Γιατί ο Βαν Γκογκ έκοψε το αυτί του; Οι εκδοχές και τα σενάρια της αυτοκαταστροφής: Η πόρνη, η προδοσία του φίλου, η απόγνωση

Ο Βίνσεντ βαν Γκογκ θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους ζωγράφους όλων των εποχών. Όμως όσο ζούσε, δεν ήταν παρά ένας παραγκωνισμένος καλλιτέχνης που βίωνε διαρκώς την απαξίωση και την περιφρόνηση. Η ιστορία της ζωής του είναι γεμάτη από τραγικά γεγονότα.

Το περιστατικό με το κομμένο αυτί είναι τόσο διαδεδομένο που φλερτάρει με τα όρια του αστικού θρύλου. Είναι όμως πέρα για πέρα αληθινό. Αυτό που μέχρι σήμερα αμφισβητείται είναι το τι ώθησε τον ζωγράφο να προβεί στον αυτοακρωτηριασμό.

Σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, στις 23 Δεκεμβρίου του 1888, ξέσπασε ένας μεγάλος καβγάς μεταξύ του Βαν Γκογκ και του συγκατοίκου και καλού του φίλου, Πολ Γκογκέν. Πάνω στον τσακωμό, ο Γκογκέν του ανακοίνωσε ότι θα έφευγε από το σπίτι. Μάλιστα, μάζεψε τα πράγματά του και πήγε το ίδιο κιόλας βράδυ να κοιμηθεί σε ένα ξενοδοχείο. Η στάση του πλήγωσε πολύ τον Βαν Γκογκ, που είχε ήδη επιβαρυμένη ψυχολογία. Άρπαξε ένα ξυράφι και έκοψε ένα κομμάτι από το αυτί του.

Έπειτα, το τύλιξε με μία πετσέτα, πήγε στον τοπικό οίκο ανοχής και το δώρισε στην αγαπημένη του πόρνη.

Ωστόσο, σήμερα, 130 χρόνια μετά το θάνατό του, σύγχρονοι μελετητές και ιστορικοί αμφισβητούν την παραπάνω εκδοχή.

Οικογενειακοί λόγοι

Σύμφωνα με τον συγγραφέα και ερευνητή Martin Bailey, στις 23 Δεκεμβρίου του 1888 ο Βαν Γκογκ έλαβε μία επιστολή από τον αδελφό του, ο οποίος τον ενημέρωνε ότι θα παντρευόταν την Jo Bonger, μία γυναίκα που στο παρελθόν τον είχε απορρίψει. Η είδηση αιφνιδίασε και σόκαρε τον ζωγράφο, που φοβήθηκε ότι πλέον ο αδερφός του δεν θα ήταν σε θέση να τον στηρίζει οικονομικά.

Καταρρακωμένος και απογοητευμένος από την αποτυχία του ως ζωγράφος, άρπαξε ένα ξυραφάκι και αυτοτραυματίστηκε.

Μία παρόμοια θεωρία, διατυπωμένη από άλλους μελετητές, υποστηρίζει ότι ο αυτοτραυματισμός ήταν μία ύστατη προσπάθεια να τραβήξει την προσοχή της μητέρας του.

Μέχρι και τον θάνατό του, ο Βαν Γκογκ είχε καταφέρει να πουλήσει έναν πίνακα. Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του, η καλλιτεχνική του αναγνώριση ήταν ισάξια του μηδενός. Ειδικοί και μη, προσπερνούσαν τα έργα του με αδιαφορία. Φίλοι και συγγενείς τον παρακινούσαν να εγκαταλείψει τη ζωγραφική όπου τον θεωρούσαν ατάλαντο. Έτσι, ήταν πλήρως εξαρτημένος από την οικογένειά του, οικονομικά και συναισθηματικά.

Ψυχική ασθένεια και αλκοολισμός

Άλλες θεωρίες προβάλλουν την επιβαρυμένη ψυχική υγεία του ζωγράφου ως κύρια αιτία του αυτοτραυματισμού και όχι κάποιο συγκεκριμένο περιστατικό.

Φυσικά, ενδεχομένως  να συνέβαλλαν πολλά γεγονότα και ένα να τον οδήγησε στην τελική πράξη. Για πολλούς όμως, ο Βαν Γκογκ υπέφερε από επιληψία και έκοψε το αυτί του πάνω σε μία σοβαρή κρίση.

Κατά άλλους, οι κρίσεις που πάθαινε ήταν αποτέλεσμα των ψυχώσεων και της μανιοκατάθλιψης. Πιστεύεται ακόμα ότι είχε γίνει και αλκοολικός. Μία τέτοια νύχτα, που οι εθισμοί και οι διαταραχές συνδυάστηκαν, ο ζωγράφος άρπαξε το ξυράφι και έκοψε το αυτί του.

Ο οίκος ανοχής

Η θεωρία ότι αφού έκοψε το αυτί του, πήγε στον τοπικό οίκο ανοχής για να το χαρίσει σε μια ιερόδουλη δεν είναι εντελώς αβάσιμη.

Σύμφωνα με γράμμα που έστειλε στον αδερφό του ένα χρόνο αργότερα, ο Βαν Γκογκ ανέφερε ότι πράγματι δώρισε το κομμένο μέλος σε μία κοπέλα.

Ωστόσο, η Bernadette Murphy, συγγραφέας του βιβλίου “Van Gogh’s Ear: The True Story”, μετά από πολυετή έρευνα, ανακάλυψε ότι η κοπέλα αυτή δεν ήταν πόρνη, αλλά μια 18χρονη κόρη ντόπιου αγρότη που δούλευε ως σερβιτόρα, στον οίκο ανοχής.

Η Gabrielle Berlatier, όπως μάλλον είναι το ονομά της, είχε πρόσφατα δεχθεί επίθεση από ένα λυσσασμένο σκυλί που κόντεψε να της στοιχίσει τη ζωή. Τα σημάδια από τα δαγκώματα ήταν εμφανή πάνω στο δέρμα της, ενώ ο μισθός της από τον οίκο ανοχής έφτανε ίσα ίσα για να πληρώνει τη θεραπεία.

Ο Βαν Γκογκ, που γνώριζε την κοπέλα, είχε στεναχωρηθεί. Σύμφωνα με μια ακραία, η απόφαση του ακρωτηριασμού του αυτιού του ήταν μια συμβολική κίνηση. Ήθελε να της χαρίσει ένα κομμάτι της σάρκας του.

Λέγεται, ακόμα, ότι μόλις η κοπέλα ξετύλιξε το δώρο και αντίκρυσε το κομμένο αυτί, λιποθύμησε. λΙσως υπάρχουν και άλλες εκδοχές και ιστορίες. Στο πέρασμα του χρόνου και όσο το έργο του αναγνωριζόταν, όλοι ήθελαν να διερευνήσουν τη ψυχοσύνθεσή του. Το ταλέντο και τα πάθη του. Τους δαίμονες και τα πάθη του. Όσο αδιαφόρησαν για αυτόν εν ζωή, τόσο ασχολήθηκαν μαζί του όταν πια είχε φύγει.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Βαν Γκογκ. Ο κορυφαίος ζωγράφος που ερωτεύτηκε την πρώτη του ξαδέρφη, έκοψε το αριστερό του αυτί μετά από καβγά με φίλο του και όσο ζούσε πούλησε μόλις ένα πίνακα

αρχική εικόνα: YouTube