Γιατί οι γερμανοί, πριν τον πόλεμο, σχεδίασαν γήπεδο, ίδιο με το Παναθηναϊκό Στάδιο, που θα χώραγε 405.000 θεατές

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Αν θεωρείτε ότι το εικονιζόμενο σχέδιο του σταδίου μοιάζει με το Παναθηναϊκό Στάδιο, έχετε δίκιο. Στην πραγματικότητα ήταν το στάδιο που ο Χίτλερ ήθελε να αναγείρει στο Βερολίνο μετά το τέλος του πολέμου, καθώς ήταν βέβαιος ότι θα κέρδιζε. Αντέγραφε το Παναθηναϊκό Στάδιο αλλά θα ήταν το μεγαλύτερο στην ιστορία. Ο Χίτλερ ήθελε εκεί να τελούνται μόνιμα οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Το όνειρό του έγινε στάχτη όπως και ο ίδιος.

Η “επόμενη ημέρα”

Όταν ξεκίνησε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ο Χίτλερ ήταν σίγουρος ότι η Γερμανία θα κατακτούσε την Ευρώπη και ένα μεγάλο μέρος της ανθρωπότητας. Έτσι έκανε σχέδια για τη «νέα τάξη» που θα επιβαλλόταν στον κόσμο μετά την «τελική νίκη».

Ίσως η πιο ανώδυνη απόφαση του Χίτλερ για την επόμενη μέρα της νίκης ήταν η μόνιμη τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων στο Βερολίνο. Για το λόγο αυτό θέλησε να κατασκευάσει εκεί το μεγαλύτερο στάδιο στην ανθρώπινη ιστορία.

Ανέθεσε το σχεδιασμό του στον αγαπημένο του αρχιτέκτονα και πολιτικό μηχανικό Άλμπερτ Σπέερ. Όμως τον τελικό λόγο για τη μορφή του σταδίου θα είχε ο ίδιος .

Αν και θεωρούσε τον εαυτό του ζωγράφο φαίνεται ότι είχε άποψη και για την αρχιτεκτονική.

Δείτε εδώ:

Οι πίνακες ζωγραφικής του αυτοδίδακτου Αδόλφου, πριν ανέβει στην εξουσία. Τους περισσότερους είχαν αγοράσει Εβραίοι

“Αντιγράφοντας” το Παναθηναϊκό Στάδιο

Πηγή έμπνευσης του Σπέερ ήταν το Παναθηναϊκό Στάδιο. Το είχε δει το 1935 όταν επισκέφθηκε την Αθήνα και εντυπωσιάστηκε από τη μορφή του ως πέταλο. Εντύπωση έκαναν στον Γερμανό αρχιτέκτονα ακόμη και τα προπύλαια του σταδίου, που υπήρχαν τότε.

Ήταν γύψινα και θεωρούνταν από πολλούς «κιτς» που δεν θα έπρεπε να βρίσκονται μπροστά από το στάδιο. Ας σημειωθεί ότι τα προπύλαια του Παναθηναϊκού Σταδίου είχαν ανεγερθεί προσωρινά για τους Μεσοολυμπιακούς Αγώνες του 1906. Τελικά παρέμειναν εκεί για σχεδόν μισό αιώνα μέχρι το 1952 οπότε και κατεδαφίστηκαν, ανοίγοντας τη θέα προς το στάδιο από τη λεωφόρο.

Ο Άλμπερτ Σπέερ τελείωσε το 1937 το σχεδιασμό του μεγάλου σταδίου για το Βερολίνο.

Ο Χίτλερ ενέκρινε το σχέδιο του και του έδωσε το όνομα «Γερμανικό Στάδιο». Ήταν πιστό αντίγραφο του Παναθηναϊκού Σταδίου αλλά με χωρητικότητα 405.000 θεατές δηλαδή οκτώ φορές μεγαλύτερη από τους 50.000 θεατές του σταδίου της Αθήνας.

“Γερμανικό Στάδιο”

Το «Γερμανικό Στάδιο» θα κάλυπτε έκταση 24 εκταρίων και θα διέθετε πέντε βαθμίδες με καθίσματα προκειμένου να χωρέσουν σχεδόν μισό εκατομμύρια άνθρωποι. Για το λόγο αυτό θα τοποθετούνταν εκεί πολλοί ανελκυστήρες προκειμένου να μεταφέρουν κάθε φορά 100 θεατές στις τρεις τελευταίες βαθμίδες.

Η εξωτερική πρόσοψη του σταδίου θα ήταν από ροζ γρανίτη και θα έφτανε σε ύψος περίπου 90 μέτρων.

Το «Γερμανικό Στάδιο» θα αναγειρόταν σε επίπεδο χώρο κάτι που σήμαινε ότι δεν θα μπορούσε να χτιστεί όπως το Παναθηναϊκό Στάδιο που βρίσκεται μέσα σε μια μεγάλη ρεματιά και στηρίζεται στις παρυφές της. Επιπλέον, θα είχε μεγαλύτερη έκταση και ύψος.

Αυτό σήμαινε ότι ο Σπέερ θα έπρεπε να ενσωματώσει και χαρακτηριστικά της ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής προκειμένου να στηριχθεί το τεράστιο οικοδόμημά του. Έτσι σχεδίασε σειρά τόξων ύψους 65 μέτρων που στηρίζονται σε ένα βάθρο από γρανίτη καθώς και υπόγειοι θόλοι και στοές. Όλα αυτά απαντώνται σε ρωμαϊκά και όχι σε αρχαία ελληνικά οικοδομήματα.

Όμως, ο Άλμπερτ Σπέερ δεν ήθελε αυτά τα χαρακτηριστικά να διακρίνονται εύκολα. Για το λόγο αυτό δήλωνε δημόσια ότι πηγή έμπνευσής του ήταν το «Παναθηναϊκό Στάδιο στην Αθήνα και όχι το Σέρκους Μάξιμους δηλαδή ο «Μεγάλος Ιππόδρομος» στη Ρώμη».

Μόνιμη τέλεση Ολυμπιακών Αγώνων στο Βερολίνο

Στις 9 Σεπτεμβρίου 1937, σε μία μεγαλοπρεπή τελετή ο Χίτλερ έβαλε το θεμέλιο λίθο του σταδίου. Όταν ο Σπέερ του ανέφερε τότε το τεράστιο κόστος για το έργο, ο Χίτλερ σχολίασε ότι δεν ήταν απαγορευτικό αφού θα κόστιζε λιγότερο από δύο μεγάλα θωρηκτά του μεγέθους του «Μπίσμαρκ».

Ο Χίτλερ προόριζε το «Γερμανικό Στάδιο» ως το χώρο όπου θα τελούνταν μόνιμα οι Ολυμπιακοί Αγώνες μετά την «τελική νίκη» στον Β’  Παγκόσμιο Πόλεμο.

Είχε αυτή την «έμπνευση» από το γεγονός ότι οι πρώτοι Αγώνες της σύγχρονης εποχής έγιναν στο Παναθηναϊκό Στάδιο αλλά και από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου, το 1936, που είχαν γίνει στο καινούργιο Ολυμπιακό Στάδιο της πόλης με χωρητικότητα 115.000 θεατές.

Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1940, οι 12^οι Ολυμπιακοί Αγώνες είχαν προγραμματιστεί να γίνουν στο Τόκιο. Ο Χίτλερ δεν είχε αντίρρηση οι σύμμαχοί του, Ιάπωνες, να τελέσουν τους Αγώνες. ‘Ετσι κι αλλιώς δεν μπορούσε να επιβάλει τη γνώμη του. Όμως, από το 1944 και μετά ήταν αποφασισμένος ότι θα γίνονταν μόνο στο «Γερμανικό Στάδιο».

Χίμαιρα

Η έκρηξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το 1939 είχε σαν αποτέλεσμα να ματαιωθούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες το 1940 αλλά και του 1944 που είχαν προγραμματιστεί να γίνουν στο Λονδίνο.

Για τον ίδιο λόγο σταμάτησαν όλες οι εργασίες για την ανέγερση του μεγαλεπήβολου σταδίου στο Βερολίνο. Ο πακτωλός χρημάτων που προοριζόταν γι’ αυτό πήγε στην πολεμική προσπάθεια της Γερμανίας.

Μετά τον πόλεμο έγινε γνωστό ότι αν ο Χίτλερ τον είχε κερδίσει θα άλλαζε το όνομα των Ολυμπιακών Αγώνων σε «Παγγερμανικούς Αγώνες». Εκτός από Γερμανούς θα συμμετείχαν σε αυτούς και αθλητές των «υποτελών λαών». Η ιδέα μάλλον προέκυψε από την Αθήνα όπου κατά τη διάρκεια της αρχαιότητας στο πλαίσιο των Παναθηναίων προς τιμή της Αθηνάς οι Παναθηναϊκοί Αγώνες τελούνταν στο Παναθηναϊκό Στάδιο.

Όμως το 1944 ο Χίτλερ είχε άλλες έγνοιες από τη διοργάνωση των αγώνων. Το Λένινγκραντ έλυσε την πολιορκία και η ΕΣΣΔ ξεκινούσε την προέλαση, ενώ οι Σύμμαχοι αποβιβάστηκαν στη Νορμανδία. Ο αγώνας είχε γίνει αγωνία, για το τέλος που του επεφύλασσαν οι σύμμαχοι.