Γιατί οι γυναίκες ζουν περισσότερο από τους άντρες, ακόμα και σε περιόδους με λιμούς και επιδημίες. Τι αποκαλύπτει επιστημονική έρευνα σε ιστορικά αρχεία τριών αιώνων για το προσδόκιμο ζωής

Πιο γερά τα νεογέννητα κορίτσια

Το κύριο πλεονέκτημα επιβίωσης των γυναικών φάνηκε μέσα από την ανάλυση των αρχείων η οποία διεξήχθη από ερευνητές του Πανεπιστημίου της Νότιας Δανίας και του Πανεπιστημίου Ντιουκ στη Βόρεια Καρολίνα των ΗΠΑ και η οποία δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences», ότι προερχόταν από την καλύτερη επιβίωση των γυναικών στη νεογνική και βρεφική ηλικία σε σύγκριση με την ενήλικη ζωή. Στις δύσκολες εποχές, τα νεογέννητα κορίτσια είναι πιο πιθανό να επιβιώσουν σε σύγκριση με τα αγόρια. Η παρατήρηση αυτή ενισχύει την άποψη ότι η εξήγηση στο μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής των γυναικών είναι, εν μέρει τουλάχιστον, βιολογική.

Η ερευνητική ομάδα ανέλυσε στοιχεία σχετικά με τη θνησιμότητα τα οποία πήγαιναν περί τα 250 χρόνια πίσω. Τα στοιχεία αφορούσαν επτά διαφορετικούς πληθυσμούς: σκλάβους στο Τρινιντάντ και στις ΗΠΑ στις αρχές του 1800, θύματα λιμού στη Σουηδία, την Ιρλανδία και την Ουκρανία κατά τον 18ο, τον 19ο και τον 20ο αιώνα, καθώς και Ισλανδούς που επλήγησαν από επιδημία ιλαράς το 1846 και το 1882.

Στη Λιβερία για παράδειγμα, αμερικανοί σκλάβοι που απελευθερώθηκαν και μεταφέρθηκαν στη δυτικοαφρικανική χώρα τον 19ο αιώνα εμφάνισαν τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας που έχουν ποτέ καταγραφεί. Ποσοστό μεγαλύτερο του 40% δεν κατάφερε να επιβιώσει κατά το πρώτο έτος από τη μεταφορά κυρίως εξαιτίας τροπικών ασθενειών. Ελάχιστα μωρά που γεννήθηκαν εκείνη την περίοδο κατάφεραν να γιορτάσουν τα δεύτερα γενέθλιά τους.

Ενας άλλος πληθυσμός που έζησε στην Ιρλανδία το 1840 αντιμετώπισε τεράστιο λιμό όταν ένας μύκητας (ερυσίβη) κατέστρεψε τις σοδειές πατάτας και δημητριακών. Το προσδόκιμο ζωής μειώθηκε κατά περισσότερο από 15 χρόνια.

Συνολικά οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι ακόμη και όταν η θνησιμότητα ήταν πολύ μεγάλη και για τα δύο φύλα, οι γυναίκες και πάλι ζούσαν περισσότερο από τους άνδρες – από έξι μήνες ως και τέσσερα χρόνια κατά μέσο όρο. Όταν μελέτησαν περαιτέρω τις διαφορετικές ηλικιακές ομάδες είδαν ότι το κύριο γυναικείο πλεονέκτημα επιβίωσης συνδεόταν με τις διαφορές στη βρεφική θνησιμότητα – τα κοριτσάκια είναι πιο «survivors» από τα αγόρια.

Τα ευρήματα αυτά μαρτυρούν ότι το χάσμα στο προσδόκιμο ζωής μεταξύ των δύο φύλων δεν μπορεί να εξηγηθεί μόνο με βάση συμπεριφορικές και κοινωνικές διαφορές ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες, όπως η πιο ριψοκίνδυνη συμπεριφορά ή η χρήση βίας και η έκθεση στη βία. Το γυναικείο φύλο αποδεικνύεται πιο ισχυρό σε μεγάλο βαθμό χάρη σε βιολογικούς παράγοντες όπως τα γονίδια ή οι ορμόνες. Τα οιστρογόνα, για παράδειγμα, έχει φανεί ότι ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα των γυναικών ενάντια στις μολυσματικές ασθένειες. 

«Τα αποτελέσματά μας προσθέτουν άλλο ένα κομμάτι στο παζλ των διαφορών σχετικά με την επιβίωση των δύο φύλων» καταλήγουν οι ερευνητές.