους έως το πραξικόπημα των Συνταγματαρχών το 1967.

Με εξαίρεση τα περίπου 45 χρόνια της βασιλείας του Γεωργίου Α΄, κατά την οποία ο στρατός δεν έκανε παρεμβάσεις, η στατιστική λέει ότι γινόταν περίπου ένα πραξικόπημα ή κίνημα κάθε 4 χρόνια.

Η «Μηχανή του Χρόνου» καταγράφει την πρώτη εμπλοκή του στρατού στα πολιτικά πράγματα της χώρας με την ανταρσία του Ναυτικού κατά του κυβερνήτη Καποδίστρια και την πυρπόληση του ναύσταθμου στον Πόρο από τον ναύαρχο Μιαούλη.

Ο πρώτος βασιλιάς της Ελλάδας, ο Βαυαρός Όθωνας, βρήκε τον στρατό απέναντι του δύο φορές. Την πρώτη φορά, το 1843 αναγκάστηκε να παραχωρήσει το πρώτο Σύνταγμα στη χώρα, τη δεύτερη φορά, το 1862 υποχρεώθηκε να εγκαταλείψει τον θρόνο και να φύγει από την Ελλάδα.

Η “Μηχανή του Χρόνου” παρουσιάζει το κίνημα των Πλαστήρα, Γονατά και Φωκά μετά τη μικρασιατική καταστροφή. Το κίνημα είχε τη συμπαράσταση του λαού και οδήγησε στην «δίκη των έξι» και την εκτέλεση των πολικών από τους στρατιωτικούς.

Σχεδόν όλη τη δεκαετία του ΄20 και μέχρι τη δικτατορία του Μεταξά το ΄36 έχουμε διαρκείς παρεμβάσεις των στρατιωτικών, που είτε θέλουν να κυβερνήσουν, όπως ο Πάγκαλος, είτε να επιβάλλουν το πολιτικό κόμμα της αρεσκείας τους, όπως ο Πλαστήρας.

Οι πολιτικοί έψαχναν τον δικό τους κύκλο επιρροής στον στρατό, ώστε να μην ανατραπούν ή για να ανατρέψουν τον αντίπαλό τους.

Η εκπομπή θα παρουσιάσει την τελευταία παρέμβαση του στρατού το 1967, τότε που οι συνταγματάρχες πρόλαβαν τους στρατηγούς και έκαναν το δικό τους πραξικόπημα. Η  κυπριακή τραγωδία και η επταετία ωρίμασαν τον πολιτικό κόσμο που έδειξε μεγαλύτερη σταθερότητα και οι στρατιωτικοί περιορίστηκαν στα καθήκοντά τους, όπως τα περιγράφει το σύνταγμα.

Δείτε το τρέιλερ της εκπομπής: 

Στην εκπομπή μιλούν οι ιστορικοί: Γιάννης Δασκαρόλης, Μαρίνα Πετράκη, Ζάμπια Αγριμάκη, Κατερίνα Γαρδίκα και Χριστίνα Κουλούρη. Μιλούν ακόμη ο ομότιμος καθηγητής πολιτικής ιστορίας Θάνος Βερέμης, ο ομότιμος καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών Ηλίας Νικολακόπουλος και ο συνταξιούχος καθηγητής πολιτικής ιστορίας Γιώργος Θ. Μαυρογορδάτος.

Συμμετέχει ο υπεύθυνος ιστορικών αρχείων Μουσείου Μπενάκη, Τάσος Σακελλαρόπουλος και ο διευθυντής ερευνών ιστορίας Νέου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών, Σωτήρης Ριζάς.