Γιατί ο βασιλιάς Γεώργιος προκάλεσε οικονομικό σκάνδαλο με την ανέγερση του Εθνικού Θεάτρου. Το φράκο ήταν υποχρεωτική ενδυμασία για τους θεατές.

Απόσπασμα από το βιβλίο “Θέατρα της παλιάς Αθήνας”, Άρτεμις Σκουμπουρδή, 1997

1891-1901. Είναι η δεκαετία που χτίζεται το Βασιλικό Θέατρο, το σημερινό Εθνικό, στην οδό Αγίου Κωνσταντίνου.

Ο ομογενής Στέφανος Ράλλης έδωσε στον βασιλέα Γεώργιο 1.000.000 δραχμές για το στήσιμο του Θεάτρου. Ο Γεώργιος διέθεσε σκανδαλωδώς το μισό ποσό για την αγορά οικοπέδων, ιδιοκτησίας του γραμματέα του Θων, αγοράζοντας ένα ακατάλληλο επικλινές οικόπεδο, εκτός πόλεως τότε. Ευτυχώς, τα σχέδια και την εκτέλεση ανέλαβε ο προικισμένος αρχιτέκτονας Ziller. Επιπλέον, οι ομογενείς Κοργιαλένιος και Ευγενίδης πρόσφεραν άλλες 500.000 δραχμές. Έτσι, το αποτέλεσμα δεν ήταν και τόσο κακό.

Πρόκειται για κτίριο αναγεννησιακού τύπου με έντονα στοιχεία μπαρόκ. Μιμείται το θέατρο Ντάγκμαρ της Κοπεγχάγης, που στην πίσω πλευρά έχει εξώστη αντί θεωρείων. Η εσωτερική διακόσμηση θυμίζει το Λαϊκό Θέατρο της Βιέννης. Η όλη αρχιτεκτονική σύνθεση θεωρείται όψιμο έργο της σχολής Semper.

Το Θέατρο αδικήθηκε από την απόμερη περιοχή, το κοινότατο οικόπεδο με πλάγια κλίση, την τοποθέτηση του κτιρίου πάνω στην οικοδομική γραμμή και τη θέα προς την πλαϊνή όψη της εκκλησιάς, του Αγίου Κωνσταντίνου. Ένα άλλο μειονέκτημα ήταν η μικρή χωρητικότητα θεατών.

Ως τα 1908 λειτουργούσε αποκλειστικά ως επίσημο Βασιλικό Θέατρο, με προσκλήσεις.

Ενδυματολογικός κώδικας 

Υποχρεωτική ένδυση ήταν το φράκο και η επίσημη στολή για τους στρατιωτικούς, πράγμα που δυσαρεστούσε πολύ τους Αθηναίους. Το ίδιο συνέβαινε και στο Δημοτικό Θέατρο. Ο Τύπος της εποχής μας πληροφορεί:

“Αυστηροί εθιμοτυπικοί κανόνες Θεάτρου”, Δημοσίευση “Νέον Άστυ”

10 Δεκεμβρίου 1901

“…Είναι αδύνατον να φανταστεί κανείς πόσον τα ολίγα ή πολλά φράκα, τα στήσαντα με την γενική των εμφάνισιν την πλατείαν, έβλαψαν το Θέατρον… Αφού εις όλην την Γερμνανίαν, εις την Γαλλικήν κωμωδίαν, εις τα παρισινά θέατρα -εκτός της όπερας- ο πολύς κόσμος πηγαίνει απλούστατα και βλέπει τα παριστανόμενα έργα με το σακάκι του, γιατί εις τας απλάς και ανεπιδείκτους Αθήνας μας, το άκομψο αυτό ένδυμα; Δεν λέγομεν ότι πρέπει να απαγορεύεται. Αλλ’ ας θεωρείται μάλλον πρωτότυπος ο πηγαίνων φρακοφορεμένος!”

Το θέατρο ανακαινίζεται μεταξύ των χρόνων 1930-1931, επί δημοκρατικής κυβέρνησης Ελευθερίου Βενιζέλου, οπότε μετονομάζεται σε Εθνικό. Όμως, ο δημοκρατικός ζήλος επεκτάθηκε και στην εσωτερική διαρρύθμιση με αποτέλεσμα να αλλοιωθεί η όψη της αίθουσας.

Το κτίριο συμπληρώθηκε το 1962, πάνω στα παλιά σχέδια του Ziller.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikipedia

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Το Δημοτικό Θέατρο της Αθήνας χαρακτηρίστηκε το «καλλίτερον της Ευρώπης» αλλά το κατεδάφισαν. Το σχεδίασε ο Τσίλερ, το εκμεταλλεύτηκε ο τραπεζίτης Συγγρός και το έριξε ο Κοτζιάς