Γιατί στη Βικτωριανή εποχή είχαν το μακάβριο έθιμο να φωτογραφίζουν τους νεκρούς; Οι μεταθανάτιες φωτογραφίες του 19ου αιώνα, που συγκέντρωσε ένας συλλέκτης

Τη βικτωριανή εποχή οι συγγενείς των νεκρών είχαν μια παράξενη συνήθεια. Τραβούσαν φωτογραφία τους νεκρούς πριν από την κηδεία τους.

Οι φωτογραφίες κοσμούσαν τα σπίτια της οικογένειας, τις έστελναν σε φίλους και συγγενείς και πολλοί τις κουβαλούσαν μαζί τους. Περιείχαν συμβολισμούς που σχετίζονταν με τον θάνατο, όπως ένα νεκρό πουλί ή ένα τρύπιο λουλούδι και σηματοδοτούσαν ότι το άτομο της φωτογραφίας ήταν νεκρό.  Μεταθανάτιες φωτογραφίες τραβούσαν κυρίως πλούσιες οικογένειες Ευρωπαίων και οι Αμερικανοί.

Σήμερα το θέαμα μπορεί να μοιάζει μακάβριο, όμως τον 18ο και 19ο αιώνα ήταν ένα ακόμη έθιμο της κηδείας. Αρχικά την αποτύπωση του νεκρού αναλάμβαναν καλλιτέχνες σε στούντιο, όμως με την ανακάλυψη της φωτογραφίας, οι φωτογράφοι πήραν τη σκυτάλη. Τότε το έθιμο εξαπλώθηκε σε όλη την κοινωνία, καθώς οι φωτογραφίες αν και ήταν ακριβές, κόστιζαν λιγότερο από τους πίνακες. Πλέον δεν είχαν μόνο οι πλούσιοι το προνόμιο να φωτογραφίζουν τους νεκρούς τους.

Στη βικτωριανή εποχή, όταν κάποιος πέθαινε οι συγγενείς κάλυπταν το σπίτι με μαύρα υφάσματα, έπλεναν το πτώμα, το έντυναν και πριν από την κηδεία, το φωτογράφιζαν. Οι νεκροί στήνονταν με τρόπο ώστε να φαίνονται όσο το δυνατόν ομορφότεροι. Βέβαια η φωτογράφιση του νεκρού ήταν μια δύσκολη διαδικασία. Έπρεπε να υπάρχει σωστή μεταχείριση του πτώματος και ειδικός εξοπλισμός  από τον φωτογράφο. Κυρίως φωτογράφιζαν τα νεκρά παιδιά, τα οποία απεικονίζονταν αγκαλιά με τους γονείς τους, ενώ οι ενήλικες απεικονίζονταν σε φέρετρα, καθισμένοι σε καρέκλα ή να απολαμβάνουν μια αγαπημένη τους συνήθεια, όπως το διάβασμα.  Στη συνέχεια οι φωτογράφοι επεξεργαζόταν το αρνητικό, προσπαθώντας να κάνουν το βλέμμα πιο “ζωντανό”, ή ζωγράφιζαν την κόρη του ματιού πάνω στο κλειστό βλέφαρο!

Οι μεταθανάτιες φωτογραφίες ήταν επίσης γνωστές ως “Καθρέπτες με μνήμες”.  Οι συγγενείς τις θεωρούσαν ενθύμιο από τον νεκρό και με αυτό τον τρόπο τιμούσαν τη μνήμη του. Ο Μάικ Ζον, συλλέκτης μεταθανάτιων φωτογραφιών, ανέφερε, ότι το σκούρο δέρμα και το πρήξιμο των χεριών δεν είναι σημάδια που φανερώνουν ότι το πρόσωπο της φωτογραφίας έχει πεθάνει.

Σε συνέντευξή του στη σελίδα mentalfloss ανέφερε: “Έχω δει πολλές φωτογραφίες νεκρών με φωτεινό δέρμα όπως επίσης ζωντανούς ανθρώπους με σκούρο δέρμα. Αυτό οφείλεται στις αντιθέσεις και στη φωτεινότητα της φωτογραφίας.”. Τα λουλούδια, τα διπλωμένα χέρια και τα κλειστά μάτια ήταν τα στοιχεία από τα οποία εντόπιζε τις φωτογραφίες των νεκρών.

Τη δεκαετία του ’30 σταμάτησε η πρακτική της μεταθανάτιας φωτογραφίας. Η θνησιμότητα των παιδιών μειώθηκε και οι οικογένειες βίωναν την απώλεια ενός αγαπημένου τους προσώπου με διαφορετικό τρόπο…

Δείτε μεταθανάτιες φωτογραφίες της Βικτοριανής Εποχής που δημοσιεύτηκαν στη σελίδα Thanatos Archive :

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η εποχή που οι μούμιες πωλούνταν στους δρόμους, αλέθονταν και χρησιμοποιούνταν ως φάρμακα ή ακόμη και λίπασμα. Έφτιαχναν ακόμη και ψεύτικες για να καλύψουν τη ζήτηση …