Γιατί Πούτιν και Ζελένσκι έχουν το ίδιο μικρό όνομα; Ποιος ήταν ο Βλαδίμηρος που είχε καταγωγή από τους Βίκινγκς και έγινε χριστιανός

Ο Πούτιν και ο Ζελένσκι, καθώς και χιλιάδες άλλοι Ρώσοι και Ουκρανοί, έχουν το ίδιο μικρό όνομα: Βλαδίμηρος στα ρωσικά, ή Βολοντίμιρ στα ουκρανικά.

Έχουν πάρει το όνομα από τον Βλαδίμηρο / Βολοντίμιρ Α΄ Μέγα. Τόσο για τους Ρώσους όσο και για τους Ουκρανούς θεωρείται ο πρώτος σπουδαίος ηγεμόνας της κοινής ιστορίας τους. Όμως, δεν είναι πολύ γνωστό ότι ο Βλαδίμηρος / Βολοντίμιρ και οι πρόγονοί του ήταν Σκανδιναβοί, δηλαδή Βίκινγκς.

Το όνομα πριν εκσλαβισθεί ήταν το σκανδιναβικό «Βαλνταμάρ» (Valdamarr) που σημαίνει «αυτός που εξουσιάζει τον κόσμο»

του συνεργάτη και ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Βλαδίμηρος/Βολοντίμιρ Α΄ ο Μέγας

Ο Βλαδίμηρος / Βολοντίμιρ Α΄ ο Μέγας ήταν Μέγας Πρίγκιπας του Κιέβου, δηλαδή αρχηγός του κράτους των Ρως, μεταξύ 980-1015. Γεννήθηκε γύρω στο 960 μ. Χ. και ήταν νόθος γιος του Σβιάτοσλαβ Α΄ του Κιέβου με την υπηρέτριά του Μαλούσα.

Την εποχή εκείνη, οι Ρως ήταν ειδωλολάτρες, αλλά η Χέλγκα (Όλγα), μητέρα του Σβιάτοσλαβ και γιαγιά του Βλαδίμηρου / Βολοντίμιρ, ήταν η πρώτη γυναίκα Ρως που βαπτίστηκε χριστιανή. Αυτό είχε γίνει κατά τη διάρκεια επίσημου ταξιδιού της στην Κωνσταντινούπολη.

Η Χέλγκα / Όλγα ήταν υπεύθυνη για την ανατροφή του Βλαδίμηρου / Βολοντίμιρ, καθώς ο πατέρας του έλειπε συνέχεια στον πόλεμο. Αν και δεν έκανε χριστιανό τον εγγονό της, άσκησε μεγάλη επιρροή πάνω του.

Ο Σβιάτοσλαβ αναγνώρισε τον Βλαδίμηρο / Βολοντίμιρ ως γιο του και τον ανακήρυξε πρίγκιπα μαζί με τους άλλους δύο γιους του, τον Γιάροπολκ και τον Όλεγκ.

Σε αυτούς παραχώρησε περιοχές του κράτους του για να τις κυβερνήσουν ως τοπικοί άρχοντες. Η σημαντικότερη, το Κίεβο, δόθηκε στον Γιάροπολκ, ενώ ο Βλαδίμηρος/Βολοντίμιρ πήρε το Νόβγκοροντ και ο Όλεγκ τη Ντρέβλινια.

Συγκρούσεις μεταξύ αδελφών

 Ο Σβιάτοσλαβ προσπάθησε να επεκτείνει το κράτος του στα Βαλκάνια σε βάρος της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Αυτό δεν άρεσε καθόλου στον αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή. Έτσι το 972 οργάνωσε τη δολοφονία του από Πεσενέγους.

Οι γιοι του Σβιάτοσλαβ, ξεκίνησαν αμέσως εμφυλίους μεταξύ τους για να πάρουν την εξουσία των Ρως του Κιέβου. Αρχικά ο Όλεγκ με την υποστήριξη του Βλαδίμηρου / Βολοντίμιρ χτύπησε τον Γιάροπολκ στο Κίεβο. Όμως, το 977 ο Όλεγκ ηττήθηκε σε μάχη με τον αδελφό του και σκοτώθηκε.

Ο Βλαδίμηρος / Βολοντίμιρ από το Νόβγκοροντ κατέφυγε στα πατρογονικά εδάφη της Σκανδιναβίας για να μην τον σκοτώσει και εκείνο ο Γιάροπολκ.

Κατά τη διάρκεια της αυτοεξορίας του, συγκρότησε ένα στράτευμα από Βαράγγους μισθοφόρους. Το 978 ανακατέλαβε το Νόβγκοροντ. Δύο χρόνια αργότερα, κατέλαβε και το Κίεβο χωρίς μάχη, αφού σκότωσε ύπουλα τον Γιάροπολκ με τον οποίο είχε ξεκινήσει διαπραγματεύσεις.

Ο Βλαδίμηρος / Βολοντίμιρ ως Μέγας Πρίγκιπας του Κιέβου

Τα πρώτα χρόνια του Βλαδίμηρου / Βολοντίμιρ ως Μέγας Πρίγκιπας των Ρως του Κιέβου χαρακτηρίσθηκαν από έναν επιτυχημένο συνδυασμό διπλωματίας και πολέμου. Παράλληλα, διοργάνωσε επιτυχημένες εκστρατείες κατά των Πολωνών, των Γιοτβιγκίων (λαός της Βαλτικής), των Βουλγάρων του Βόλγα και των Πεσενέγων.

Έτσι σταθεροποίησε την κυριαρχία του Κιέβου στο σύστημα ποτάμιων συγκοινωνιών της ανατολικής Ευρώπης, ιδιαίτερα στη λεγόμενη  «Εμπορική Οδό Βαράγγων-Ελλήνων».

Την ίδια περίοδο, ο Βλαδίμηρος / Βολοντίμιρ προσπάθησε να μεταρρυθμίσει τον σλαβικό παγανισμό, καθιερώνοντας τη λατρεία του Περούν ως υπέρτατης θεότητας. Η προσπάθεια απέτυχε και τον οδήγησε στην απόφαση να εισαγάγει κάποια μονοθεϊστική θρησκεία από τα γειτονικά κράτη.

Ο εκχριστιανισμός των Ρως

Το 988 ο Βλαδίμηρος / Βολοντίμιρ εισήγαγε τον χριστιανισμό από το Βυζάντο στους Ρως του Κιέβου. Για το λόγο αυτό, πήρε και το προσωνύμιο «Μέγας».

Μάλιστα, μετά τον θάνατό του, ανακηρύχθηκε “άγιος και ισαπόστολος”. Ο ίδιος βαπτίσθηκε στη Χερσώνα της Κριμαίας.

Ο Βλαδίμηρος / Βολοντίμιρ υποχρέωσε όλους τους υπηκόους του να γίνουν χριστιανοί και να βαπτιστούν στον ποταμό Δνείπερο από βυζαντινούς ιεραποστόλους.

Μακροπρόθεσμα η κίνηση αυτή ομογενοποίησε πολιτισμικά την επικράτεια των Ρως, καθώς ο χριστιανισμός επιβλήθηκε στη βαραγγική άρχουσα τάξη όσο και τους Σλάβους υπηκόους. Όμως, ακόμη και πιο σημαντικό είναι ότι δημιούργησε ισχυρούς δεσμούς με τη βυζαντινή αυτοκρατορία.

Στο κράτος του Βλαδίμηρου / Βολοντίμιρ εισήχθησαν τότε πολλά στοιχεία του βυζαντινού πολιτισμού. Ήταν η πρώτη φορά που οι Ρώσοι απέκτησαν ευρωπαϊκό προσανατολισμό.

Γάμος με την Άννα, αδελφή του Βασιλείου Βουλγαροκτόνου

Ο δεσμός αυτός με το Βυζάντιο ισχυροποιήθηκε ακόμη περισσότερο με το γάμο του Βλαδίμηρου / Βολοντίμιρ με την πριγκίπισσα Άννα την Πορφυρογέννητη, αδελφή του αυτοκράτορα Βασιλείου Β΄ Βουλγαροκτόνου. Η Άννα δεν ήθελε αυτό το γάμο γιατί θεωρούσε βάρβαρο τον Βλαδίμηρο / Βολοντίμιρ. Τελικά, πείστηκε να το κάνει όταν εκείνος βαπτίστηκε χριστιανός.

Δεν είναι πάντως ιστορικά εξακριβωμένο εάν χώρισε τις δεκάδες συζύγους που είχε προτού βαπτισθεί χριστιανός και νυμφευθεί την Άννα.

Τα υπόλοιπα χρόνια της βασιλείας του υπήρξαν ειρηνικά, με εξαίρεση κάποιες περιστασιακές συγκρούσεις με τους Πεσενέγους. Για την καλύτερη διακυβέρνηση της χώρας σχημάτισε ένα συμβούλιο αποτελούμενο από βογιάρους ευγενείς, ενώ τοποθέτησε δώδεκα από τους γιους του ως πρίγκιπες στις μεγαλύτερες πόλεις της επικράτειας.

«Άγιος Βλαδίμηρος/Βολοντίμιρ»

Ο Βλαδίμηρος / Βολοντίμιρ πέθανε το 1015 στο Μπερέστοβο, κοντά στο Κίεβο, ενώ είχε εκστρατεύσει εναντίον του Νόβγκοροντ. Σκοπός του ήταν να τιμωρήσει τον γιο του (και τοπικό άρχοντα) Γιαροσλάβο, επειδή είχε αρνηθεί να του καταβάλει φόρους.

Ο Βλαδίμηρος / Βολοντίμιρ ανακηρύχθηκε άγιος τόσο από την ορθόδοξη όσο και από την καθολική εκκλησία για τον εκχριστιανισμό τού λαού του. Η μνήμη του εορτάζεται στις 15 Ιουλίου.

Ιστορικές συμπτώσεις με τον Μέγα Κωνσταντίνο

Ο Βλαδίμηρος/Βολοντίμιρ Α΄ έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τον Ρωμαίο αυτοκράτορα, Κωνσταντίνο Α΄.

Αρχικά και οι δύο μοιράζονταν την εξουσία με άλλους ισότιμους ηγεμόνες. Όμως, τόσο ο Βλαδίμηρος / Βολοντίμιρ και ο Κωνσταντίνος ήθελαν να κυβερνήσουν μόνοι τους. Στο πλαίσιο αυτό διεξήγαγαν εμφυλίους πολέμους, όπου αποδείχτηκαν αδίστακτοι και εξόντωσαν τους αντιπάλους τους. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονταν ακόμη και συγγενείς τους.

Μια διαφορά είναι ότι αργότερα ο Κωνσταντίνος σκότωσε και το γιο του, τον Κρίσπο. Αντίθετα, ενώ και ο Βλαδίμηρος/Βολοντίμιρ σκόπευε να κάνει το ίδιο στο δικό του γιο, τον Γιαροσλάβο, τον πρόλαβε ο θάνατος.

Τόσο ο Βλαδίμηρος / Βολοντίμιρ όσο και ο Κωνσταντίνος ήταν ειδωλολάτρες που είχαν υιοθετήσει ως «προστάτες» τους παγανιστικούς θεούς.

ο πρώτος τον Περούν και ο δεύτερος τον Ήλιο. Επιθυμία τους ήταν η θεότητα που λάτρευαν να υιοθετηθεί απ’ όλους τους υπηκόους τους.

Παρά ταύτα, από μικρά παιδιά είχαν επαφή και με τον χριστιανισμό, μέσω χριστιανών γυναικών που ήταν στενοί συγγενείς τους και τους μεγάλωσαν. Η γιαγιά Χέλγκα/Όλγα στην περίπτωση του Βλαδίμηρου/Βολοντίμιρ και η μητέρα Ελένη του Κωνσταντίνου. Έτσι, ήταν εύκολο και για τους δύο να προωθήσουν τον χριστιανισμό στα κράτη τους, όταν έκριναν ότι αυτό πια εξυπηρετούσε τα συμφέροντά τους.

Το αποτέλεσμα ήταν να ανακηρυχθούν και οι δύο ως «άγιοι και ισαπόστολοι». Επιπλέον, πήραν και το προσωνύμιο «Μέγας». Όμως, «αγία και ισαπόστολος» ανακηρύχθηκε τόσο η Χέλγκα/Όλγα όσο και η Ελένη.

Έτσι, δεν θα πρέπει να μας αποκαλεί εντύπωση ότι σε πολλές εικόνες ο Βλαδίμηρος /Βολοντίμιρ απεικονίζεται μαζί με την Χέλγκα/Όλγα, όπως συμβαίνει με τους Κωνσταντίνο και Ελένη.